Zo wil Google de concurrentie voorblijven

Voor de meeste Nederlanders is Pichai (1972, Chennai) een grote onbekende. Zo niet in de VS en in zijn geboorteland India. Bij Google maakte hij bliksemsnel carrière. Hij is de man die op het idee kwam van Google Chrome, de browser die Microsofts Explorer van de troon stootte. Daarna leidde hij Gmail, Google Maps en Android.

Zijn geheim: successen boeken zonder vijanden te maken. Toen oprichters Larry Page en Sergei Brin twee jaar geleden Google's uitdijende portfolio onder de paraplu van Alphabet schoven, was er maar één kandidaat voor hun belangrijkste onderdeel. Microsoft en Twitter wilden hem overigens ook als topman.

Pichai praat graag over de technologische vorderingen die zijn bedrijf boekt. Bijvoorbeeld rond kunstmatige intelligentie, waardoor vertaaldienst Google Translate recent spectaculair is verbeterd. Hij vertelt over Google's opensourcesoftware TensorFlow, waarmee bedrijven zelf aan de slag kunnen met artificiële intelligentie. ,,Wij willen de toegang tot machine learning democratiseren. In Tanzania kunnen mensen met hun smartphone nu ziektes in cassaveplanten diagnosticeren, een voorname voedselbron. In Nederland is er met TensorFlow een systeem ontwikkeld om de beweging van melkkoeien te monitoren."

Welke impact gaat artificiële intelligentie hebben?

,,Ik zie kunstmatige intelligentie als de grootste kans die we als mensheid hebben. Ze biedt de mogelijkheid voor enorme doorbraken in gezondheidszorg, klimaat, onderwijs."

Robotisering en kunstmatige intelligentie kunnen de helft van de banen kosten, vrezen diverse linkse politici en economen.

,,Natuurlijk is artificiële intelligentie ontwrichtend, maar dat was de industriële revolutie ook. Het punt is: technologie beweegt per definitie voorwaarts, los van Google of welk ander bedrijf ook. We zullen ons moeten voorbereiden."

Doemdenkers als Elon Musk vrezen dat slimme machines de mensheid zelfs kunnen vernietigen.

,,Dat zijn oprechte zorgen. Als maatschappij moeten we ons in een vroeg stadium voorbereiden op de komst van intelligente machines. Oogst de voordelen, minimaliseer de nadelen. Maak wereldwijde afspraken, zoals bij het klimaatverdrag van Parijs. Benader het ethisch en verantwoordelijk. Als Google stoppen we daar veel energie in."

Hoever is artificiële intelligentie nu gevorderd?

,,Het gaat snel, maar minder snel dan mensen denken. De intelligentste systemen kunnen nog niet lezen als een basisschoolleerling van 7 tot 9 jaar oud. Als we dat niveau komend decennium bereiken, is dat een grote doorbraak."

Waar is uw technologieoptimisme op gebaseerd?

,,Technologie verandert levens, ik ben ervan overtuigd dat technologie veel meer goed voor de wereld kan doen dan mensen zich kunnen voorstellen. In mijn jeugd had ik geen telefoon: het kostte uren reizen naar het ziekenhuis om de uitslag van mijn moeders bloedtesten te krijgen. En dan bleken die niet gereed en moest ik uren terug. Met de telefoon vergde het twee minuten. Idem dito met de koelkast: ik zag letterlijk hoe dat apparaat mijn moeders leven veranderde."

Hoe belangrijk is Europa voor Google?

,,Heel belangrijk. Momenteel hebben we 14.000 werknemers in veertig Europese steden. Ik verwacht dat onze aanwezigheid komende jaren alleen maar toeneemt."

Bij Google ontstond afgelopen zomer onrust toen werknemer James Damore in een interne memo betoogde dat mannen psychologisch geschikter zijn voor techfuncties. Vrouwen zouden 'hogere niveaus van neuroticiteit' bezitten.

Pichai brak zijn zomervakantie af en ontsloeg Damore op staande voet. ,,Om te suggereren dat een deel van onze collega's ongeschikt is voor die werkzaamheden, is beledigend en niet oké", zei hij.

Wat doet u om Google diverser te maken?

,,We werken hier al lang aan. Google is een van de eerste bedrijven die concrete cijfers publiceerde en nu is dat standaard. Op diverse terreinen zijn we inclusiever en we investeren er veel in, maar je hebt gelijk: de vooruitgang verloopt langzaam. Zeer langzaam."

Bent u zich dankzij uw achtergrond bewuster van het probleem?

,,Wellicht heb ik een gezichtspunt waardoor ik empathischer ben en het beter begrijp. Kijk, Google is wereldwijd actief. 50 procent van de wereld is vrouw, dus dat geeft het belang van een evenwichtige verdeling duidelijk aan."

Hoelang duurt het voordat Google inclusiever is?

,,Ik weet zeker dat onze aanpak vruchten zal afwerpen. Als je nu naar opleidingen in computerwetenschappen aan Amerikaanse universiteiten kijkt, is de verdeling representatiever dan ooit."