KB Index: energiekosten en haperende aanvoerlijnen knakken broos herstel kleinbedrijf

De bedrijfsresultaten van het kleinbedrijf waren juist aan het herstellen. Voor het tweede kwartaal was er sprake van broos herstel. De onderzoekers van de Kleinbedrijf Index (KB-Index), een rapportage van Qredits, ONL en de Hogeschool van Utrecht onder meer dan duizend ondernemers in het kleinbedrijf, constateren dat de prijsstijgingen ervoor dat het vertrouwen maand op maand sterk daalt. ‘De nettomarges nemen toe, het ondernemersloon stijgt en de stress onder ondernemers daalt naar een gemiddeld niveau. Reden voor optimisme, zou je zeggen. Toch gooien de hoge prijzen – met name die van energie – roet in het eten’, aldus de onderzoekers. Uit de KB-Index valt verder op te maken dat de rest van het jaar niet al te rooskleurig zal verlopen. Zo’n 53 procent van de ondernemers ‘is onvoldoende berekend op financiële tegenvallers.’

De aspecten als hoge stroom- en gasrekening, haperende aanvoerlijnen schaden de continuïteit van veel ondernemingen. De verwachting om rekeningen sneller te betalen daalt in het derde kwartaal daardoor sterk van +23 naar +9. Ook blijft het aantal technisch faillissementen hoog met 28 procent.

En hoewel de ondernemerslonen stegen in het tweede kwartaal, verdiende slechts 43 procent van de ondernemers meer dan het minimumloon en zat 33 procent zelfs onder het bijstandsniveau. Hierdoor zijn er nog steeds veel opheffingen te verwachten, aldus de onderzoekers. KB-Index: ‘Dit aantal bleef in het tweede kwartaal constant met 6,6 procent, met als absolute uitschieters de horeca (15 procent) en de culturele sector (9 procent).’

Er is te weinig aandacht voor de zakelijke kant boekhouding

In de inmiddels zevende index was er speciale aandacht voor het financiële overzicht van ondernemers, zowel zakelijk als privé. Hoewel het merendeel vindt dat zij goed zicht hebben op hun vaste lasten – en ook een betere betalingsdiscipline laten zien – ontbreekt het bij een derde aan overzicht door te weinig aandacht voor de zakelijke boekhouding.

Meer dan de helft ziet financiële tekorten niet aankomen en handelt er te laat naar. Ook is gekeken naar de invloed van life events – ingrijpende gebeurtenissen in het leven – op de bedrijfsresultaten. Hieruit blijkt dat gezondheidsklachten met 30 procent verreweg het vaakst voorkomen en de meeste invloed uitoefenen op de omzet.

Het kleinbedrijf heeft behoefte aan extra kapitaal

Om toch het kleinbedrijf te versterken pleiten de drie initiatiefnemers voor extra kapitaal. ,,Die is nog nooit zo hoog geweest in onze metingen”, stelt Lex van Teeffelen, lector bij de Hogeschool van Utrecht. ,,Toegang tot kapitaal is van levensbelang. Er zal door vrijwel elke sector geïnvesteerd moeten worden in groene energieopwekking of het verlagen van het energiegebruik.”

Verder wordt gepleit door de onderzoekers voor een aflossingspauze voor levensvatbare bedrijven, zodat meer geld vrijkomt voor onvoorziene kosten en de continuïteit verbetert.

Ten derde beveelt het rapport aan een opheffingsfonds op te richten, waarmee ondernemers via een langlopende lening hun schuldeisers kunnen aflossen. ,,Dit stoppersfonds zou in eerste instantie gevuld moeten worden door de overheid. Het stond zelfs in het verkiezingsprogramma van Wopke Hoekstra/CDA. Het is beslist geen gratis geld, omdat de ondernemer die het gaat gebruiken er wel rente over moet betalen”, benadrukt Hans Biesheuvel, de voorman van werkgeversorganisatie ONL, een van de deelnemers aan de KB-Index. ,,Ik heb dergelijke stopfondsen gezien in Amerika waar staten of regio’s dat hebben. Je sluit met de schuldeisers een akkoord en het benodigde geld leen je dan, dat je dan weer over een termijn van bijvoorbeeld 10 tot 15 jaar terugbetaald.”

Biesheuvel stipt als voorbeeld kredietfaciliteit Time-out-arrangement (TOA) aan. ,,Het kabinet heeft het TOA-krediet bij Qredits geïntroduceerd voor ondernemers met schulden die, met gebruikmaking van de Wet homologatie onderhands akkoord, hun bedrijf willen doorstarten. Het belangrijkste doel is om bedrijven in staat te stellen om uitgaven en investeringen te doen ten behoeve van de (her)start of aanpassing van de bedrijfsactiviteiten.”

Omscholen naar beter betaalde baan

De samenstellers van de KB-Index: 'En tot slot: ondernemers zullen blijvend in gesprek moeten over de levensvatbaarheid van hun bedrijf, waarin het óók moet gaan over de mogelijkheden voor inkomenssteun vanuit de gemeente (Bijstand voor zelfstandigen/Bbz) en omscholing naar beter betaalde banen.'

Lector Lex van Teeffelen is dinsdag 18 oktober uitgebreid te gast in de radioshow De Ondernemer Live. Hij gaat dan dieper in op de Kleinbedrijf Index. Luister tussen 11.00 en 13.00 via New Business Radio of kijk via de homepage van De Ondernemer of het YouTube-kanaal.