Blog Lennard van Otterloo
Terwijl het VK worstelt met de deltavariant stapelen Brexit-problemen zich op
Nu de deltavariant van het coronavirus huishoudt in Engeland, zijn de coronamaatregelen die eigenlijk afgeschaft moesten worden nog eens verlengd. Ondertussen blijft ook Brexit onder de oppervlakte borrelen, schrijft Onze Man in Londen Lennard van Otterloo. Je zou bijna denken dat Johnson de lockdowns nog iets langer in het nieuws wil houden om de Brexit-problemen van de voorpagina’s te kunnen houden.

Boris Johnson ligt momenteel van twee kanten onder vuur. Foto: ANP/AFP
Deze week werd bekend gemaakt dat de lockdown nog vier weken langer gaat duren. Of eigenlijk zijn het ‘verlengde maatregelen’, want vergeleken met eerdere lockdowns kon je dit eigenlijk al geen lockdown meer noemen.
Niet-essentiële winkels waren al lang weer open, de meeste horeca mocht - met een reeks beperkingen - ook weer binnen serveren. De straten leven weer. Alleen Londense winkelgebieden als Oxford Street en Regent Street die voor een flink deel op toeristen draaien hebben het nog lastig. Shoppen is geen ‘noodzakelijke reis’.
Het hardst getroffen door het uitstel van de versoepelingen worden specifieke sectoren als discotheken en theaters. Die blijven helemaal dicht of houden hun onrendabel lage maximale bezetting.
Luister ook de podcast met Van Otterloo over de lockdown in Engeland: Ondernemer Van Otterloo vanuit Londen: 'Dit is eigenlijk een nieuwe lockdown die ze niet zo willen noemen'
Boris Johnson onder vuur
En Boris Johnson? Die ligt nu van twee kanten onder vuur. Van de ene kant figuren in zijn eigen partij die iedere lockdown te ver vinden gaan, en die waarschijnlijk toch niemand in het noorden kennen, waar de meeste nieuwe virushaarden liggen.
Aan de andere kant van mensen die de deltavariant de ‘Johnson-variant’ willen noemen. Ze houden hem verantwoordelijk voor de nieuwe golf omdat hij verkeer met India open wilde houden terwijl de grens voor verkeer uit Bangladesh en Pakistan, de buurlanden van India, al lang dicht was. Een handelsovereenkomst met India ging voor.
Die handelsovereenkomsten zijn hard nodig. Al zullen ze weinig helpen.
Minder handel met de EU na Brexit
De handel met de 27 EU-landen in eerste vier maanden van 2021 was 25 procent lager dan in de eerste vier maanden van 2019 (2020 is vanwege corona slecht vergelijkingsmateriaal). Als we alleen april dit jaar vergelijken met april 2019 dan is die handel met 12 procent afgenomen. Bij de rest van de wereld is het verschil maar 4 procent, dus er is duidelijk een Brexit-effect meetbaar.
De beloofde nieuwe handelsovereenkomsten, zoals de net aangekondigde deal met Australië, zullen daar weinig verandering in brengen. Daar zijn die landen te ver weg voor en hun aansluiting met de Britse markt te klein. Ze lijken vooral bedoeld voor de beeldvorming.
Een Brits politicus kondigde vorige week triomfantelijk aan dat muzikanten (die hard getroffen worden door Brexit omdat een Europese tournee ineens werkvergunningen vereist) nu op tournee konden in Liechtenstein na een deal met de EEA-landen. Zó hard is goed nieuws nodig.
'Een handelsdeal zoals die met Australië lijkt vooral bedoeld voor de beeldvorming'
Je zou bijna denken dat Johnson de lockdowns nog iets langer in het nieuws wil houden om de opborrelende Brexit-problemen van de voorpagina’s te kunnen houden.
Klachten over personeelstekorten
Zo levert het personeelstekort steeds meer rumoer op. Was het eerder al de horeca die klaagde, niet vreemd gezien een kwart van het horecapersoneel uit de EU kwam en in Londen zelfs 60 procent, gisteren was het de vleesverwerkende industrie.
De hele keten, van transport tot abattoir, kampt met zulke grote personeelstekorten dat leveringen in de knel komen en men overweegt boeren te vertellen hun dieren langer te houden. Iemand uit de sector voorspelde dat er een voedseltweedeling zal ontstaan. Goedkoop importvlees van matige kwaliteit, uit Australië bijvoorbeeld, en duur vlees van de Britse kleinschalige boer.
Het zijn vaak zware maar laagbetaalde banen die deels tijdelijk werden ingevuld door seizoenarbeiders. Het nieuwe immigratieregime na Brexit laat dit soort flexibiliteit aan de onderkant van de arbeidsmarkt niet toe en de effecten zijn direct merkbaar.
Kritiek op Brexit is heiligschennis
Ondanks de roep van verschillende sectoren zie ik hier voorlopig geen versoepeling in komen. Brexit is nu toch vooral een geloofsartikel geworden en sectoren die klagen geloven simpelweg niet hard genoeg.
Lees ook: Britten schieten zichzelf in de voet met hardhandig grensbeleid
Het is ook een prima manier om de aandacht af te leiden. Er wordt bijzonder weinig verantwoordelijkheid genomen. Brexit is glorieus en maakt alles beter. Alle negatieve gevolgen zijn de schuld van de EU. Wie er iets over zegt, begaat heiligschennis.
Toen de Britten nog in de EU zaten was alles ook al de schuld van de EU. Wat dat betreft is er dus weinig verandert. Ik voorzie voorlopig dan ook geen serieus werk aan oplossingen gebeuren. Het is makkelijker om voor de achterban de EU af te schilderen als boeman en wat interne perssuccesjes te behalen dan serieus om de tafel te zitten op zoek naar een oplossing. Brexit blijft maar borrelen onder het oppervlak zonder doorbraak. Wen er maar aan.