Ben Cornelisse (Kamera Express): 'De ondernemer die zich het best weet aan te passen, overleeft'

Ben Cornelisse gelooft heilig in het omnichannelmodel én in de woorden van Darwin: niet de sterkste of slimste overleeft, maar degene die het meest adaptief is. Cornelisse over het optuigen van een survivalplan, videobellen, roze printers en oldskool gamen.

Hoe bent u deze werkdag begonnen?

,,Ik ben om zeven uur opgestaan en heb eerst mijn kinderen wakker gemaakt. We hebben een tweeling van 9 jaar, die springen niet meer vanzelf uit hun bed. Verder heb ik geen vast patroon. De ene ochtend ga ik een uurtje hardlopen op een nuchtere maag, de andere keer stap ik vroeg in de auto om voor de files op kantoor te zijn. Het verschilt per dag. Als het kan, ontbijten we met het gezin."

,,Ik probeer mijn kinderen twee keer per week naar school te brengen. In principe ga ik elke dag naar ons hoofdkantoor in Capelle aan den IJssel. Soms werk ik thuis in Berkel en Rodenrijs, wanneer ik bijvoorbeeld met een strategische roadmap bezig ben en veel documentatie moeten lezen. Maar thuiswerken heeft niet mijn voorkeur. We hebben sinds de uitbraak van de pandemie tegen iedereen gezegd: thuiswerken is prima, maar wie wil, mag ook naar kantoor. Het is maatwerk. Je wil voorkomen dat medewerkers in een thuisisolement raken.’’

Omzet van bijna 200 miljoen euro, 21 succesvolle winkels en corona

,,Die zondag voor de eerste persconferentie van Rutte heb ik het managementteam bij elkaar geroepen om een plan te maken. Als je niet weet wat er op je afkomt, moet je van het ergste uitgaan. We hebben in anderhalve week een survivalplan opgetuigd. In dat plan stonden drie verschillende scenario’s en de eventuele gevolgen beschreven. Van cashflow planningen en omzetprognoses tot de te nemen maatregelen. We kwamen elke dag bij elkaar, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat.''

,,Dat waren pittige dagen, inclusief heftige discussies en mensen die met hun vuist op tafel sloegen. We hadden echter een gezamenlijk doel: hoe gaan we deze periode overleven? Vergeet niet dat na die persconferentie onze winkels abrupt stilvielen, met een omzetdaling van bijna 80 procent als gevolg. Het land was in een soort shock, klanten bleven weg. Ik weet nog dat mijn kinderen niet met andere kinderen mochten spelen… Het onbekende was blijkbaar zo eng. We hebben hard ingegrepen door direct afscheid te nemen van mensen in de variabele schil, zoals uitzendkrachten en externe consultants. We wilden gedwongen ontslagen per se voorkomen. In twee weken tijd hebben we een complete reset weten te realiseren. Onze aandeelhouders waren onder de indruk.’’

Omzetdaling van 80 procent in winkels Kamera Express

,,De wereld viel stil, de traffic viel dood. Dat duurde tot midden april, want online ging het ineens weer vol aan. In het centraal magazijn was het razend druk. We hadden voor de uitbraak van corona al een sterke online propositie en konden vrij makkelijk opschalen. Na de eerste golf leek alles weer vrij normaal te worden. Je zag dat de omzet in de winkels herstelde tot het oude niveau. We hebben toen weer gemerkt dat ook de adviesrol in de winkels heel belangrijk is voor onze klanten.''

,,Voor mij het bewijs dat het omnichannel model werkt. Toen de winkels in december vorig jaar helemaal dicht moesten, konden klanten een afspraak inplannen met een winkelmedewerker. Door middel van videobellen konden onze winkelmedewerkers verschillende camera’s aan klanten laten zien en uitleg geven. In no time hadden we minstens 400 videobelafspraken per week. Uit reviews is gebleken dat mensen het enorm hebben gewaardeerd. En ik vond het mooi om te zien dat onze workforce zo adaptief is gebleken. Dankzij hen liep alles soepel: we waren bereikbaar, we konden vragen snel beantwoorden, we konden makkelijk opschalen.''

Het verhaal van Kamera Express leest als een jongensboek

,,Peter Merceij, de oprichter, begon 25 jaar geleden inderdaad in een kleine garagebox in Capelle aan den IJssel. Een rasechte Rotterdammer, type niet lullen maar poetsen. De garagebox werd een winkel. Op mijn 21ste stopte ik met studeren en ging ik bij Kamera Express werken, als werknemer nummer 6. Het was het begin van een bijzondere reis. Peter maakte de deals, ik hield me bezig met het bouwen van een webshop en het automatiseren van het bedrijf. De omzet groeide naar meer dan 40 miljoen euro in 2009. In dat jaar besloot Peter een stapje terug te doen en is het bedrijf deels in handen gekomen van een andere partij.''

,,Ik bleef, maar botste met het nieuwe management. Toen ben ik vetrokken naar MediaMarkt, waar ik manager e-commerce werd. Na ruim twee jaar benaderde Peter me. Hij was nog voor een derde aandeelhouder, maar het ging niet goed met Kamera Express. Hij wilde de boel terugkopen en wilde mij daarbij hebben. In 2013 ben ik teruggekomen om samen met hem de kar te trekken. In vijf jaar tijd zijn we gegroeid naar een omzet van ruim 100 miljoen. Tegen de stroom in openden we winkels. Om verder te groeien, zijn we in 2018 in zee gegaan met investeringsmaatschappij Vendis Capital, en ben ik uiteindelijk CEO geworden. We hebben nu 21 winkels in Nederland, Duitsland, België en Luxemburg. Bovendien zijn we online actief in tien landen. We hebben altijd groeipijnen meegemaakt, maar daar leer je van. Mijn stelling is: van de tien plannen die je als ondernemer maakt, mogen er vier mislukken. Als de zes andere plannen maar wel slagen. En als je maar snelheid blijft maken.’’

