Een e-mail met alleen de tekst 'ok' roept anno 2016 vragen op. Is die 'ok' kortaf bedoeld of juist als een 'hartstikke leuk, gaan we doen'? Niet te zien.
Dan dit: 'ok :-D'.
Helemaal duidelijk.
Kunstenares Lilian Stolk doet het komende jaar onderzoek naar de invloed van emoji's op taalgebruik. Ze geeft workshops en houdt enquêtes waarin je kunt invullen welke emoji's naar jouw idee welke betekenis oproepen. Eind dit jaar worden haar bevindingen gepubliceerd in een boek.
Emoji hebben sinds 2012 - het jaar dat Apple ze standaard introduceerde op de iPhone - het westerse sms- en Whatsapplandschap behoorlijk veranderd. Zodanig dat de Ofxord English Dictionary vorig jaar als woord van het jaar geen woord, maar een emoji koos (een smiley die zo hard lacht dat tranen over de wangen stromen).
Beeldende taal
De emoji's zijn echter al een stuk ouder. In 1998 werden ze bedacht door de Japanse ingenieur Shigetaka Kurita. "Een sms'je had toen nog een maximum van 140 tekens," zegt Stolk. "Maar Japans is een beeldende taal en soms heeft één woord meerdere betekenissen, dus dat werkte verwarrend in die korte teksten. Shigetaka Kurita heeft toen een oplossing bedacht om dat te omzeilen door middel van plaatjes, emoji."
Het maakt dat veel van de plaatjes in het Westen geen of een heel andere betekenis hebben. "Je hebt zo'n emoji van een voorover buigend mannetje," zegt Stolk. "Ik heb gevraagd aan meerdere mensen wat zij denken dat die betekent en zij kwamen met iemand die aan het studeren is of iemand die hoofdpijn heeft, maar een Japanse vriendin vertelde me dat het iemand is die buigt uit respect. In Japan is dat heel duidelijk. Hier niet."
In Japan zijn ze sowieso al een stuk verder met emoji's. De Japanse versie van Whatsapp, Line genaamd, heeft veel meer emoji's dan we hier hebben. Er zijn zelfs emoji's die echt karakters zijn, zoals Brown (een bruine beer) en Cony (een wit konijn). "Die karakters maken een ontwikkeling door," zegt Stolk. "Als er een nieuwe set emoji's uitkomt, hebben Brown en Cony bijvoorbeeld opeens een relatie met elkaar, of is een aan het diëten."
Line geeft ook suggesties voor emoji's als je een woord typt. Dus als je bijvoorbeeld 'hoge hak' in het Engels typt ('heel'), dan krijg je emoji's van hoge hakken te zien. En niet van één soort, maar twaalf soorten hakken.
Oprukkende emoji's
Gaan emoji's ook echt de toekomstige manier van communiceren veranderen? Mogelijk wel, denkt Stolk. "Een Amerikaans instituut heeft in 2012 onderzoek gedaan naar sms-gedrag bij jongeren tussen de 8 en 18. Zij hadden meer sms-contact dan offline contact met elkaar. En dat was in 2012." Bovendien gaat volgens een bekend onderzoek van psycholoog Albert Mehrabian slechts zeven procent van de communicatie om woorden en de rest om intonatie en handgebaren. "Daar kunnen emoji dus een functie hebben," aldus Stolk.
En in het zakenleven? Daar is het toch relatief not done om smileys in e-mails te verwerken? Stolk zou het geen probleem vinden als ook daar de emoji straks oprukt. "Nu ik met dit project bezig ben, vind ik het voor mezelf in elk geval helemaal verantwoord om emoji toe voegen in zakelijke berichten." ;-)
Nieuwe emoji
Het Amerikaanse bedrijf Unicode beslist of nieuwe emoji worden toegelaten of niet en codeert ze op zo'n manier dat ze zowel in Whatsapp als bijvoorbeeld in een e-mail te gebruiken zijn. Het is mogelijk om buiten Unicode emoji te introduceren, maar dan zien ze er wel anders uit dan de officiële emoji. Ze zijn bijvoorbeeld groter dan de tekst van een Whatsapp-berichtje en zien er meer uit als een losstaand plaatje dan dat ze onderdeel van een zin zijn. Voorbeelden van onofficiële emoji zijn de Kimoji, een app met emoji van Kim Kardashian.
