'Dijsselbloem moet de AOW verhogen'

De dekkingsgraad is weer gedaald. Wat doet PMT verkeerd?

Van Popta: ,,Niets. Onze beleggingen renderen behoorlijk. Iemand die pensioen opbouwt bij PMT heeft tweemaal zoveel geld in zijn potje als in 2008. Dat ondanks de crisis. Maar de extreem lage rente dwarsboomt ons. Daar valt niet tegenop te beleggen.''

Wat is dan het probleem?

Van Popta: ,,Door het beleid van de Europese Centrale Bank is de rente extreem laag en we vrezen dat dat nog wel even zal duren. We dreigen in een soort Japan-scenario te komen met langdurig lage economische groei en lage rente. Dat maakt korten onvermijdelijk. Als dit zo doorgaat, moeten de pensioenen vanaf volgend jaar met 4 tot 5 procent omlaag en dat kan oplopen tot wel 10 procent. De koopkracht gaat nog verder achteruit, want we kunnen ook niet indexeren.''

Wat is de oplossing, de rente verhogen?

Berghuis: ,,Dat zou zeker helpen. Maar behalve Ierland heeft geen enkel euroland zo'n pensioensysteem als Nederland.

Het probleem speelt dus helemaal niet in de meeste landen. Veel landen profiteren van de lage rente, dus er is niet veel oog voor de specifieke Nederlandse problemen.''

Wat kunnen jullie zelf doen?

Van Popta; ,,We hebben de premie al verhoogd en de jaarlijkse pensioen-opbouw is in stapjes al verlaagd van 2,25 procent naar 1,875 procent. Daarnaast zijn de pensioenen al met 6 procent gekort. Meer kunnen we niet doen.''

Dus moet de politiek het probleem maar zien op te lossen?

Berghuis: ,,Het belang van een goed pensioen heeft onvoldoende politieke prioriteit. Het gaat wel om de koopkracht van miljoenen mensen. Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem heeft voordeel van de lage rente. De pensioenfondsen nadeel. Laat hem een deel van dat voordeel gebruiken om de koopkracht van gepensioneerden te beschermen. Bijvoorbeeld de AOW verhogen. Of leg een moratorium op korten voor 3 jaar.''

Waarom zou hij dat doen?

Berghuis: ,,Kortingen worden nu gepresenteerd als de uitkomst van een rekensom. Maar ze zijn geen technocratisch middel. Mensen gaan daardoor twijfelen aan de betrouwbaarheid van het pensioenstelsel. Dat tast het draagvlak voor de pensioenfondsen aan. Dat is een maatschappelijk probleem. Dat raakt de politiek.''

Waarom zouden we nu ingrijpen? De problemen zijn toch binnen afzienbare tijd opgelost, als er een nieuw pensioenstelsel komt?

Van Popta: ,,Dat hoor ik ook van pensioenbestuurders en de Pensioenfederatie, de branchevereniging van pensioenfondsen. Maar dat is niet zo. In het huidige stelsel heet het probleem dekkingsgraad. Je moet korten op de pensioenen als de dekkingsgraad te laag is. In het nieuwe stelsel, als iedereen z'n eigen pensioenpotje heeft, zit er gewoon minder geld in je potje. De economie is nu het probleem, niet het pensioenstelsel.''

Maar je bent wel van de garanties af die je niet kunt waarmaken. Is dat niet beter voor het vertrouwen?

Van Popta: ,,Een gemiddeld pensioen bij ons fonds bedraagt tussen de 500 en 600 euro per maand. Maar de pensioenuitkeringen gaan veel meer fluctueren. De uitkering kan het ene jaar 1000 of 2000 euro hoger of lager zijn dan een ander jaar. Dat soort fluctuaties kunnen we echt niet hebben. En: een nieuw stelsel is er nooit voor 2020. Zo lang kunnen we niet wachten. De problemen moeten nu worden opgelost.''

De situatie bij PMT is niet uniek. Vier van de vijf grootste pensioenfondsen moeten volgend jaar de pensioenen voor hun deelnemers verlagen, zoals het er nu naar uitziet. De oproep van PMT wordt daarom breed gedeeld in de pensioensector.

Peter Borgdorff, de directeur van pensioenfonds PFZW, pleit ook voor een verhoging van de AOW of verlaging van de belastingen voor ouderen. Ook de Pensioenfederatie, de branchevereniging van pensioenfondsen, wil dat de politiek meekijkt naar oplossingen. ,,Voor miljoenen deelnemers en gepensioneerden dreigen kortingen,'' zegt een woordvoerder van de Pensioenfederatie.

De problemen worden veroorzaakt door de renteverlagingen van de Europese Centrale Bank (ECB). De ECB wil zo de economie aanzwengelen. De lage rente pakt desastreus uit voor de pensioenfondsen. En de mogelijkheden om de renteverlagingen op te vangen zijn uitgeput. ,,We hebben de premies al verhoogd, de pensioenopbouw is verlaagd en de uitkeringen zijn al eerder gekort,'' zegt Benne van Popta, vicevoorzitter van PMT. ,,Meer kunnen we niet doen.''

Hoe hoog de kortingen uitpakken is nog onduidelijk. Dat besluit wordt pas eind van dit jaar genomen. Staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken sprak gisteren in de Tweede Kamer haar zorgen uit. Zij gaat binnenkort praten met toezichthouder De Nederlandsche Bank.