Tvilight: 2 miljoen euro omzet met revolutionaire zelfdimmende lantaarnpaal

Het is donker op de boulevard van Noordwijk. Er is niemand meer op straat om te luisteren naar het hysterische gegil van de wind rond hotel De Baak. Over het vrijwel lege parkeerterrein tegenover het hotel rijdt een eenzame auto. Waar hij rijdt, gaan de lantaarnpalen volop schijnen; zodra hij voorbij is, doven ze weer tot schemerstand.

Hier is Tvilight aan het werk. Hier, en op tientallen andere parkeerplaatsen in Nederland, maar ook langs wegen, in woonwijken en op treinperrons.

Mondiale aspiraties

Tvilight is een klein bedrijf (47 werknemers, waarvan 12 in India), maar wel een met mondiale aspiraties. Oprichter Chintan Shah zag het licht toen hij op een winterse avond in 2010 voor zijn toenmalige werkgever naar Londen vloog. Hij zat een artikel te lezen over het klimaatprobleem en keek kort voor de landing even op, naar het schouwspel buiten. 'Enorm veel licht overal, maar bijna niemand te zien die er iets aan had', zegt hij. 'Die lichten branden een groot deel van de tijd voor niets, dat kost enorm veel energie. Ik dacht: ik moet een systeem bedenken dat automatisch die lichten uitdoet als er niemand is.'

Van alle elektrische stroom, zegt hij, gaat wereldwijd 20 procent op aan verlichting. En straatverlichting is een forse post: alleen al Europa is jaarlijks 10 miljard euro kwijt aan stroom voor straatverlichting. Als dat licht uit kan, kunnen er miljarden euro's worden bespaard en het scheelt miljoenen tonnen van het broeikasgas CO2.

India

Shah is geboren in Gujarat in India. Zijn vader heeft er een technische groothandel, zijn opa had dat ook. Hij studeerde af aan de universiteit van Ahmedabad als ingenieur en voltooide een master technologiemanagement aan de TU Delft.

Nadat hij boven Londen het licht had gezien, was het diezelfde TU Delft die hem op weg hielp om een bedrijf op te zetten. In 2010 won hij er de Campus Energy Challenge en dat werd beloond met 2.500 euro en acht studenten die hem hielpen een prototype van zijn dimlampen te bouwen. Toen dat eerste product bleek te werken, kwamen al snel de eerste klanten, de gemeenten Assen en Nuenen voorop, en daarna de financiers.

Nederlands paspoort

Nog één probleem moest Shah oplossen om een onderneming te kunnen vormen. Hij werkte bij offshorebedrijf Bluewater, maar als hij daar ontslag zou nemen om zich helemaal aan zijn onderneming te wijden, zou hij als Indiër het land uit moeten. 'Ik ben drie dagen gaan werken', zegt hij bedeesd lachend, en in de resterende dagen zette hij Tvilight op. En deed zijn inburgeringscursus. Inmiddels heeft hij een Nederlands paspoort.

Het idee om straatverlichting te doven als de straat leeg is, is verre van nieuw, maar het kwam nooit van de grond. Dat het nu wel werkt, komt volgens Shah omdat zijn idee beter is. 'Dat heb ik aan mijn vrouw te danken. Toen ik het met haar over mijn plan had, zei ze dat ze nooit een straat in zou lopen waar de straatlantaarns uit zijn. Ook niet als er een paar gaan branden dankzij een sensor. Ze voelt zich daar onveilig. Toen kwamen we op het idee: de lichten moeten niet uit, maar moeten dimmen.' De schemerende lamp vergt nog maar 20 procent van de energie die de voluit brandende lamp verbruikt.

Techniek

Ook de techniek is verbeterd. We hebben nu het internet der dingen en de verlichtingsnetwerken kunnen allemaal makkelijk vanaf één laptop worden beheerd. Draadloze communicatie tussen de lantaarnpalen is nu een makkie. Tvilight zelf ontwikkelde een naar eigen zeggen veel betere en goedkopere bewegingssensor, de CitySense, en het systeem waardoor één sensor een hele wolk van lantaarnpalen kan bedienen. Zodat een wandelaar of een automobilist helemaal wordt gevolgd door een wandelende lichtvlek van een aantal lantaarnpalen.

Tot nu toe is Texel de grootste klus geweest voor Tvilight. Het hele eiland is eind vorig jaar voorzien van automatisch dimmende straatverlichting. De gemeente zegt dankzij dit systeem tweederde van de stroomkosten te besparen. Met als prettig neveneffect: een veel donkerder eiland, waar je de Melkweg weer aan de nachtelijke hemel kunt zien.

Software

Tvilight produceert zijn producten niet zelf. Het bedrijf ontwikkelt en ontwerpt de apparatuur en de software en laat de productie en de installatie aan anderen over. Vanachter de computer in Groningen of in Amsterdam worden de aangelegde netwerken beheerd. Is er een feest op een parkeerplaats met Tvilight, dan kan het licht met een druk op de knop de hele nacht worden aangezet. Of uit.

Voor de ontwikkeling van de software had Tvilight veel ict-specialisten nodig, die in Nederland heel schaars zijn. 'Maar in India zijn er zat. Daarom hebben we daar een kantoor geopend.' In Ahmedabad, zijn geboortestad, want dan kon zijn vader hem mooi helpen bij het opzetten van de vestiging.

Texel

Tot nu toe verdubbelt de omzet elk jaar. 'We werken nu aan opdrachten die even groot zijn als alles wat we tot nu toe hebben gedaan bij elkaar.' Nog is Texel met vierduizend lampen de grootste klant, maar de stad Dortmund, met 40 duizend lantaarns, staat op het punt zijn hele straatverlichting aan Tvilight te gunnen. 'Ik denk dat in 2020 vijf hele steden in Europa Tvilight hebben gekozen.' Er functioneren al Tvilight-netwerken in twaalf landen, waaronder Turkije, Canada, Zuid-Korea, Mexico en China.

Vorig jaar bedroeg de omzet 2 miljoen euro, in 2020 denkt Shah de 20 miljoen te hebben bereikt. Dat betekent niet dat er ook veel mensen moeten worden aangenomen. 'Je kent die leuze 'Intel Inside'? Zoiets doen wij ook. We verkopen niet zelf de systemen; wij leveren onze techniek aan verlichtingsbedrijven. Daardoor kunnen we de verkoopkosten laag houden en blijven we flexibel.'

Investeerders

Niet alleen klanten hebben de weg naar Tvilight gevonden, ook investeerders. Eerst nam de familie Pon, van de gelijknamige Volkswagenimporteur, een belang en eind vorig jaar volgde verlichtingsconcern Osram met een belang van 47,5 procent. Het moest wel, zegt Shah met zijn bedeesde lachje. 'Als we grote projecten willen binnenhalen, moeten we aansluiting zoeken bij een grote partij. Wie gelooft er nou een klein Indiaas mannetje?' Dat hij nu geen meerderheidsaandeelhouder meer is, dat is de prijs die hij moest betalen.

Inmiddels kijkt Tvilight alweer verder. De lampen kunnen worden gekoppeld aan verkeerslichten, zodat politie, ambulance en brandweer sneller door het verkeer kunnen worden geloodst. 'En we kunnen meten hoe vervuild de lucht is. Dat wordt vooral in Azië een een interessante toepassing. Daar kunnen we een gedetailleerde kaart maken waarop de actuele vervuiling te zien is.'