IBM-directeur Harry van Dorenmalen: 'Loyaliteit, dat is belangrijk'

Harry van Dorenmalen (60) is een ambitieuze en gedreven man. De directeur van IBM Nederland en voorzitter van IBM Europa heeft bij de zeeverkenners gezeten. "Daar komt het door", zegt hij zonder een spier te vertrekken. "Nee, echt, serieus. Ik kan het iedereen adviseren."

Dat komt zo: "Je komt binnen als twaalfjarige, dan ben je een zeuntje. Je hebt niets te vertellen. Boot schoonmaken, tent schoonmaken, het hele jaar. Het jaar daarop ben je derde man en denk je: hé, ziet de wereld er zo uit? Want dan staat er iemand naast jóu die alle klusjes moet doen."Simpel. "Wat scouting je leert is toenemende zelfstandigheid en afnemende afhankelijkheid."

Nummer tweeHij heeft, zegt hij, altijd de ideale nummer twee willen zijn. Zo van: joh, pak jij de schijnwerpers maar, dat hoef ik niet zo. Hij kan het nog sterker vertellen: "Op school was er altijd een keus tussen het schrijven van een opstel of het geven van een spreekbeurt. Ik koos altijd voor het opstel. Mij kreeg je niet voor die klas."

Maar op een gegeven moment zegt iemand: Harry, jij moet het doen. Zo ging het bij de zeeverkenners al. Dan denk je: je kunt nu niet meer met de handrem op rijden, je moet gewoon gaan. "Er komt een moment dat je zegt: jongejongejonge, wat een gepruts, nu is het klaar. Dat is belangrijk."

Skills"Het bevalt me dat ik de organisatie kan helpen een bepaalde richting op te gaan. Er zijn hier duizenden mensen met hun gezinnen afhankelijk van de beslissingen die ik neem. Als je verder bent in je leven, als je de ervaring hebt en de skills, en ook nog de ambitie en de gedrevenheid, dan móet je terug gaan geven."

Even haalt hij adem en zegt dan: "We hebben het fantastisch in dit land, maar ik wil challengen. Ik ben niet snel tevreden. Wat kan er nog meer? Wat kan er nog anders?"

ComputerboerVan Dorenmalen spreekt in razend tempo met Engels doorspekte zinnen als: "Onze platforms zijn cloud, onze oplossingen zijn cognitief en de manier waarop wij werken is agile." Verbaasd: "Klink ik als een folder?" Hij wil maar zeggen: IBM is niet meer de eenvoudige computerboer uit het begin van de jaren negentig. Big Blue manifesteert zich tegenwoordig in de wereld van sociale media, zelflerende computers en digitale veiligheid.

ICT voor nerds? "ICT is een verhaal. ICT is directeur Henk Markerink van de Amsterdam Arena die praat over zelfruikende toiletten."De eerste Nederlandse vestiging van het bedrijf werd in 1940 geopend op het Frederiksplein. Nu zit de 106 jaar oude Amerikaanse technologiereus op de Johan Huizingalaan in West. Een groot bord op het parkeerterrein waarschuwt: hier geldt de Europese regelgeving. Van Dorenmalen, resoluut: "IBM Nederland is Nederlands."

Lokaal talentWerken er dan geen Amerikanen? "In dit land? Nee. Heel weinig. Amerikanen zijn erg duur. We hebben hier wat Engelsen en Duitsers, omdat we op sommige niveaus niet de juiste mensen kunnen vinden, maar de party line is echt om gewoon lokaal talent uit Nederland een kans te geven."

Als het even kan, komt hij ook maar één keer per jaar in Amerika, als de mondiale top driehonderd neerstrijkt bij het moederbedrijf in North Castle, New York voor de jaarlijkse come together meeting. IBM is actief in 160 landen en dan moeten soms toch de neuzen dezelfde kant op worden gezet.

Deal"IBM wereldwijd heeft zijn values," zegt Van Dorenmalen. "Daar conformeer ik mij aan. Focus op innovatie, personal accountabilty en client first. Maar wat daarboven staat, is de cultuur: verschil maken, to be relevant. Woorden die we moeten vertalen, on the ground. Dat je zegt: we willen creatief zijn, we willen integriteit uitstralen en we willen ook in society betrokken zijn."

Een voorbeeld? "Twee jaar geleden hebben we hier aan de overkant opnieuw ruimte gehuurd in ons oude pand. Daar zit nu B.Amsterdam, een verzamelgebouw voor een stuk of tachtig of negentig start-ups. Wij geven ze gratis softwarelicenties en advies. Zij inspireren ons met hun tempo en creativiteit. Dat is de deal." Simpel.

