Robot voor de klas

Leerlingen van een vmbo-school in Uithoorn werken de komende weken bij wiskunde samen met een robot. Durven kinderen aan hem meer te vragen dan aan de leraar? Vinden ze hem leuk? "Wat eet die?''

Die eerste indruk; zo belangrijk. Voor een mens, maar ook voor een robot. En dus geeft Zora alles, aan het einde van haar eerste kennismaking met klas 1M3 van scholengemeenschap Thamen in Uithoorn. De robot danst op tafel. Eerst op Gangnam Style, daarna Michael Jacksons Thriller, inclusief angstaanjagende lach op het einde.

Alle kinderen van de klas die de komende weken wiskunde van de robot krijgen, staan al filmend om het apparaat heen. Ze gaan de komende tijd apart met Zora een kamer in op school om les te krijgen. Over tabellen, grafieken en getallenreeksen. En let op, waarschuwt hoogleraar mediapsychologie van de Vrije Universiteit, Elly Konijn, de klas: "Als je les van de robot krijgt, moet je echt opletten, want er volgt gewoon een proefwerk. Alleen als blijkt dat de robot er niets van kan als leraar, telt het cijfer niet mee. Anders wel{ , vertelt de hoogleraar in het AD.

Het zijn pioniers, de brugpiepers van de Noord-Hollandse vmbo-school. Nu de tweehonderd Zora's in Nederland als zorgrobotten hun waarde bewijzen, bijvoorbeeld in contacten met eenzame ouderen, willen wetenschappers van de Vrije Universiteit weten of de robot ook een toegevoegde waarde heeft voor de klas.

Zora neemt de komende tijd een klein deel van de lessen van Jos Hoogeveen (57) over. ,,Ik geloof er niet in dat robots ons hele werk ooit overnemen. Je hebt een sociaal beroep, waar allerlei emoties bij komen kijken. Dat kunnen robots nooit vervangen. Maar als ik drie keer een bepaalde som moet uitleggen aan een leerling, kan ik in mijn stem en houding ongeduldig worden. Terwijl het zo'n robot niets uitmaakt, al vertelt hij duizend keer hetzelfde. Daar zie ik absoluut een meerwaarde in.''

Dat is één van de vele vragen die de onderzoekers hebben: voelen kinderen minder schaamte om aan de robot voor de vierde of vijfde keer hetzelfde te vragen? En leerlingen met een autistische stoornis: voelen zij zich wellicht meer aangetrokken tot een emotieloze robot? Hoe 'gezellig' mag een robot het maken, zonder dat hij de kinderen afleidt?

Koekjes voerenLeerling Ibrahim wil graag weten wat Zora eet. Wiskundeleraar Hoogeveen, later: "Opmerkelijk, dat hij het als mens ziet.'' Professor Konijn: "Dat is een primaire menselijke reactie. Wat menselijk lijkt, is dat ook voor ons. Sommige ouderen die met robots werken willen ze ook koekjes voeren.''