Zo haal je nieuwe business uit het Internet of Things

Denk je aan slimme tech, dan denk je niét aan een straatprullenbak. Toch staan er in Den Haag twee bakken die wel degelijk hartstikke slim zijn. De bakken zijn zelf in staat de vuilniswagen te roepen wanneer ze vol zitten. Het geheim zit hem in sensoren die een ultrasoon signaal de bak in zenden en weer opvangen. Hoe sneller dat signaal terugkomt, hoe minder plek er nog over is voor propjes en frisdrankblikjes.

Tijdwinst

Is de bak vol, dan zendt hij met een kleine zender een seintje naar de gemeente. 'Kom me maar leegmaken.' Het kleine zendertje werkt via LoRa (Long Range Low Power), een netwerk dat apparaten met elkaar laat praten. Het voordeel: vuilniswagens hoeven niet op gezette tijden alle prullenbakken langs te rijden en gaan alleen die bakken af die ook echt geleegd moeten worden. Tijdwinst dus. En tijd is geld.

Smart city

De twee Haagse prullenbakken maken onderdeel uit van Smart City, een pilot waarbij gezocht wordt naar slimme toepassingen voor normale apparaten. Het is een van de meer aansprekende voorbeelden van het Internet of Things (IoT, ook wel 'het internet der dingen' genoemd).

Dat aansluiten van offline apparaten op internet zien we steeds vaker terug. Rolls Royce rust bijvoorbeeld zijn vliegtuigmotoren uit met sensoren die in real-time vertellen hoe het met ze gaat. En het Nederlandse Ziut doet hetzelfde met de lantaarnpaal die 's nachts onze wegen verlicht.

50 miljard apparaten

Nederland is een voorloper op het gebied van IoT. Half 2016 werden we de eerste natie ter wereld met een landelijk dekkend LoRa IoT-netwerk van KPN. Maar ook in andere landen worden flinke zakken geld in IoT gepompt: volgens onderzoek van BI Intelligence zullen bedrijven, consumenten en overheden tussen nu en 2020 meer dan 6 biljoen dollar in slimme apparaten steken. In hetzelfde jaar zijn er naar verwachting 50 miljard apparaten aan internet verbonden. Ongeveer 6,5 keer zoveel als het aantal mensen dat tegen die tijd op aarde rondloopt.

Internet of Things voor bedrijven

Al die slimme apparaten bieden legio voordelen, weet Richard Bloemheuvel. Hij deed in 2014 voor de Universiteit Twente onderzoek naar de mogelijkheden van IoT voor bedrijven (lees hier het onderzoek). Wat toen nog een hype was, begint volgens hem inmiddels realiteit te worden. "Bedrijven vonden het toen nog moeilijk in te zien wat IoT voor hen kon betekenen. Je ziet dat het ze nu beter afgaat."

Data verkopen

Bloemheuvel noemt de auto-industrie als voorbeeld. Door bij een grote massa auto's de stand van de ruitenwissers uit te lezen, kunnen weersvoorspellers veel preciezer dan met alleen satellietbeelden zien of het op een bepaalde plek regent of niet. En door autovering te voorzien van sensoren die schokken registreren, kunnen gaten in de weg tijdig opgespoord worden. Met dat laatste is Jaguar Land Rover al een aardig eind op weg. "Wanneer honderden auto's op dezelfde plek een schok voelen, dan is de kans groot dat er op die plek iets mis is met het wegdek", aldus Bloemheuvel. "Als je die data verkoopt aan gemeentes hoeven zij niet zelf rond te rijden op zoek naar gaten. Een win-winsituatie."

Flinke kansen

Bij dat soort monitoring liggen flinke kansen voor bedrijven, aldus het onderzoek van Bloemheuvel. Ook in het op afstand aanbieden van diensten en 'predictive maintenance' zien Nederlandse bedrijven wel brood. Daarbij rust je machines uit met sensoren die de toestand van het apparaat controleren. Duikt er slijtage op, dan kun je tijdig aan onderhoud doen. Dat is nog altijd goedkoper dan wachten tot een apparaat stukgaat en het dan pas repareren.

Logistiek

Andere manieren waarop het internet der dingen kansen biedt zijn de logistiek (het tracken en managen van je voorraad), werken op afstand, het verhogen van productiviteit, het verzamelen van data en het inspelen op nieuwe behoeften van klanten en personeel. “De mogelijkheden zijn oneindig”, volgens Bloemheuvel. “De echte winst zit hem in het ontdekken van nieuwe kansen waarvan je nu nog niet weet dat het kansen zijn, zoals bij de voorbeelden uit de auto-industrie. Dat gebeurt pas wanneer je écht met IoT aan de slag gaat.”

Juist voor mkb

Kansen te over. Niet alleen voor grote bedrijven, maar júist voor het mkb. Dat vinden ondernemers zelf ook, blijkt uit onderzoek van AVG. Gevraagd of ze denken dat het 'dingennetwerk' een groot effect zal hebben op hun business antwoordt 57 procent met 'ja'. “Je ziet dat het nu vooral grote bedrijven zijn die zich in het Internet of Things storten, maar juist het mkb kan er flink van profiteren”, zegt ook Erik Peeters, verantwoordelijk voor IoT bij KPN. “Zij zijn sneller en wendbaarder en kunnen dus veel beter inspringen op veranderingen in de markt.”

Nieuwe businessmodellen

Wil je profiteren van het Internet of Things, dan moet je daarvoor wel out of the box leren denken, weet Peeters, die als onderdeel van de stichting IoT Academy bedrijven helpt met zoeken naar nieuwe IoT-businessmodellen. “Een schoonmaakbedrijf kan bijvoorbeeld zijn schoonmaakkarren voorzien van sensoren die luchtkwaliteit meten.”