Medewerkers gemotiveerd en betrokken houden in een crisisperiode

,,Bij Kamera Express werken zeer betrokken medewerkers, dus het valt mee. Transparant zijn, dat is het allerbelangrijkste. Met wekelijkse nieuwsbrieven houden we medewerkers op de hoogte van alle ontwikkelingen. We vertellen geen sprookjes, maar de waarheid. Mensen waarderen die eerlijkheid.’’

Geen wekelijkse pubquiz, digitale vrijdagmiddagborrels en online pilates?

,,Ach ja, we hebben dat soort dingen heus gedaan. Een pubquiz is supergrappig, maar het is behelpen. Het kan toch niet tippen aan ‘the real thing’? Ik kan me nog een barbecue herinneren op onze parkeerplaats, vorig jaar zomer. De boa’s reden langs en keken ons aan. We zwaaiden maar vriendelijk terug. We hielden ons aan de regels.’’

Fotograferen of de techniek achter de camera?

,,De techniek, zonder enige twijfel. Toen ik als kind in een elektronicawinkel kwam, liep ik zo snel mogelijk naar de camera’s. Als 15-jarig jochie werkte ik al op de foto-afdeling van Mega Elshout in Rotterdam, wat later de eerste MediaMarkt van Nederland zou worden. Ik maakte weliswaar foto’s en had een eigen doka op mijn slaapkamer, maar het was vooral de techniek die me intrigeerde. Dat artistieke zit niet zo in me. De tool is de helft van de fun. Ik ben dol op alle knopjes en functies, ik vind het fascinerend hoeveel innovaties en vakmanschap in zo’n klein apparaatje kunnen zitten. De kwaliteit van het glas, hoe zo’n lens wordt gemaakt… Japanse kunst. Ik kan me nog goed herinneren dat de eerste digitale camera’s in de winkel lagen. Als verkoper stond ik regelmatig aan tien mensen tegelijk uit te leggen wat de voordelen van een digitale camera waren. Iedereen zei oeh en aah.’’

Fouten maken als ondernemer

,,Binnen Kamera Express gaat een fabuleus verhaal rond over roze printers… Met een Chinees bedrijf had ik een dealtje gemaakt over 500 compacte printers die je met een smartphone kunt bedienen. Normaal overleg ik zoiets met het inkoopteam, maar deze keer had ik de order zelf ingevoerd. Na een tijdje komt de bestelling binnen. Ik doe een doos open en zie een roze printer. Ik dacht: shit. Wat bleek? In al mijn enthousiasme had ik de order niet goed genoeg gespecificeerd. Ik ging uit van zwart of wit. Die Chinees dacht natuurlijk: hij heeft geen kleur aangegeven, ik stuur de roze. Ze zijn verkocht, maar we hebben ze bijna weg moeten geven met acties rond Valentijnsdag en Moederdag. Ik word er nog wel eens mee geconfronteerd, als ik weer eens pretendeer alles te weten. En ik weet niet of je het een fout kunt noemen, maar terugkijkend vind ik dat we in maart vorig jaar wellicht iets te hard hebben ingegrepen. We wilden per se voorbereid zijn op het ergste scenario. Je kan beter direct ingrijpen, want anders ben je te laat.’’

Goed ondernemerschap volgens Ben Cornelisse, ceo Kamera Express

,,Goed ondernemerschap betekent voor mij zo adaptief mogelijk zijn. Probeer mee te bewegen, houd niet per se vast aan dingen die in het verleden goed werkten, sta open voor nieuwe dingen. Ken je die woorden van Darwin? Niet de sterkste of slimste overleeft, maar degene die het meest adaptief is. Daar geloof ik in. Zorg voor een goed team om je heen met mensen die kritisch durven zijn. Verder vind ik zelfreflectie belangrijk. Ik heb mezelf al minstens zes keer opnieuw moeten uitvinden. Weet wat je kan, maar besef ook heel goed wat je niet kan.’’

Fantasy-achtige games en The Witches

,,Ik game af en toe! Ik houd enorm van fantasy-achtige games. Ken je The Witches? Dat speel ik nu. Ik was getipt door een collega van online marketing. We kwamen er laatst achter dat we allebei fan zijn van The Legend of Zelda, heerlijk oldskool. Omdat al je zintuigen bij zo’n spel overbelast raken, kan je echt nergens anders meer aan denken. Heerlijk. Daarnaast loop ik twee keer per week hard, vooral om de boel een beetje los te maken. Ook wandel ik ’s avonds graag met vrienden. IJsje eten op straat en lekker ouwehoeren. Verder zitten mijn kinderen op hockey, daar probeer ik in de weekenden altijd bij te zijn.’’

Al enig idee hoe u deze werkdag gaat eindigen?

,,Er is geen vast regime, ik weet het nog niet. Voor de corona-uitbraak reed ik meestal vlak na de files naar huis, dan was ik om half zeven, zeven uur thuis. Ik gaf de kinderen een knuffel, bracht ze naar bed en ging daarna zelf eten. Dat ga ik dus nooit meer doen. Ik zorg dat we vaker samen kunnen eten. Als er nog werk te doen is, klap ik ’s avonds de laptop nog even open. Deze coronacrisis heeft mij in elk geval geleerd dat de lange kantoordagen en de klok veel minder belangrijk zijn geworden.’’