Ruilen"We draaien hier al tien jaar het programma Extreme Blue. In de zomer hebben we zes groepen studenten. Die zoeken voor een klant een bepaald probleem uit. En guess what: dat lukt ze in drie maanden tijd. Het is hetzelfde concept als bij die start-ups. Jonge mensen met heel veel ambitie en creativiteit, maar met een gebrek aan middelen en begeleiding. We ruilen en worden er allemaal beter van. Dat is het nieuwe businessmodel."

Amsterdam, zegt Van Dorenmalen, staat 'gewoon in de top vijf van in alle lijstjes'. Prima vestigingsklimaat, fijn om te wonen, uitstekende ICT-voorzieningen. New York, Londen, Berlijn, maar dan. "De regio Amsterdam heeft zo veel goodies dat je daar graag mee wordt geassocieerd."

ZorgenDe kunst, zegt hij, is om te kijken wat de stad nog in de weg zit. "Er zitten ook goede skills in buitenland. Dan zegt de klassieke bestuurder: maar dat is geen Nederlander. Dat klopt, maar ik zit anders in die wedstrijd. Ik zeg: zo iemand moet je hier ook in kunnen zetten."

Hij maakt zich weleens zorgen. Zijn we hier ambitieus genoeg? "Kijk om je heen: we hebben het allemaal. Maar wat hebben we over tien jaar? Kijken we wel naar de ontwikkelingen in het buitenland? Denemarken stond drie jaar gelden ook overal in de top vijf. Nu nergens meer."

ConfidenceZijn wij lui? Zijn wij arrogant? Van Dorenmalen: "Nou, nee, nee. Het gaat erom dat we de lat hoog leggen. Dat we kiezen: waar zijn we goed in? Bij IBM hebben we Watson, de zelflerende computer. Dat gaat disruptive zijn. Wat gaan we daarmee doen? Zullen we het eerste land zijn dat ermee het verschil maakt?"

Eén woord, zegt hij plotseling. "We hebben hier een mevrouw, die is de ceo van IBM in Amerika en die zegt: confidence. Daar probeer ik altijd aan te denken. Het volgende woord zou arrogance zijn. Dat is minder."

Veilig voelenIBM is geen slash and burn salesbedrijf, oordeelt Van Dorenmalen. "Wij zijn altijd op zoek naar talent. Als je wilt dat mensen zich veilig voelen in je bedrijf, moet je daarop aansturen. Hoe ga je om met mensen met een beperking of met homo's? Daar zitten verschillen in."

Vrouwen? "Die hebben vaak moeite om te onderhandelen voor zichzelf", zegt hij. "Dus organiseren wij avondsessies hoe je beter onderhandelt." Desnoods over de vraag hoe ze bij hem een hoger salaris kunnen afdwingen. "Ik haal ook mensen met een LHBT-achtergrond in mijn hok. Ik begrijp ze en waardeer ze. Zorgen dat mensen gehoord worden, dat is belangrijk. Onderschat niet het effect van een round table met de directeur."

Casual FridayHij leert nog elke dag. "Transgenders zijn de meest suïcidale mensen in de LHBT-groep. Als we hier besluiten dat we een casual Friday invoeren, doe ik mijn stropdas af. Maar zo iemand zegt: ik trek iets wijdere kleren aan, misschien laat ik het wel een beetje bloezen. Of een vrouw zegt: ik trek een mannenpak aan. Dat mogelijk maken betekent wat."

Laatst had hij een groep van vijftigplussers bij elkaar. Vond hij moeilijk. "Dat zeg ik eerlijk. Ik heb ze de vraag gesteld hoe ze naar zichzelf kijken en hoe ze denken dat de wereld naar ze kijkt. Het punt is: als ouderen hun werk verliezen, gaan ze denken. Terwijl ze beter gewoon weer dingen kunnen gaan doen. Ik bedoel: dat is toch leuker dan op je 53ste al te gaan remmen."

TevredenZijn motto: keep going, get better. Wees tevreden met wat je hebt en haal eruit wat erin zit. "Dat probeer ik mijn dochters ook mee te geven. De oudste is vorig jaar haar eigen blog begonnen. Ze heeft nu zestigduizend volgers. Ik zeg haar: hou vast aan waarom je ermee begon en word niet commercieel."

Een leven lang IBM. "Er is nog een woord, dat heb ik niet genoemd: loyaliteit. Dat vind ik een belangrijk woord. IBM is altijd mijn noemer geweest. Ik heb er moeite mee als mensen hier weggaan. Daar kan ik behoorlijk narrig over zijn, terwijl ik dat echt niet snel ben."