Weinig mensen zullen dan ook weten dat ze iets van Schouten eten. Het bedrijf produceert alleen voor anderen, er ligt niets onder de merknaam Schouten in de supermarkt. Ook hun gebouw is heel bescheiden, het lijkt een gewoon woonhuis in een rustige straat. Pas als je het parkeerterrein oprijdt, merk je dat hier veel mensen werken.
Lees ook: Michael krijgt met restaurant Tres in Rotterdam groene Michelinster: ‘Wat wij doen is gestoord’
Vegetarische braadworst van Schouten
„Deze week komt een grote Amerikaanse partij onze producten proeven”, verklapt de kok in het keukenlaboratorium aan het Brabants Dagblad. Ondertussen krijgt de verslaggever de nieuwste vinding om te proeven, de vegetarische braadworst. Rokerig en sappig en met een levensecht vel eromheen.
Schouten bestaat al sinds 1893, vertelt marketingmanager Mark van Noorloos. Toen startte Klaas Schouten als bakker, die naast brood ook veevoer verkocht. Vanaf 1930 wijzigde de koers van het familiebedrijf en richtte het zich jarenlang op de handel in grondstoffen en veevoeders. Er kwamen grote hoeveelheden soja, erwten en tarwe binnen, die in het bedrijf werden gemalen en gemengd.
De eerste vleesvervangers van Nederland
Eind jaren 80 veranderde het bedrijf. Een telg van de familie Schouten, Henk, begon iets nieuws. Als eerste in Nederland, en misschien wel Europa, ging hij aan de slag met het maken van vleesvervangers van de plantaardige eiwitten waarmee het familiebedrijf Schouten al handelde.
Zijn motivatie: deels omdat er een markt voor was, deels uit idealisme. Van Noorloos: „Henk wilde dat we planten rechtstreeks gingen eten, in plaats van eerst heel veel planten aan dieren te voeden voor één kilo vlees. Bovendien groeit de wereldbevolking zo hard dat we veel meer aan plantaardige voeding moeten gaan denken.”
Lees ook: ‘Vegan is geen scheldwoord’: deze horecaondernemers slaan handen ineen voor meer plantaardige opties
Pionier op het juiste moment
Henk Schouten was een pionier, maar wel op het juiste moment. De ontwikkeling van plantaardige alternatieven voor het stukje vlees ging snel. Het bedrijf in Giessen bleef groeien; nu werken er veertig mensen. In de productieafdeling in het Twentse Goor nog eens 25, met daarnaast veel tijdelijke werkkrachten.
Henk wilde dat we planten rechtstreeks gingen eten, in plaats van eerst heel veel planten aan dieren te voeden voor één kilo vlees
Mark van Noorloos Schouten Europe
De markt voor plantaardige producten is al die jaren gegroeid, maar staat nu een beetje stil. „Soms zijn mensen teleurgesteld in de smaak. Maar wij proberen die steeds opnieuw te verbeteren, en die mensen weer terug te halen. We blijven innoveren om alles zo lekker mogelijk te krijgen”, zegt ontwikkelaar en onderzoeker Ruben Molenaar.
Vega dat op vlees lijkt
„De grootste groep mensen wil gewoon iets wat op vlees lijkt”, legt hij uit. Ook is het belangrijk dat ze de kruidenmix herkennen. Zo is er een Mexicaanse, Italiaanse of Thaise burger. „Dan weten ze hoe het bordje eruit kan komen te zien.” Molenaars favoriet zijn de falafelballetjes, Van Noorloos vindt de Italiaanse Burger het lekkerst. „Ik vind het fijn als je de groenten erin kunt proeven.”
Critici beweren dat vleesvervangers te vaak bewerkte ingrediënten hebben. Dat bestrijden de mannen. „Kijk achterop een pak vlees, wat daar allemaal in zit. En dan hebben het nog niet over de mate van bewerking van bijvoorbeeld chips.”
Ze komen allebei uit de buurt (Sleeuwijk en Andel), net als veel andere mensen bij Schouten. Van Noorloos en Molenaar wijzen erop dat het bedrijf sinds gisteren 35 jaar als vleesvervangende producent bestaat, inmiddels met Niek-Jan Schouten als directeur. Beiden zijn niet prekerig over vegetarisch eten; ze zijn flexitariër. „Maar plantaardig eten is echt gezonder.”
Lees ook: Geen compleet vegetarisch Michelinrestaurant in ons land? Daar wil Valentijn verandering in brengen
