Winkelier Natasja zwijgt niet langer: 'Als het zo doorgaat, red ik het niet'

Haar schuldenlast is inmiddels opgelopen tot een bedrag tussen de 15.000 en 20.000 euro. Een optelsom van onder meer de huurachterstand van het winkelpand aan de Korte Hengelosestraat, een lening van 10.000 euro en achterstallige belasting.

‘Het stille leed is immens’

Of het hierbij blijft, is koffiedik kijken, vertelt ze in gesprek met het AD. „Als in januari een derde lockdown van kracht wordt, zak ik nog verder in het moeras. Of het wordt juist drukker. Dan halen we schade in. Ik weet het niet, maar ik neem momenteel geen financieel risico.”

Tijdens het twee uur durende gesprek, raakt Natasja Boomsma een paar keer geëmotioneerd. Ze is aan het eind van haar Latijn, zegt ze. „Soms staan we als winkeliers buiten op straat met de handen omhoog. Waar blijven de klanten? De stress zit de detailhandel, horeca en evenementenbranche zo hoog. Tegelijkertijd speelt schaamte. Veel collega’s zijn bang om klandizie te verliezen. Ze praten niet openlijk over hun sores. Het stille leed is immens.”

Trouwe klantenkring

De uit Winterswijk afkomstige Boomsma heeft een bijzondere staat van dienst in de detailhandel. In 1999 stond ze ook in De Twentsche Courant Tubantia. Met haar 22 jaar was ze de jongste startende ondernemer in Enschede. Tegen de stroom in opende ze een spirituele winkel.

De winkel bouwde een goede reputatie op. Trouwe klanten vonden hun weg naar het sfeervolle adres voor cadeaus ‘met meer betekenis’. De boeken over bewustzijn, yoga-attributen, edelstenen, wierook, boeddhabeelden, kaarsen en klankschalen deden het goed als verjaardagsgeschenk of voor eigen gebruik.

‘Het werd angstig stil in de stad’

Tot de intelligente lockdown alles op z’n kop zette. Bijna van de ene op de andere dag kwam de handel tot stilstand. De binnenstad verlamde. Het werd angstig stil in de stad, vertelt Boomsma. De omzet van De Blauwe Maan kelderde van 100 naar 35 procent. Op enig moment zelfs naar 20 procent.

Het zorgde niet direct voor problemen. Net als veel winkeliers heeft Boomsma openstaande posten. Bij een aantal leveranciers koopt ze op rekening. Er geldt een betalingstermijn van één à twee maanden.

Geen begrip bij personeel

Maar de eerste maanden van het jaar zijn zakelijk gezien altijd minder gunstig. De accountant trekt eind maart aan de bel. „Hij en andere financieel deskundigen zeiden allemaal dat ik drastisch moest snijden in de kosten. Dat betekende afscheid nemen van een oproepkracht en mijn twee medewerkers in vaste dienst. De één werkte hier veertien jaar, de andere zeven. Ik was er kapot van. Vooral omdat ze mijn besluit niet begrepen.”

Veel wil Boomsma er niet over zeggen. Ze vertelt dat ze een zware procedure doorliep bij het UWV, drie maanden loon doorbetaalde en daarnaast een transitievergoeding. Het raakt haar nog zichtbaar. „Terwijl het enige juiste was dat ik de zaak alleen ging draaien. Als ik die knoop toen niet had doorgehakt, was ik nu failliet geweest. Ik heb momenteel twee stagiaires die me helpen. Ze komen via het UWV en worden uit een externe geldpot betaald. Ze zijn goud waard.”

Verhuizing naar India

Natasja Boomsma kwam niet alleen in Nederland zakelijk in zwaar weer. Ze was bezig een nieuwe onderneming op te bouwen in India. Een bed & breakfast in de toeristische deelstaat Goa. Populair bij backpackers. Na twee jaar investeren, begon dat net aardig te lopen.

Boomsma en haar partner richtten tien kamers in met nieuwe bedden, matrassen en maakten zelf muurschilderingen. Het plan was dat Natasja het toeristisch bedrijf in India zou gaan runnen. Haar Indiase vriend Vinod heeft daar een restaurant. Op afstand en online regelde zij de webshop, administratie en de inkoop van De Blauwe Maan. Het vaste personeel zou de winkel doen.

In september 2019 verhuisde Boomsma naar Goa. Precies een dag na de viering van het twintigjarig bestaan van de winkel. De combinatie van twee bedrijven was een spannende try-out. Voor de duur van een jaar wilde ze kijken hoe deze nieuwe richting van haar leven zou uitpakken.

