Daar staat-ie dan: in smoking, op een podium in Los Angeles. Koen Burgers, ceo van het Rotterdamse bedrijf SolarDuck, glimlacht van oor tot oor. Hij heeft op het Greentech Festival, een duurzaamheidscongres, een prestigieuze milieuprijs ontvangen omdat zijn bedrijf een gigantisch project op de Noordzee gaat aanleggen.
,,We moesten het opnemen tegen een paar grote bedrijven, waaronder Siemens”, blikt Burgers in het AD terug. ,,Qua CO2-footprint was dit een rampzalig congres, veel mensen zijn hiervoor naar Amerika gevlogen, maar ik ben blij met deze prijs. Voormalig Formule 1-coureur Nico Rosberg is medeoprichter van dat festival. Hij investeert in meerdere duurzaamheidsprojecten. Bijzonder om met hem op een podium te staan.”
Veel mensen wonen op plekken waar het niet genoeg waait voor windmolens. Zonne-energie is daar een goed alternatief, maar in veel landen is een gebrek aan ruimte
Koen Burgers
Plek zat op zee
Burgers was jarenlang directeur strategie en business transformation bij Damen Shipyards in Gorinchem. In 2019 krijgt hij een innovatievoorstel op zijn bureau van drie collega's die op grote schaal zonne-energie willen opwekken op zee. ,,Dat was een intrigerend plan. Veel mensen wonen op plekken waar het niet genoeg waait voor windmolens. Zonne-energie is daar een goed alternatief, maar in veel landen is een gebrek aan ruimte. Zeker in stedelijke gebieden is de grond schaars. Dat probleem heb je op zee niet.”
De Rotterdammer is onder de indruk van het zogeheten SolarDuck-project en ziet de potentie. Damen, dat onder meer schepen bouwt voor ontwikkelaars van offshore windparken, ziet die potentie óók, maar wil niet zelf de energiemarkt op, waar het zou moeten concurreren met eigen klanten.
Natuurkundig grapje
Maar Burgers kan het plan niet loslaten. Hij neemt een rigoureus besluit en stapt met de drie bedenkers van SolarDuck uit Damen. In goed overleg en zelfs met steun: Damen wordt aandeelhouder van het bedrijf en leverancier van aluminium installatie-onderdelen.
SolarDuck, ooit bedoeld als kwinkslag, wordt de officiële bedrijfsnaam. Het is een natuurkundig grapje, want de grafiek die ontstaat als zonne-energie wordt opgewekt, heeft het profiel van een eend. ,,Los daarvan vinden we het gewoon een leuke naam”, zegt Burgers. ,,Hij blijft goed hangen. Eenden zijn charmante beestjes die elkaar graag opzoeken. Die naam brengt ook een beetje humor in de serieuze energiemarkt.”
Een paar maanden na hun start laten de mannen op de Waal bij Tiel hun eerste demonstratiemodel te water: de King Eider, uiteraard vernoemd naar een eendensoort
King Eider
Een paar maanden na hun start laten de mannen op de Waal bij Tiel hun eerste demonstratiemodel te water: de King Eider, uiteraard vernoemd naar een eendensoort. Het is een driehoekig platform met zijdes van dertig meter, samengesteld uit vier kleinere driehoeken. De 156 zonnepanelen hangen een paar meter boven het water, om te voorkomen dat ze nat worden. De constructie, stevig verankerd in de rivierbodem, drijft op met lucht en schuim gevulde cilinders.
Het prototype, gebouwd op de werf van Damen in Gorcum, levert veel informatie op. Als de stroomkabel van King Eider op de wal wordt ingeplugd, slaan de meters keurig uit. High five. Maar die techniek is beproefd. Spannender is de vraag wat de constructie doet bij golfslag en harde wind.
Als een tapijt op de deining
De techneuten worden op hun wenken bediend, want in februari 2022 trekt storm Eunice over Nederland. Het drijvende platform geeft geen krimp. De gekoppelde, driehoekige platforms met zonnepanelen bewegen als een tapijt mee op de deining, precies zoals bedoeld.
Daarna gaat het hard, mede dankzij het Duitse energiebedrijf RWE, dat helpt bij de ontwikkeling van nieuwe offshore zonneparken. Die komen in de toekomst vooral tussen de windmolens te liggen. Daar zit je niemand in de weg - het is verboden terrein voor scheepvaart - en je kunt de opgewekte stroom afvoeren via de kabels van de windturbines.
Zeven patenten
Met dertig medewerkers aan boord en zeven patenten op zak, zodat de techniek niet straffeloos gekopieerd kan worden, ontwerpt SolarDuck steeds grotere eilanden, met steeds meer vermogen. Daarmee wekken ze de interesse van bedrijven en overheden uit Zuid-Oost Azië, Noord- en Midden-Amerika en Europa, die allemaal op zoek zijn naar groene energie.
Het blijft niet bij interesse, er volgen ook orders. De komende maanden bouwt SolarDuck relatief kleine projecten op de Noordzee en in de baai van Tokyo, maar daarna begint het grotere werk. In Griekenland, Maleisië, Qatar en Bermuda is het bedrijf bezig met de ontwikkeling van drijvende zonneparken van 1 tot 2 megawatt, die later eventueel nog uitgebreid kunnen worden.
Over twee jaar mogen de Rotterdammers de zee op om voor het project Hollandse Kust West 5 megawatt aan zonnepanelen tussen de windmolens te leggen. ,,Daar koppelen we zestig driehoekige platformen aan elkaar, waardoor een hexagon ontstaat. Tijdens de bouw ziet het er groot uit, maar eenmaal op zee valt dat wel mee.”
Op Bermuda, de Bahama's en Barbados is energie ontzettend duur, terwijl wij die met onze technologie heel goedkoop kunnen leveren
Panelen op oude landingsbaan
Inmiddels heeft SolarDuck ook kantoren in Noorwegen en Japan. ,,Japan wil na de kernramp in Fukushima minder afhankelijk zijn van kernenergie. Het land investeert fors in windenergie op zee, wat ons ook mogelijkheden biedt. Offshore floating solar wordt ook heel belangrijk daar.”
Burgers verwacht ook klussen in het Caribisch gebied, waar voornamelijk dieselgeneratoren worden gebruikt bij het opwekken van stroom. ,,Op Bermuda, de Bahama's en Barbados is energie ontzettend duur, terwijl wij die met onze technologie heel goedkoop kunnen leveren. Bermuda is een klein eilandje met 64.000 inwoners en nauwelijks ruimte voor zonneparken. Er staan nu alleen panelen op een oude landingsbaan van het vliegveld. Maar op zee kunnen wij veel voor ze betekenen.”
Overigens hoeft de opgewekte stroom niet altijd aan land te worden gebracht. In de toekomst kan het ook op zee gebruikt worden voor de productie van waterstof, of het ontzouten van zeewater.
Lees ook: Deze drie bedrijven uit de KVK Innovatie Top 100 van vorig jaar gaan (ook internationaal) hard