De informatie die die karren verzamelen verkoopt het bedrijf vervolgens aan de HR-afdelingen van de bedrijven waar wordt schoongemaakt. "Is de luchtkwaliteit slecht en zijn mensen vaak ziek, dan kun je dat verzuim misschien terugdringen door iets aan je luchtkwaliteit te doen."

Nieuwe bron van inkomsten

Een ander voorbeeld dat Peeters aanhaalt, is dat van een lokale busvervoerder, die merkte dat passagiers er steeds vaker vanuit gaan dat een bus gratis wifi biedt. Peeters: “De busreiziger wil iets nieuws, waar je als vervoerder aan tegemoet wil komen. Uit de investeringen die je daarvoor moet doen, kun je méér halen.”

Want in de bussen zijn nu beeldschermen geplaatst die video-advertenties tonen. Die worden rechtstreeks gestreamd via hetzelfde netwerk dat passagiers gebruiken om te internetten. “Dát is ondernemen”, vindt Peeters. “Inspelen op wensen van je klant en tegelijkertijd een nieuwe bron van inkomsten aanboren.”

Nieuw verdienmodel

Vooral op het gebied van data verzamelen en verkopen valt volgens Peeters veel winst te behalen. Verschillende autoverzekeraars riepen onlangs een nieuwe autoverzekering in het leven die goed rijgedrag beloont. Auto's worden uitgerust met een apparaat dat rijgedrag monitort. Wie zich netjes gedraagt, krijgt extra korting. “De verzekeraar krijgt zo meer inzicht in het gedrag van zijn klant”, aldus Peeters.

En individuele klanten die netjes rijden hebben er financieel voordeel bij. Peeters: “Je zal je bij het bedenken van een nieuw verdienmodel ook altijd moeten afvragen wat de klant eraan heeft om zijn data af te staan. Die zal willen weten: What's in it for me?”

Criminelen op de loer

Hoeveel kansen het internet der dingen ook biedt, ook voorzichtigheid is op z'n plaats. Alles kan immers gekraakt worden door criminelen, zeker als het aan internet is verbonden. Zo lieten de Duitse autoriteiten in februari de pop My Friend Cayla van de markt halen, omdat hackers de microfoon in het speelgoed gebruikten om kinderen af te luisteren. Middels de speakers van de pop konden ze tevens tegen kinderen praten.

Hackers

Eind 2016 demonstreerden hackers ook al hoe ze slimme thermostaten konden gijzelen. Ze draaiden daarbij de temperatuur op tot 'standje tropisch'. De eigenaar van de thermostaat kreeg alleen de controle over de temperatuur in huis terug bij betaling van een som geld.

Valkuilen

De angst voor dergelijke criminelen kwam TU Twente-onderzoeker Richard Bloemheuvel tijdens zijn onderzoek in 2014 ook al tegen. En die angst is nog altijd aanwezig, weet IoT-deskundige Erik Peeters. “Criminelen liggen altijd op de loer. Dat verdwijnt niet. Daarom is het goed om al in een vroeg stadium stil te staan bij mogelijke valkuilen. En om een partner in de arm te nemen die je helpt met het versleutelen van je data.”

Versleutelen van data

Data versleutelen is echter niet genoeg. Misbruik maken van Internet of Things-toepassingen wil niet per se dataroof betekenen. Apparaten die op internet zijn aangesloten kunnen ook door misbruikt worden om websites en andere diensten aan te vallen. Ze worden als het ware zombies, die in opdracht van hackers data naar een webdienst sturen. Die dienst raakt bij zo'n zogenoemde DDOS-aanval overbelast en gaat op zwart. Peeters: "Denk bij alles wat je aan internet koppelt na over hoe hackers misbruik van je kunnen maken. Bewustwording is het halve werk."

Investeren in IoT

Ondanks het risico op misbruik moeten bedrijven die willen profiteren van het Internet of Things nú aanhaken, stelt onderzoek van Forbes Insights. Vooral het verzamelen van data wordt door het onderzoeksbureau gezien als schatkist. Niet alleen als manier om geld te verdienen, maar ook op het gebied van inzicht in de klant en je eigen apparatuur.

In de IT-wereld wordt die tip al flink gevolgd. Uit onderzoek van 451 Research blijkt dat 71 procent van alle leidinggevenden in de IT al data verzamelt voor IoT-initiatieven. Maar de kansen liggen in alle markten voor het oprapen, vindt Peeters. "Dit is hét moment om in IoT te investeren. Kijk om je heen. Alles wat je in je woning en buiten ziet kan aan internet worden verbonden en levert data op. Met die data kun je hele nieuwe bronnen van inkomsten aanboren. Hoe je dat doet, dat vereist creatief denken. En daar ben je ondernemer voor."

Ondernemen met Internet of Things: praktische tips

• Denk buiten de gebaande paden. Het gros van de IoT-toepassingen is nog niet bedacht.
• Wees praktisch in je oplossingen. Ga niet investeren in het Internet of Things zonder plan. Focus je vooral op het nut van je plan.
• Denk in data. Welke gegevens zou je kunnen verzamelen en voor wie zijn die gegevens mogelijk interessant?
• Vergeet ook de consument niet. Die geeft zijn data niet zomaar prijs. What's in it for him?
• Denk niet alleen aan externe toepassingen. Het Internet of Things kan ook goed gebruikt worden om eigen apparatuur óf logistieke stromen te monitoren.
• Sta stil bij manieren waarop je slimme apparaten of je data misbruikt kunnen worden. Je daarvan bewust zijn is al het halve werk.
• Ga op zoek naar een goede partner voor het technische aspect. Zij zijn doorgaans beter in security en het beschermen van privacy dan jijzelf.
• Volg workshops, bijvoorbeeld bij de IoT Academy