Salarisstijging personeel? Zo onderhandel je een win-win voor jezelf én personeel

Van Rossum: ,,Op een punt gaan we het allemaal voelen. De kosten zijn door de inflatie en de tekorten ontzettend hoog. Werknemers zijn bang door de gestegen prijzen en de hoge energierekening. De regering presenteert op Prinsjesdag weliswaar steunpakketten en daarnaast worden de energiebedrijven aangepakt, maar dit sentiment lijkt niet te keren. Weldra zullen, ook buiten de grote cao-onderhandelingen, in ieder bedrijf de gesprekken over een hoger salaris beginnen. Je kunt niet voor alle klappen naar de overheid kijken. Wat kun je zelf als werkgevers en werknemers doen?”

De Keyzer: ,,Wij kennen in België automatische loonindexering, de lonen stijgen dus mee met de inflatie. Economisch levensgevaarlijk, maar op korte termijn goed voor het individu en vooral de retail. Mensen blijven kopen. Er loert echter wel een loon-prijsspiraal (waarbij loonstijgingen zorgen voor prijsstijgingen, die zorgen voor loonstijgingen, et cetera. red.). Ook hier in België dreigen daardoor arbeidsconflicten, ben ik bang.”

Onderhandelstrategieën

Van Rossum: ,,Vanuit de onderhandelwetenschap kijk je naar twee zaken bij conflicten: de belangen van de partijen en hoe je elkaar kan helpen het gezamenlijke probleem op te lossen. Die mindset is erg bruikbaar in gesprekken met je werknemers. Als je stopt met de fixatie op een groeipercentage in het salaris, en je kijkt naar het totaalinkomen en andere arbeidsvoorwaarden zal dat helpen. Zoek naar de win-win situatie."

,,De werkgever zal in deze tijden kosten willen besparen, en alle werknemers weten precies waar de overbodige kosten zitten in hun deel van het bedrijf. Mijn tip zou zijn; hou het salaris gelijk, maar moedig je werknemers aan op kostenbesparing en het beteugelen van kostengroei. Maak die zichtbaar en geef je werknemer een deel van de bespaarde kosten als bonus. Op iedere 100 euro die je werknemer bespaart, geef je diegene 25 euro. Moet jij eens kijken hoe hard dat gaat, en per saldo bespaar je nog altijd 75 euro. Zo hou jij een kosteneffectieve organisatie en heeft je werknemer meer inkomen."

Lonen alleen netto indexeren

De Keyzer: ,,Weet je hoeveel de lonen in België stijgen in januari? 10 procent! Die automatische loonindexering klinkt leuk maar is een slechte zaak denk ik. Naast het evidente risico op de loon-prijsspiraal creëert het namelijk ook een verkeerde prikkel. In plaats van het vinden van creatieve manieren om de inflatie te ondervangen, zorgt die 10 procent loonstijging er eerder voor dat mensen veel te duur worden. Werkgevers zoeken dan creatieve manieren om werknemers uit de organisatie te gooien, met de kans dat zij op kosten van de staat hun boterham gaan smeren."

,,Het zou een hele verbetering zijn als de lonen alleen netto geïndexeerd worden. De werknemer krijgt zijn compensatie en de werkgever hoeft geen hoge belasting te betalen. Resultaat: minder spanning en minder wantrouwen. De enige die geld (belasting dus) misloopt, is de overheid. Ik zou echter zeggen dat in deze ongekende tijden dit bij uitstek een rol voor de overheid is. Tegelijkertijd is het effect dat je economie op peil blijft, waardoor indirect misschien wel meer belasting geheven wordt op lange termijn."

Secundaire arbeidsvoorwaarden

Van Rossum. ,,Ik dacht dat wij het land waren van de focus op geld en belastingtrucs. Die focus op geld gecombineerd met wantrouwen zorgt voor veel latent conflict. Ik zou aanraden een breder perspectief te nemen. Wees in onderhandelingen open over je belangen en richt je gesprek ook op andere arbeidsvoorwaarden dan salaris. Die kosten je vaak veel minder als werkgever, en zijn voor de werknemer misschien wel waardevoller dan een paar tientjes extra salaris. Denk aan een opleiding, een stage, extra vakantiedagen, flexibele werkuren, thuiswerken."

,,Maar durf verder te gaan: huur een lange periode een vakantiewoning waar je medewerkers met hun gezinnen kosteloos een of twee weken naar toe mogen, geef ze een sportschoolabonnement of Disney+ voor de kids, ontzorg ze als jonge ouders met een oppasdienst, allemaal kostenbesparingen voor je werknemers. Of doe gek: geef ze extra status door een fancy job title, hou je ziekteverzuim onder controle door werknemers extra verlof te laten verdienen door sportprestaties. Wees creatief! De lijst is gigantisch."

De Keyzer: Ik zie een rode draad in de oplossing voor beide: het breder benaderen van kwesties rondom arbeidsvoorwaarden. In België moet er aan wat macro-economische knoppen worden gedraaid waarvan ik bang ben dat er zware high-level-onderhandelingen aan te pas moeten komen.

Van Rossum: Ja, maar dan maken we ons weer afhankelijk van de overheid. Laten wij als ondernemers meer zelf het heft in handen nemen! We weten wat wij willen, en wat onze werknemers willen. Als we dat bij elkaar brengen, komen we een heel eind.