'Weet wat je waard bent en ga niet in discussie'

Vrouwelijke werknemers op hogescholen verdienen maandelijks zo'n 460 euro bruto minder dan hun mannelijke collega's. Het College voor de Rechten van de Mens stelt dit aan de kaak. "De werkgever blijkt het vaak niet zo bedoeld te hebben", vertelt Adriana van Dooijeweert, voorzitter College voor de Rechten van de Mens, in een interview met het AD.

In uw onderzoek constateert u dat vrouwen op hogescholen slechter betaald worden dan hun mannelijke collega's. Hoe is dat te verklaren?

"De werkgever blijkt het vaak niet zo bedoeld te hebben of het verschil niet door te hebben. Hier ligt de waarde van het onderzoek: bewustmaking van die onbedoelde loonongelijkheid. Onze boodschap is niet alleen gericht aan hogescholen, maar aan alle werkgevers."

Wat is die boodschap?

"Werkgevers moeten het salaris neutraal en objectief vaststellen. Het is niet neutraal om te kijken naar wat iemand in zijn vorige baan verdiende. Dat werkt oneerlijke beloning in de hand. Bedrijven moeten kijken naar competenties, relevante werkervaring en dezelfde grondslagen hanteren voor functies."

Het is een beetje stereotiep, maar kan de loonkloof ermee te maken hebben dat vrouwen zich minder goed verkopen en sneller akkoord gaan met het salaris dat geboden wordt?

"Vroeger namen vrouwen misschien genoegen met minder omdat hun man kostwinner was of omdat het een parttime baan betrof. Voor jongere generaties is het volstrekt normaal dat beide partners werken en zorgtaken delen. Dat deze vrouwen genoegen nemen met minder, dát kan ik me niet voorstellen. Wat wél kan, is dat vrouwen minder van hard zich afbijten. Met name herintreders of vrouwen die een carrièreswitch maken.''

U staat sinds september aan het roer van het College. Hoe verliep uw salarisonderhandeling?

"Bij een benoeming als deze is het salaris bij wet vastgesteld."

Heeft u het ook wel eens anders ervaren?

"Bij mijn eerste baan. Ik was toen begin 20, bijna afgestudeerd als jurist, had al een kindje en was dolblij met mijn fulltimebaan als assistent-uitgever. Na 3 jaar ontdekte ik dat een mannelijke collega die hetzelfde werk deed, dezelfde opleiding en leeftijd had, niet alleen al uitgever was, maar ook meer verdiende en een dikkere auto had. Die auto konden mij gestolen worden, maar over dat salarisverschil was ik echt verbolgen. Toen ik het aankaartte, zei mijn baas: 'Ik beloof je dat ik dit regel. Jij wordt ook uitgever, krijgt ook meer salaris en een grotere auto. Op één voorwaarde: je neemt geen tweede kind. Dat gaat niet samen met het werk. Je kunt niet zwanger in de kroeg hangen met auteurs.' Ik vroeg hem die uitlatingen te herhalen voor de personeelschef, maar hij ontkende het zo gezegd of bedoeld te hebben. Ik nam 3 maanden later ontslag."

Zwangerschapsdiscriminatie komt nog steeds voor, blijkt uit eerder onderzoek van uw College. Vindt u dat niet teleurstellend?

"We hebben dat onderzoek recent herhaald en er zijn weer vele honderden meldingen binnengekomen van vrouwen die niet zijn aangenomen omdat ze zwanger waren of na terugkomst van zwangerschapsverlof niet meer op dezelfde functie terechtkwamen. Vrouwendiscriminatie speelt anno 2016 nog steeds, ja. Tegelijkertijd moeten we er ook geen treurverhaal van maken. Er is sinds eind jaren 70 een heleboel ten goede gekeerd. Er is brede acceptatie van parttime werken, vrouwen zitten op goede functies.''

Wat is uw boodschap aan vrouwen in salarisonderhandeling?

"Mijn advies is: blijf zakelijk, wees zelfbewust, weet wat je waard bent en ga niet in discussie. Als er iets wordt gevraagd over zwangerschap, dan hoef je daar niet op te reageren. Je zou hoogstens de bal kunnen terugleggen en vragen of het bedrijf een goede opvangregeling heeft."