Nieuws Financiën
En wéér sluit een markante boekwinkel in Amsterdam
Boekhandel Veenstra is een begrip in de Utrechtsestraat in Amsterdam en ver daarbuiten. Maar nu de huur ineens met een factor vier omhooggaat, valt er niet meer tegenop te verkopen. Eind juli sluiten de deuren, schrijft het Parool.
Er is geen klant die er níét over begint. Een medewerkster van uitgeverij Prometheus, vlak om de hoek, bijvoorbeeld, die tien boekenbonnen komt halen. "Het zal de laatste keer wel zijn", zegt ze. Gina de Lange beaamt het. "Nog een paar weken, dan zijn we voorgoed dicht."
Boekhandel Veenstra, die karakteristieke open winkel op de hoek van de Utrechtsestraat en de Herengracht, sluit op 23 juli de deuren. Nadat op deze plek bijna tachtig jaar in boeken is gehandeld, kunnen klanten er vanaf eind augustus bij een heuse patisserieboutique terecht voor macarons en éclairs. Opnieuw wijkt er een boekwinkel in de stad.
Écht lezenDe Lange (64) en haar compagnon Ineke van Drie (66) balen, dat is duidelijk. Na respectievelijk veertig en bijna dertig jaar zijn ze vergroeid met Veenstra. En de buurt met hen. Hoe moet ík nu verder? zei een vaste klant afgelopen week tegen Van Drie. "Die klant vroeg altijd: 'En, wat moet ik deze week weer lezen?' Wij wisten dan bijna altijd welk boek we konden adviseren."
De dames van Veenstra kenden hun klanten. Maar dat niet alleen: ze lezen ook daadwerkelijk. "Kom daar nog eens om in een boekenwinkel tegenwoordig", zegt De Lange. "Dan lezen ze recensies in kranten of aanbiedingsfolders. Maar wij lezen écht, dus wij konden onze klanten ook gericht adviseren."
PraatjeEen buurtwinkel is Veenstra, waar de belezen grachtengordelmens graag kwam voor een praatje over boeken en literatuur. En hadden ze een bepaald boek eens niet - de winkelvloer is maar bescheiden van afmeting - dan zat een groot aantal uitgeverijen om de hoek.
De Lange: "De prooi van Jeroen Smit bijvoorbeeld, die was bijna niet aan te slepen. Dan belden wij Prometheus en vroegen we de klant: wilt u het boek zelf misschien even afhalen bij de uitgeverij? Dat vonden ze leuk natuurlijk."
HuurcontractEen instituut. Het zou een mooi verdienmodel kunnen zijn, maar het was kennelijk niet voldoende. Niet dat de kassa werkeloos was, integendeel. De winkel heeft nu vooral te kampen met de gevolgen van een aflopend huurcontract.
Van Drie: "De oude eigenaar, Kees Veenstra, bepaalde tijdens de verkoop van het pand vlak voor zijn pensionering dat we geen huurverhoging hoefden te betalen tot we zélf 65 zouden worden. Daardoor hebben we jarenlang het hoofd boven water kunnen houden."
LissabonmodelNu De Lange en Van Drie zelf richting pensioengerechtigde leeftijd gaan, komt aan die huurbescherming een eind. "De huidige eigenaar rekent nu een marktconforme huur. Vier keer zoveel als we jarenlang betaald hebben. Er is geen kans dat we die huur bij elkaar kunnen verdienen met boeken."
Het Lissabonmodel zou voor Amsterdam serieus bestudeerd moeten worden, vinden de vrouwen. "Winkels met een belangrijke culturele functie krijgen daar een beschermde huur. Het zou voorkomen dat het in de binnenstad alleen nog maar draait om eten en drinken."
LuxeproductZe klinken eigenlijk vooral berustend. Van Drie: "Helaas moeten we concluderen dat boeken een luxeartikel zijn. Tijdens de recessie stortte de boekverkoop in en hoewel de cijfers de laatste jaren langzaam zijn bijgetrokken, hebben we het nooit ruim gehad. Toen de Utrechtsestraat op de schop ging, raakte dat ook ons: de boel lag dertien maanden open, in plaats van de vooraf geraamde drie."
Het is lang goed gegaan, dus, maar eind deze maand is het einde verhaal. Weer gaat er een ijkpunt verloren.