‘Mijn bezit in India ben ik kwijt’

Maar corona zette alles op losse schroeven. „Na een half jaar keihard werken in India, wilde ik in februari twee weken naar Nederland. Om mijn ouders te zien en de rest van de familie. Een dag na mijn vertrek, ging India in een volledige lockdown. Die wat betreft het internationale toerisme zeker tot april 2021 aanhoudt. Die twee weken werden tot nu toe al negen maanden. Al die tijd kon ik niet naar India, lag de bed & breakfast stil, en zag ik mijn partner niet. In september overlegde ik met mijn Indiase huurbaas of ik uitstel van betaling kon krijgen voor het komend seizoen. Ik kon de huur niet langer opbrengen. Maar hij stelde zich zakelijk op. Mijn guesthouse ben ik kwijt. Net als al mijn persoonlijke bezittingen. De inboedel is door de huurbaas overgenomen.”

Haar grote liefde moet terug

Vinod kon in oktober overkomen naar Nederland. Nadat ze bewijs hadden overlegd van een langeafstandsrelatie. Eind januari verloopt zijn visum. Natasja kan vanaf dan niet langer terugvallen op zijn aanwezigheid en steun. „Hij moet terug. Terwijl India nog steeds volledig dicht zit. Zijn restaurant blijft dit jaar gesloten. Ik mag niet mee vanwege de coronamaatregelen. Het kan ook niet vanwege de winkel.”

Als ze eraan denkt dat haar grote liefde moet vertrekken, wordt het haar teveel. De twee weten niet wanneer ze elkaar weer kunnen zien. Het harde werken, de stress en de zorgen hebben de onderneemster uitgeput.

„Ik ben overspannen. Maar thuisblijven kan niet. Ik heb geen arbeidsongeschiktheidsverzekering. Het was nooit nodig. Als ik ziek was, hield mijn personeel de winkel open. In april en mei kwam er geen kip hier, maar ik was megadruk. Ik was hele dagen aan het bellen en mailen om de winkel overeind te houden. Met de accountant, de advocaat, leveranciers en adviseurs over bijvoorbeeld de webshop.”

‘Winkelier is duizendpoot’

„De buitenwacht zegt heel makkelijk dat je moet overschakelen op onlineverkoop. Maar dat gaat niet van vandaag op morgen. Winkeliers moeten duizendpoten zijn in coronatijd. We moeten op de hoogte zijn van de coronaregels en die handhaven, investeren in hygiëne en spatschermen en dergelijke en een webshop up-to-date maken. Voor online moest ik nieuwe foto’s en productomschrijvingen maken. Geld om dat uit te besteden is er niet. Dus komt alles op mij neer. Ik heb met mijn huisarts besproken dat ik hulp nodig had. Hij had op donderdagmiddag een praktijkondersteuner met wie ik kon praten. Maar dan werk ik. Op andere dagen had deze medewerker geen tijd voor psychologische hulp.”

Bank wilde niet lenen

Van de 4000 euro die Boomsma kreeg van de overheid, betaalde ze de openstaande posten. De aanvulling vanuit bijzondere bijstand gebruikt ze privé voor haar woning in Lochem. Voor de NOW-regeling kwam ze niet in aanmerking, omdat ze haar personeel ontsloeg. ING weigerde een lening. Die kreeg ze wel via MKB-Nederland. Het ging om 10.000 euro. Van dat bedrag betaalde ze openstaande rekeningen, personeelslasten en een deel van de huur.

De lening moet in 2021 worden afgelost. Maar er staat ook nog 5.000 euro open bij de eigenaar van het winkelpand. „Gelukkig zet hij er geen druk op”, zegt ze.

„Aan Buma-Stemra betaal ik geld voor de muziek in de winkel. Ze stuurden een factuur, met aftrek van dertig procent. Vanwege corona. Dat vond ik sympathiek. Helaas moet ik voor de reclame- en precariorechten aan de gemeente wel het volle pond betalen. De steun vanuit de gemeente Enschede is minimaal. Terwijl de detailhandel en horeca de stad levendig houden. Wat blijft er over van Enschede als wij de deuren sluiten?

Of ik het financieel red? Ik heb geen idee. Als ik die lening moet aflossen, betekent het dat ik een dubbele omzet moet draaien in 2021. Het voelt alsof ik al acht maanden een marathon loop. Met geen enkel zicht op de finish. Ik denk er niet eens over na of ik de wedstrijd kan uitlopen. Ik leef nu van dag tot dag.”