Zaal Dijk in Lemele overleeft, terwijl veel discotheken het loodje leggen

De jongste in de reeks is de relatief kleine discotheek d'Aesculaap in Heerde. Nieuwe eigenaren probeerden een jaar lang het zieltogende bedrijf nieuw leven in te blazen, maar vorige week viel het doek. Ook de eigenaar van het pand ziet er geen been meer in. "Het fenomeen disco is dood." Dood is een zwaar woord, maar cijfers stemmen wel treurig. Het aantal discotheken is sinds 2004 ongeveer gehalveerd, van 355 naar 187. Crazy Horse in Hardenberg, Takens Balkbrug, Down Town in Harderwijk, Bill's Bar in Markelo, De Stunt in Epe: een willekeurige greep van gesloten discotheken.

Alcoholleeftijd naar 18 jaarEn het einde is nog niet in zicht. Vooral in 'de provincie' zullen nog disco's omvallen voordat de markt zich stabiliseert, denkt Niek Timmermans van het horeca-adviesbureau Van Spronsen & Partners. Voor deze plattelandsdisco's is het verhogen van de alcoholleeftijd naar 18 jaar een ernstige bedreiging omdat zij zich vooral richten op de jonge jeugd.

LangstudeerboetesEerder al hadden de opkomst van sociale media, het rookverbod, economische crisis en concurrentie uit andere branches als strandpaviljoens en poppodia de positie van de disco aangetast. Invoering van het leenstelsel en langstudeerboetes voor studenten deden de rest. "Jongeren zijn serieuzer bezig met hun studie", zegt Timmermans. "Ze werken minder naast het studeren en gaan ook minder vaak uit." Wie jongeren aan zich wil binden moet van goede huize komen, weet Bart de Ridder, strateeg van het kenniscentrum Youngworks in Amsterdam. "De nieuwe generatie is positief opgevoed met de gedachte: als je maar gelukkig bent. Hun leven is een grote zoektocht naar het ultieme geluk en het beste entertainment. Dat wordt enorm versterkt door sociale media. Als ze op Facebook kijken hebben ze voortdurend het gevoel dat ze het beste feest hebben gemist. Want jongeren zijn ook nog eens meesters in het faken. Ze zullen niet gauw zeggen dat ze op het verkeerde feestje waren. Inderdaad, een beetje als een hond die zijn eigen staart achterna zit."

Festivals"Jongeren geven op festivals en andere evenementen gerust honderd euro uit, maar dat betekent wel dat ze de week ervoor en erna geen geld meer hebben om te stappen", constateert uitbater Jan Dijk van de Zaal Dijk in Lemele. Hij inventariseert zorgvuldig alle evenementen in de buurt. "Als er veel evenementen zijn blijven wij op die avonden dicht. En dat bevalt goed. Voor 300 man open gaan heeft geen zin, want dan vinden ze het toch niet gezellig. Die keren dat ze hier komen moet het ook helemaal goed zijn."

VolDijk overleeft doordat hij het risico heeft gespreid. Waar in het weekend de bassen bonken, repeteert doordeweeks het shantykoor, tikt de oudere een jenevertje weg in het bruine café of houden bruidsparen een huwelijksfeest. "En we programmeren heel gevarieerd, zodat we veel verschillende doelgroepen bereiken." Afgelopen zaterdag rond middernacht blijkt dat het werkt. Het is dringen. ,,Gratis entree'', legt Jan Dijk uit, terwijl hij de menigte in bedwang houdt. Samen met broer Roelof is hij eigenaar. Dat het deze avond zo druk is, is zeker geen uitzondering. ,,In december, toen de bekende DJ Ronnie Flex draaide, moesten we jongeren nog teleurstellen. We waren helemaal vol", vertelt Roelof. Deze zaterdagnacht zijn er zo'n 1200 bezoekers.

‘Vet gezellig’Het geheim van Dijk? Romy Mossink en Anne Kleinjan, beiden 15, uit Vriezenveen: ,,In de omgeving zijn bijna geen leuke discotheken meer over, dus we moeten wel helemaal naar Lemele." Maar het is ook 'vet gezellig', schreeuwen ze boven de muziek uit. Buiten wachten Kevin Zonnebeld en zijn vriend Hidde Hoek tot ze naar binnen kunnen. ,,De sfeer is hier goed", lacht Kevin. ,,Weinig ruzie, iedereen mag elkaar." Sinds de alcoholleeftijd omhoog is gegaan, drinken ze wel meer thuis. ,,Of we gaan helemaal niet meer.'' Uitgaan is ook duur. Maar vanavond valt het mee, gratis entree hè", knipoogt hij.

Traditionele discotheek De gebroeders Dijk halen hun gasten letterlijk op: ,,We proberen alles zo goed mogelijk te regelen. In de regio zijn steeds minder discotheken, we rijden daarom in een straal van vijftig kilometer rondom Lemele met bussen." Roelof denkt dat de traditionele discotheek nooit helemaal zal verdwijnen. ,,Jongeren willen elkaar altijd blijven zien. Dat gaat nooit helemaal weg."

Vernieuwen De aanpak van de broers is precies zoals het moet, zegt Niek Timmermans. "Continu vernieuwen is nodig. De jeugd zapt, is weinig merkloyaal en leeft volgens het yolo-principe: je leeft maar één keer."

Experimenteren Het alcoholverbod heeft gezorgd voor een harde knip in het uitgaansgedrag. Met name jongeren onder de 18 jaar zijn aan het zwerven en zoeken. Ze gaan zelf dingen verzinnen. "Drinken en experimenteren met drugs blijven ze echt wel doen. Op straat of in keten. Thuis een avondje gamen met vrienden is tegenwoordig ook heel populair. Boven de 18 kom je overal wel binnen en wordt de wereld ook ineens veel groter", aldus Bart de Ridder, strateeg van het kenniscentrum Youngworks in Amsterdam. "Jongeren willen best ver reizen voor een goede belevenis", denkt Joris Prinssen van Koninklijke Horeca Nederland. "Maar je moet ze wel weten te bereiken." Sociale media zijn onontbeerlijk meent Prinssen. "The Escape in Amsterdam heeft daarvoor bijvoorbeeld speciaal mensen in dienst genomen. Het is een heel nieuw specialisme geworden in de branche."

Foto: Press Agency