Als student aan de Biologisch en Medische Laborantenopleiding bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen reed Bas Emaus regelmatig met de trein naar Nijmegen, schrijft de Gelderlander. „In de zomer zag ik de rivier steeds groener worden vanwege blauwalg. Toen dacht ik: wat als we een goede algensoort gebruiken om vervuilende stoffen uit water te halen.”
Slechte en goede algen
De meeste mensen kennen blauwalg, dat er in de zomer voor zorgt dat zwemwater langzaam gevaarlijk wordt en leidt tot zwemverboden. Maar er zijn veel meer soorten algen. Deze eencelligen ‘eten’ bijvoorbeeld stikstof, fosfaten, zware metalen en andere vervuilende stoffen. „Je hebt slechte en goede algen.”
Inmiddels runt Bas met twee co-founders de startup JiTiBa op het Cleantech Park in Arnhem. Ze maken gelbolletjes met algen om water mee te zuiveren.
We kweekten algen in een paar oude aquariums in een schuurtje bij een boerderij.
Bas Emaus Uitvinder en mede-oprichter JiTiBa
Bas wilde van algen biodiesel maken
Samen met een paar vrienden was Bas eerder al eens aan de slag gegaan om van algen biodiesel te maken. „We kweekten algen in een paar oude aquariums in een schuurtje bij een boerderij. Na een half jaar experimenteren, was het zo ver, maar biodiesel maken, is gewoon te duur. Je kunt niet concurreren met gewone diesel.”
Toch wilde hij verder met algen. Algen nemen stikstof op. Op welke manier zouden we boeren daarmee kunnen helpen, vroeg de jonge uitvinder zich af. Een eerste idee om stikstof uit oppervlaktewater te halen, liep vast op juridische regels. „Dat werd te ingewikkeld en was commercieel niet interessant.”
Lees ook: Startup Boas geeft afgedankte jeans nieuw leven: ‘Doneren 90 procent van de winst aan goede doelen’
Rioolwater zuiveren
Via via kwam Bas in contact met de ‘rioolwereld’. Hij sprak met mensen van waterschappen en waterbedrijven en ontwikkelde het idee om met algen rioolwater te zuiveren voordat het wordt geloosd in oppervlaktewater, zoals rivieren en kanalen. Algen worden links en rechts al ingezet om afvalwater te zuiveren.
In de praktijk is dat een lastige klus, omdat de ieniemienie plantjes een soort drab vormen en moeilijk uit het water te verwijderen zijn. Dan ‘verpak’ ik algen toch in gelbolletjes, bedacht de biomedisch laborant.
Bas: „Normaal komen er centrifuges en dure filters aan te pas om algen uit water te verwijderen. Onze groene gelbolletjes zijn veel makkelijker en dus goedkoper uit bijvoorbeeld rioolwater te halen.”
Algenbolletjes in een mandje
„De gelbolletjes, ik noem het algenparels, worden in mandjes in het water gehangen. De algen zuiveren het water en daarna kun je de mandjes weer verwijderen. Dit systeem is goed op te schalen.”
De ontwikkeling van de gelbolletjes met algen en de praktijkproeven ermee op laboratoriumschaal verliepen goed, wat de jonge ondernemer vertrouwen geeft. „Ik wil de wereld graag een beetje beter maken, maar daar wil ik ook mijn boterham mee verdienen”, klinkt het nuchter.
Star Wars-figuren
Dat meewerken aan een betere wereld zat er al vroeg in bij Bas. „Oorspronkelijk wilde ik de medische kant op om te helpen kanker te genezen.”
Ook het uitvinden zat er al jong in. Als jongetje op de basisschool maakte Bas Emaus van karton de harnassen van Star Wars-figuren na. „Dan ging ik helemaal los.”
Ons water heeft nu de slechtste kwaliteit van heel Europa. Daar móeten we wat aan doen.
Bas Emaus Uitvinder en mede-oprichter JiTiBa
Toen hij ging experimenteren met algen wist hij dat hij daarmee verder wilde. Uit onderzoek van de Europese Unie is onlangs gebleken dat het oppervlaktewater in Nederland van slechte kwaliteit is. „Ons water heeft nu de slechtste kwaliteit van heel Europa. Daar móeten we wat aan doen.”
Lees ook: Robert (38) bedacht alternatief ChatGPT: ‘Alle vragen die je aan GreenPT stelt, blijven in Europa’
Miljoenen liters water
Hij werkt inmiddels samen met zeven andere mensen en met enkele bedrijven om oppervlaktewater schoner te maken. De volgende stap is om het systeem van enkele liters op te schalen naar 30 liter en daarna in enkele stappen naar de schaal van een zeecontainer. „Op den duur moet het systeem miljoenen liters water kunnen verwerken.”
Zijn uitvindingen worden opgemerkt. Uit 87 inzendingen werd Bas op 2 oktober in Arnhem verkozen als één van de drie Innovatiefste Studenten van Nederland. Daar is hij heel blij mee, want het opent deuren naar bedrijven en andere partijen, die hij zoekt om te investeren in zijn bedrijf.
„Het is ongelooflijk belangrijk dat waterschappen mee gaan doen en we verder kunnen met deze duurzame technologie.”
