Race tegen de klok voor Brainport na val kabinet: 'Arbeidsmarkt en energieschaarste wachten niet'

Scholen moeten erbij in de regio. Niet één of een paar, maar tientallen. En er moet garen op de klos voor de verzwaring van het elektriciteitsnetwerk, zodat nieuwe en groeiende bedrijven straks ook een stekker in het stopcontact kunnen steken. Als dergelijke opgaven niet snel worden opgepakt, kan de regio wel fluiten naar groei.

Zoals de Eindhovense burgemeester Jeroen Dijsselbloem zegt in reactie op de val het kabinet-Rutte IV: ,,De ontwikkelingen in onze regio verdragen geen vertraging.” ,,De uitdagingen waar we voor staan zijn te groot om alles stil te laten vallen”, stelt Sylvia van Es, die Philips in Nederland vertegenwoordigt, in het ED. Zand in de motor zou bovendien niet alleen de regio treffen. Want Brainport Eindhoven werkt al een soort ‘katalysator’ voor de economie van Nederland.

Afname ASML in Veldhoven ook merkbaar Twente of Limburg

Dus als de groei afvlakt van ASML, van toeleveranciers én van allerlei ondernemingen die los van de Veldhovense chipmachinebouwer floreren, merken ze dat ook in Twente of Limburg. Ook daar zitten immers bedrijven en instellingen die meeliften op de dominante rol van deze regio. Tenminste, dat concluderen ze in de Tweede Kamer. Vrijdag nog werd een motie aangenomen die het kabinet aanspoort snel actie te ondernemen op de grootste knelpunten.

Maar een paar uur later, na het bijna unaniem aftikken van die motie, vertelde premier Mark Rutte dat het kabinet was gevallen vanwege botsende oplossingen voor het asielbeleid. En dat betekent onherroepelijk vele maanden vertraging op belangrijke dossiers. De Tweede Kamer bepaalt straks met welke onderwerpen het kabinet verder kan, en welke onderwerpen in de ijskast worden gezet. Pas als het nieuwe kabinet is geïnstalleerd, kan het aan de slag met die dossiers.

Zo ver gaat het met het oplossen van de problemen in Brainport niet komen, verwacht Mustafa Amhaouch van het CDA in de Tweede Kamer. ,,Er moet snel iets gebeuren. Met de vraagstukken rond landbouw is veel geld gemoeid en daarover lopen de meningen bovendien flink uiteen. Maar over het belang van Brainport zijn bijna alle partijen het eens”, zegt Amhaouch.

Voorkomen dat startups naar buitenland moeten uitwijken

,,Het probleem van de tekorten op de arbeidsmarkt los je niet in een handomdraai op. Maar voor twee andere zaken is snel handelen geboden. Voor duizenden kinderen in de regio Eindhoven zijn tientallen nieuwe scholen nodig vanwege de toestroom van nieuwe werknemers”, vindt het CDA-Kamerlid. ,,En de schaarste op het elektriciteitsnet moet worden aangepakt om grote bedrijven te faciliteren. Maar ook om te voorkomen dat startups naar het buitenland moeten uitwijken. ,,Dijsselbloem spreekt zijn onvrede uit over de gevolgen van de val van het kabinet en het ontbreken van een provinciaal college. ,,Het betekent juist dat op de cruciale onderwerpen stilstand dreigt. We wachten al te lang op duidelijkheid rond stikstof en oplossingen voor drukte op het elektriciteitsnet.”

De Eindhovense CDA-wethouder Stijn Steenbakkers (Economie, Brainport) heeft echter goede hoop dat de plannen voor de regio geen extra vertraging gaan oplopen, al baalt hij dat het kabinet op – zoals hij dat noemt – ‘verantwoordelijkheidsvakantie’ gaat: ,,In de allerlaatste motie wordt het kabinet gemaand snel stappen te zetten, dus dan verwacht ik dat de Tweede Kamer daarop toeziet”, zegt Steenbakkers.

Grote uitdagingen voor Brainport Eindhoven

,,In Den Haag speelt daarbij naast het economisch belang ook nog iets anders mee”, denkt de Eindhovense wethouder. ,,Politiek gezien staan steden steeds vaker tegenover regio’s. Terwijl je in deze regio ziet dat steden en landelijke omgevingen juist goed samenwerken.” De opdracht aan de regering is om problemen met onderwijs, de arbeidsmarkt en energieschaarste aan te pakken en oplossingen te vinden tijdens het inmiddels reguliere overleg tussen vijf ministeries en de regio. Het eerstvolgende overleg staat gepland in september.

Sylvia van Es van Philips constateert ook dat Nederland en de regio Brainport Eindhoven voor grote uitdagingen staan. ,,Ondanks de val van het kabinet Rutte IV moeten we daaraan blijven werken. Het is belangrijk dat alle partijen over hun partijpolitieke belangen heenstappen. Ons land heeft daadkrachtig optreden nodig.”