Jonge vaders zien brood in papaklas

"Wie weet wat dit is?" Sander de Heer houdt in een cursusstudio in Amsterdam een wit doek omhoog. Zeven mannelijke cursisten houden wijselijk hun mond. Hun schouders gaan omhoog, hun mondhoeken naar beneden. Nee, ze weten het niet.

"Het is dus een hydrofiele doek," grijnst De Heer, zelf vader van dochter Rosa (1,5). Op de voorkant van zijn spijkerblouse staat in witte letters 'Papaklas'. "Dat wezentje dat jullie straks op de wereld zetten, spuugt, kwijlt, boert, snottert. Dat doek wordt jouw eerste levensbehoefte."

De zeven mannen luisteren aandachtig. Ze knikken. Onderling worden er wat geintjes gemaakt: "Ik dacht dat het een theedoek was, joh!" De heren hebben allemaal één ding gemeen: over een paar maanden wacht hun volgens de vaders Sander de Heer (41, ook radio-dj) en Floris Regouin (39, vader van de Seth (1) en binnenkort van een tweede kind) een life changing moment. Ze worden voor het eerst vader.

"Dat is mooi maar heftig," zegt De Heer. Regouin: "Vaak denken mannen: het gaat vanzelf. Ze hebben het er niet over met vrienden, het is niet stoer om in de kroeg over luiers of commodes te praten. En dan staan ze tijdens de bevalling dus langs de zijlijn. Terwijl ze veel méér kunnen. Het gaat alleen niet helemaal vanzelf."

Bier en worstDe Heer merkte dat hij beter voorbereid had willen zijn toen zijn vriendin beviel. "Dat doek, bijvoorbeeld: ik had geen idee. Een geboorteplan: wat is dat?"

Dat is wat De Heer en Regouin, ervaringsdeskundigen, doen met hun papaklas: voorlichten om te voorkomen dat mannen in paniek raken of zich overbodig of zelfs ongelukkig gaan voelen. Maar dat voorlichten gebeurt dan wel op de mannenmanier: tussen de luiers en de babyspeeltjes staan bier, chips, borrelnootjes en worst op tafel en er geldt een strikt géénvrouwenbeleid.

Er zijn een paar proefedities geweest, dit jaar stonden ze voor het eerst op de Negenmaandenbeurs, vanavond is de tweede echte Papaklas. Vanaf nu organiseren De Heer en Regouin er elke maand minimaal één, afhankelijk van het aantal deelnemers.

De cursusleiders merkten in eerdere edities dat interactie werkt: er ontstaan discussies over thuis bevallen, babynamen, papadagen en - last but not least - seks met een zwangere vrouw.

De Heer merkt dat de deelnemers schuchter binnenkomen. "Er rust een taboe op mannen die zich voorbereiden op het vaderschap." Dat merkt David Borman ook. Hij is verloskundige, vader en ook oprichter van een 'vadercursus'.

Maar waar De Heer en Regouin zich focussen op de zwangerschap, vader worden en alles eromheen, richt Borman zich vooral op de bevalling. "Ik doe dit nu al zeven jaar en heb bijzonder weinig concurrentie," zegt hij. "Steeds meer vaders willen zich voorbereiden op de zwangerschap en de tijd erna, maar het merendeel van alle cursussen is gericht op moeders of stellen, niet op vaders."

DepressieTerwijl ook mannen in een depressie kunnen raken na de geboorte. Het Parenting Research Centre in het Australische Melbourne deed onderzoek naar de 'babyblues' bij mannen. Wat bleek? Tijdens het eerste levensjaar van hun kind vertoonde bijna tien procent van de onderzochte vaders symptomen van postnatale depressie, zoals angst. De boosdoeners: moeite met verantwoordelijkheden, (chronisch) slaapgebrek en een veranderende relatie door de komst van het kind.

En die feiten geven de papaklas-met-bier-en-worst tóch een serieuze ondertoon. "Het is belangrijk dat vaders weten wat hen te wachten staat," vertelt De Heer. "Ze moeten erop voorbereid zijn dat hun hele leven nu één grote, strakke planning wordt. En alles - van de babykamer tot de relatie met de partner - moet in orde zijn vóór de baby er is. Er moet een goede basis zijn."

UitgedijdOok op de bevalling moeten vaders zich voorbereiden, vindt Borman. "Sommigen gedragen zich echt storend, zie ik tijdens mijn werk. Is de man nerveus, dan wordt de vrouw dat ook. Dan krijg je minder goede weeën. Ook zie je vaak dat mannen een beetje bang zijn voor hun vrouw - straks gaat ze tegen me snauwen."

De cursusleiders van de papaklas willen de vaders in wording wat hun vrouwen betreft 'waarschuwen en geruststellen'. Zo staat ook het agendapunt 'Wordt mijn vrouw een uitgedijd, volgevreten kreng?' op het cursusformulier. "Mannen moeten weten hoe het vrouwenlichaam verandert," verklaart De Heer.

Ondertussen gooit hij een luier de groep in. Een van de cursisten vangt hem en vraagt: "Waar doe je de pootjes van de baby doorheen?" Weer klinkt gelach. Bier en baby's verbroederen.

"Aan het eind van de avond zie je dat de mannen de beste vrienden zijn," zegt De Heer. Volgens hem gaan ze met een bulk aan informatie naar huis. Naar hun zwangere vrouw. En morgen gaan ze ongetwijfeld naar de winkel. Voor een sixpack hydrofiele doeken.