Bij een harde brexit zijn bedrijven de pineut

Nog 183 dagen tot de brexit en er is nog geen zicht op goede afspraken tussen Groot-Brittannië en de Europese Unie over het verkeer van goederen en personen ná 29 maart 2019. Als die impasse niet wordt doorbroken, krijgen bedrijven en burgers op vele manieren de rekening gepresenteerd.

De Britse premier Theresa May stuurt aan op een harde brexit en wil het liefst alle lijntjes doorknippen. De Britten stappen bij een harde brexit uit de interne markt, de douane-unie (vrij vervoer van goederen) en het Europese hof van justitie. De grenzen gaan dan écht dicht.

No-deal

Nu zelfs over een overgangsregeling nog geen zekerheid is, kan het zijn dat al vanaf 30 maart grenscontroles en importtarieven gaan gelden. Dat betekent wachtrijen bij de douane. Het bloemenbedrijf krijgt zijn producten pas dagen later bij de Britse klant, tegen hogere kosten dan nu en verlies van kwaliteit. En de vleesexporteur mag hopen dat zijn waren niet bederven.

De vissers zijn helemaal de klos. Na de brexit willen de Britten hun eigen wateren beheren. Bij een 'no-deal' dreigt Nederland zelfs uit het visrijke Britse deel van de Noordzee verdreven te worden. Het gevolg: bijna de helft minder vangst.

Meest negatieve scenario

Onze economie drijft voor een belangrijk deel op de huidige vrije handel met Groot-Brittannië en zo'n 200.000 Nederlanders verdienen er hun brood mee. Een harde brexit kost iedere werkende Nederlander straks meer dan 300 euro per jaar tot 2030, hebben economen berekend.

Dat is wel het meest negatieve scenario. Tot nu toe ging iedereen er vanuit dat er wel een fatsoenlijke overeenkomst zou komen om de pijn te verzachten. Maar op een top in Salzburg vorige week, bleek dat daar nog in de verste verte geen zicht op is. De Europese leiders hebben zich nu tot half november de tijd gegeven om met iets te komen. Maar of dat lukt?

Boodschap

,,Wij doen nu alles onder het motto: 'hope for the best, prepare for the worst'", vertelt een woordvoerder van VNO-NCW, de koepel van het bedrijfsleven. ,,Niemand gaat winnen bij een harde brexit. We roepen ondernemers toch op zich daarop voor te bereiden. Regel je zaakjes, is onze boodschap.''

Ook burgers gaan de gevolgen van een harde brexit voelen. Allereerst bij het reizen. Een extreem voorbeeld daarvan is de Ierse prijsvechter Ryanair. Dat bedrijf heeft voor de zekerheid een clausule in de voorwaarden gezet, waardoor tickets in het slechtste geval bij een 'no-deal' niet langer geldig zijn.

Doemscenario

Toch gaat het doemscenario niet op dat we straks helemaal niet meer kunnen vliegen, meldt KLM. ,,We weten zeker dat we kunnen blijven vliegen.'' Schiphol moet wel intern verbouwen om de veiligheid te garanderen.

Passagiers van en naar Engeland kunnen niet meer via dezelfde weg als passagiers naar andere Europese landen. Eenzelfde probleem heeft de Rotterdamse haven waar containers extra moeten worden gecontroleerd. Of de terminals van veerdiensten waar vrachtwagens straks niet meer ongecontroleerd op kunnen rijden. Jaarlijks steken er 162.000 vrachtwagens over. De douane werft nu zo snel als mogelijk extra personeel om dat allemaal in goede banen te leiden.

Ook het treinverkeer krijgt last van een harde brexit. De plannen om rechtstreeks met de flitstrein Eurostar naar Londen te reizen, via de Kanaaltunnel, gaan mogelijk van tafel. Het was de bedoeling dat Britse douaniers in ons land passagiers zouden controleren, maar vooral de Fransen zouden volgens ingewijden niet zitten te wachten op een ingewikkelde spoorovereenkomst met een niet-EU land. Wie een pakketje laat bezorgen vanuit Groot-Brittannië, moet bij zendingen die duurder zijn dan 150 euro straks invoerrechten betalen.

Fudge

Ook Engelse producten in onze winkels als pies, crumpets en fudges worden door die invoerrechten straks duurder. Zonder handelsovereenkomst valt handel met Engeland na 29 maart ineens onder de standaardafspraken van de Wereldhandelsorganisatie WHO. De importtarieven verschillen per product en kunnen erg hoog zijn.

Zeker is: het VK is - na Duitsland - onze belangrijkste handelspartner en in die verhouding komen deuken. Volgens premier Mark Rutte moet er alles aan gedaan worden om te voorkomen dat er straks géén akkoord ligt. ,,De brexit zal hoe dan ook gevolgen hebben voor Nederland. Maar we kunnen wel proberen die gevolgen zo minimaal mogelijk te houden. We hebben nog zes weken om heel veel ingewikkelde problemen op te lossen.''