Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van de Rabobank onder 1500 bedrijven naar de omslag naar de nieuwe economie. Daarbij kijkt de bank naar duurzaamheid, maar ook naar inclusiviteit en bijvoorbeeld biodiversiteit. De ondernemers geven zichzelf een 5,5, net iets minder dan in 2022, schrijft het AD. ,,De verduurzaming stagneert‘’, ziet Otto Raspe, hoofd onderzoek duurzaamheid bij Rabobank.
Lees ook: Klimaatdoelen voor 2030 vaak haalbaar, maar personeelstekort kan roet in eten gooien
Opvallend is dat de tweedeling groter wordt. De kleine bedrijven, tot 50 werknemers, laten op alle onderdelen van de duurzame en inclusieve economie een achteruitgang zien. Bij de middelgrote en grote bedrijven is juist op alle onderdelen een verbetering te zien.
Geen noodzaak
Een reden voor de stagnatie is dat niet alle ondernemers de noodzaak zien om te verduurzamen. Een derde van de ondernemers geeft aan zich niet verantwoordelijk te voelen voor het beperken van milieuschade.
Lees ook: Stoov wil wereldwijd 100 miljoen koukleumen verwarmen
De kleine bedrijven hikken vooral aan tegen de onderdelen transparante ketens en eerlijke prijzen. Bij transparante ketens moeten ze duidelijk maken of bijvoorbeeld hun toeleveranciers duurzaam zijn. Bij eerlijke prijzen moeten ondernemers alle kosten van het product meerekenen, dus ook de milieukosten.
Veel werk
Bij transparante ketens lopen ondernemers aan tegen de hoeveelheid uitzoek- en papierwerk. En eerlijke prijzen berekenen is lang niet altijd mogelijk. ,,Bedrijven geven aan dat afnemers de laagste prijs vragen. En ze klagen over een ongelijk speelveld. De eisen zijn niet in alle landen even streng, dus dan is het moeilijk concurreren‘’, aldus Raspe.
Het is belangrijk dat het kleinbedrijf ook klaar is voor de toekomst. ,,Het gaat om 99 procent van de bedrijven in Nederland, goed voor 75 procent van de werkgelegenheid‘’, geeft Raspe aan.
Bomen in het bos
Voor kleine ondernemers is de duurzame economie een bos vol bomen waardoor ze de weg niet meer zien. Ze weten gewoon niet waar ze moeten beginnen. ,,Een directeur van een klein bedrijf is ook directeur verkoop, directeur personeelszaken en directeur inkoop. En dan moet die ook nog directeur duurzaamheid worden. Dat is te veel voor één mens‘’, ziet Kirsten Konst, lid van de groepsdirectie bij Rabobank.
Ondernemers leren het liefst van ondernemers
Kirsten Konst Rabobank
Daarom moet er meer kennis beschikbaar komen. En geld, want verduurzamen betekent investeren. Bij de Rabobank, waar tweederde van de kleine bedrijven klant is, kunnen ondernemers advies krijgen en kredieten voor verduurzaming. Ook andere banken bieden hun klanten advies en kredieten aan. De Rabobank brengt ondernemers ook met elkaar in contact. ,,Dat werkt goed, ondernemers leren het liefst van andere ondernemers‘’, aldus Konst.
Onduidelijke overheid
Daarnaast klagen ondernemers over de onduidelijke koers van de overheid. Ondernemers durven niet te investeren als ze bang zijn dat de regels weer worden veranderd, ziet Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversvereniging VNO-NCW. ,,Een investering doe je al snel voor vijftien of twintig jaar. Dan is het belangrijk dat het beleid gedurende lange tijd hetzelfde blijft. Neem Remeha, een bedrijf dat cv-ketels fabriceert. Die hebben een fabriek geopend waar ze warmtepompen maken. Dat doen ze omdat de warmtepomp straks verplicht wordt. Dat moet dan wel doorgaan, anders is de investering weggegooid geld.‘’
Thijssen wijst ook nog op andere barrières. ,,Het stroomnet dat op steeds meer plaatsen vol zit is ook een probleem. Inmiddels wachten al 6000 bedrijven op een aansluiting. Die bedrijven willen verduurzamen maar kunnen niet verder. Dat betekent dat de schop in de grond moet.‘’
Lees ook: Maker eerste Nederlandse thuisbatterij haalt 2 miljoen op voor ‘bestrijden netcongestie’
De werkgeversvoorzitter wijst ook op de positieve ontwikkelingen. ,,We moeten niet teveel somberen. 70 procent van de ondernemers vindt verduurzaming belangrijk. Er worden stappen gezet.‘’
