Groente- en fruitautomaten mogen dan wat minder romantisch ogen dan het ouderwetse stalletje, de consument vindt het blijkbaar prima. Lokale producten zijn in zwang. Bovendien, rechtstreeks van de teler kopen is goedkoper. Telers op hun beurt hoeven niet meer bang te zijn voor diefstal. Gauwdiefjes blijken toch nogal eens óf producten, óf de opbrengsten van stalletjes te stelen. Lars Geluk van de gelijknamige boerderij aan de Oud-Vossemeersedijk 7 in Oud-Vossemeer: "Het blikje met geld is geen optie meer. Dat heb ik vanuit mijn omgeving genoeg gehoord."
Een aantal jaren geleden zag hij een groenteautomaat op een landbouwbeurs in België. Lars: "Mijn broer en ik hebben het bedrijf van mijn ouders overgenomen. Wij hebben er allebei nog een baan bij, zoals veel boeren. Er is vaak te weinig tijd om de boerderijwinkel te bemannen. Met die automaat kunnen we toch rechtstreeks aan de consument blijven verkopen."
In de boerderijwinkel staat nu een automaat met 62 vakken met aardappels, eieren, uien en andere zaken, zoals gevulde koeken. "We gaan nog meer groenten verkop en en denken ook richting fruit", zegt de agrariër. ,,Ik heb een gekoelde automaat voor aardbeien en asperges besteld."
Uitkomst voor moderne boerDe boerderijautomaat is een uitkomst voor de moderne boer, zegt ook Lynn van der Grift, die aan de Rietstraat 21 in Hulst een automaat met eieren, aardappelen en uien heeft. "Mijn schoonouders hadden hier huisverkoop. Toen wij het hier overnamen, konden we dat niet inpassen in de bedrijfsvoering. Mijn interesse ligt vooral bij de stal en ik heb er nog een baan bij. Nu ben ik per dag maar een half uurtje bezig met bijvullen en de klanten staan nooit meer voor een dichte deur. Ze zijn aan de automaat gewend en vinden het prettig."
Volgens Henk Mertens, directeur van het gelijknamige loketautomatenbedrijf, is kopen vanuit de automaat een kwestie van cultuur. "In België is dat heel normaal en heb je zelfs een volledig geautomatiseerde winkel met cameratoezicht waar je 24 uur per dag wasmiddel, batterijen, cola en noem maar op uit de muur kunt trekken.'' Het vergt enige moed om zo'n peperdure kast onbewaakt aan de straat te plaatsen. Om die reden zijn de speciaal voor verkoop aan huis gebouwde boerderijautomaten van de firma Jaski dan ook hufterproof. "Van zwaar roestvrij staal, vandalismebestendig, van oerdegelijk Duits fabrikaat", prijst directeur Marco Brouwer. Een jaar of zeven geleden begon Jaski met de boerderijautomaat. "Nederland is een groeimarkt. De consument begint eraan te wennen en mijn eigen klanten zijn razend enthousiast. Klopt, de aanschaf is duur, maar zo'n machine schrijf je in vijf jaar af en hij gaat rustig 15 tot 20 jaar mee." Vooral in avonden en weekeinden wordt veel vanuit automaten verkocht.
Allemaal automatenMark Nijsten van boerderij Oostpolder in Krabbendijke heeft een 16-vaks boerderijautomaat van Jaski staan, met aardappelen en uien. De automaat staat aan de Oude Rijksweg 12. "Voorheen verkocht ik vanaf huis, maar daarvoor moesten de klanten vanaf de weg driehonderd meter naar de boerderij. Die afstand was blijkbaar te groot", kijkt Nijsten terug. Sinds de boerderijautomaat er staat, trekt de verkoop aan. "Pal aan de rijksweg, parkeerterreintje ernaast. Het gaat almaar beter."
Ook koelbedrijf Fruvo in Krabbendijke is tevreden. Appels en peren van Zeeuwse telers kon je er altijd al 'aan huis' kopen, in een soort koelvitrine, vertelt Michel van Iwaarden van Fruvo. Krap een half jaar geleden werd die vervangen door een 'FWA 36' van zo'n 6300 euro. Vanuit de gekoelde automaat met 36 vakken verkoopt het sorteer- en koelbedrijf wekelijks ongeveer 250 kilo appels en peren en zo'n 30 liter sap. Van Iwaarden: "Het loopt steeds harder, terwijl we er nog amper reclame voor hebben gemaakt. Mond-tot-mondreclame doet veel. Een kilo appels kost bij ons een euro, terwijl de kwaliteit uitstekend is."
Zuurdesembrood uit de automaatAan de Brugstraat 4 in Wilhelminadorp staat een automaat waar je brood uit kunt halen. Vers, knapperig zuurdesembrood zonder conserveringsmiddel of andere toevoegingen. In totaal kunnen er veertien producten in, van brood tot koek, chocolade- en rozijnenbroodjes en kaascroissants. De broodautomaat, die ongeveer 9000 euro heeft gekost, is een initiatief van Dalilah Abdoun en haar nicht. Dat is veel geld. "Het was een gok, maar een goede gok", zegt Abdoun. Aanvankelijk stond de automaat in Kortgene, waar Aboun bakkerij In de Bakkerij runt. Maar de gemeente Noord-Beveland wist niet goed hoe met het nieuwe fenomeen om te gaan en er was gedoe over vergunningen. "Lang verhaal kort: Wilhelminadorp vindt het wél leuk."
Melk tappen in je eigen kan of panBij melkveebedrijf Het Melkhuis aan de Rietstraat 23 in Terhole kun je melk tappen in je eigen kan, pan, fles of bekertje. Romig, vol, vers. John van Esch en zijn partner Gabi kochten de melktap van Zwitserse makelij in 2007. "We zijn in Zeeuws-Vlaanderen, en misschien in heel Zeeland, nog steeds de enige", zegt John. "Ik kan er niet van leven, maar het is leuk voor erbij. Het past ook in de moderne manier van boodschappen doen. Mensen zitten niet meer te wachten op een praatje over het weer. Ze willen boodschappen halen en wegwezen. Liefst bij een winkel die 24 uur per dag open is." Zo vaak is het Melkhuis niet open, maar toch elke dag van 7 tot 19 uur. Geen bekertje of jerrycan bij je? In het Melkhuis hebben ze die ook te koop.
