Van het opstellen van e-mails tot het uitstippelen van reizen en zelfs psychologisch advies. We gebruiken de Amerikaanse AI-chatbot ChatGPT voor werkelijk van alles. Toch is dat niet zonder risico’s, zegt techondernemer Robert Keus in het AD: „De Amerikaanse overheid is bevoegd om bij Amerikaanse bedrijven alle data op te vragen.”
Klinkt als doemdenken, maar volgens Keus is zoiets niet vergezocht. „Kijk maar naar wat er met de aanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag gebeurde. Zijn Microsoft-mailaccount werd op bevel van de Trump-regering geblokkeerd, omdat die het niet met hem eens was.”
Vragen blijven in Europa
Je kunt aan de zijlijn blijven schreeuwen of zelf met een alternatief komen, dacht Keus. Begin dit jaar lanceerde hij daarom een heus Nederlands alternatief: het privacy-vriendelijke GreenPT. „Alle vragen die je aan GreenPT stelt, blijven in Europa, omdat we samenwerken met Europese datacenters. We zullen je data bovendien nooit gebruiken om modellen te trainen.”
De eerste 2.000 wekelijkse gebruikers hebben Keus en zijn zeskoppige team inmiddels binnen; het zijn vooral Nederlandse mkb-bedrijven. Over een klein jaar mikt hij op 10.000 gebruikers. Toegegeven, in vergelijking met de ruim 700 miljoen wekelijkse gebruikers van ChatGPT is dat nog een wereld van verschil.
Interesse in Europese chatbots
Toch ziet Keus wel degelijk interesse in Europese alternatieven voor de Amerikaanse AI-diensten ChatGPT, Gemini en bijvoorbeeld Microsofts Copilot. „We krijgen heel veel aanvragen van bedrijven die bij Microsoft zitten, maar niet van hun AI-diensten gebruik willen maken. Ze maken zich zorgen over de geopolitieke ontwikkelingen.”
De Franse ChatGPT-tegenhanger Mistral kreeg begin deze maand een kleine 2 miljard euro van investeerders zoals het Nederlandse ASML. Er is best vraag naar Europese alternatieven, merkt Keus. „Ik was afgelopen weekend nog op een technologiebeurs in Duitsland. Niemand die ik sprak gebruikte nog ChatGPT, iedereen zat op Mistral. Amerikaanse diensten willen ze niet meer.”
Energieverbruik omlaag
Ook het energieverbruik van veel Amerikaanse AI-aanbieders is volgens Keus ‘zorgelijk’. Een vraag aan ChatGPT stellen, zou - gemiddeld genomen - evenveel stroom kosten als wanneer je een ledlamp een uur laat branden. Kunstmatige intelligentie was afgelopen jaar goed voor zo’n 11 tot 20 procent van het wereldwijd stroomverbruik van datacenters, bleek in mei uit Nederlands onderzoek.
We draaien op groene energie en werken met kleine modellen
Robert Keus
Het probleem is dat ChatGPT en Gemini geen inzage geven in hoeveel energie hun systemen nu precies kosten, meent Keus. Sinds deze week laat zijn chatbot daarom per gestelde vraag zien hoeveel CO2-uitstoot dat kostte.
Dat blijkt veel minder te zijn dan bij ChatGPT: vijf vragen aan de chatbot stellen kostte het equivalent van 7,5 minuten een ledlamp laten branden. „We draaien op groene energie en werken met kleine modellen”, verklaart Keus. „Daardoor hebben we minder rekenkracht nodig om onze servers aan te sturen.”
ChatGPT werkt beter
Maar werkt zijn chatbot dan nog wel optimaal? Een paar testjes met GreenPT geven heel redelijke resultaten: we krijgen op aanvraag reisadviezen, recepten en de chatbot stelt zakelijke mails op. Op vijf recente nieuwsvragen krijgen we - net als bij ChatGPT - een goed antwoord. Zo weet de chatbot alles over de recente provinciale verkiezingen in Argentinië, de vervolging van FBI-directeur James Comey en de iPhone 17.
Toch geeft ChatGPT net wat betere resultaten. Daar krijg je bijvoorbeeld automatisch linkjes naar artikelen bij je antwoorden, terwijl je daar bij GreenPT om moet vragen. „We gebruiken de open source-modellen van de grote Amerikaanse bedrijven”, verklaart Keus. „Je krijgt dan altijd net de een na laatste versie, maar negen van de tien mensen kunnen daar prima mee uit de voeten.”
Lees ook: Hoe Laurens (20) en Sven (22) vol gas de rijopleidingbranche innoveren met VR en AI
Wel moeten gebruikers er een abonnement voor afsluiten, terwijl ChatGPT ook een gratis versie aanbiedt. Dan ga je het toch nooit winnen van de Amerikanen? Misschien niet, maar het is een principekwestie, vindt Keus: „Bij ChatGPT krijg je advertenties in je antwoord. Wij willen dat niet.”
‘Toekomst voor ChatGPT-alternatieven’
Het grote ChatGPT verslaan, dat zal het Utrechtse bedrijf volgens AI- en startup-kenner Remy Gieling dan ook niet zo snel doen. „Dat soort bedrijven draaien miljardenomzetten en investeren gigantische bedragen in het trainen van hun geavanceerde modellen. Dat krijg je hier niet zomaar bij elkaar.”
Toch heeft het Nederlandse bedrijf volgens de expert wel degelijk kans van slagen. „De meeste mensen zullen kiezen voor Microsoft of ChatGPT, maar er is ook een grote groep die zich zorgen maakt over privacy en duurzaamheid. Op die nichemarkt spelen dit soort bedrijven heel goed in. Al krijgen zij een klein stukje van een heel grote taart, dan hebben ze alsnog behoorlijk wat taart op hun bord.”
