Sponsordeal is politieke bom

De Nederlandse wielerbond KNWU presenteerde woensdag een nieuwe hoofdsponsor: online kansspelaanbieder Unibet. Maar veel meer dan dat was het een politieke bom die het bestaande voorstel voor de nieuwe online gokwet aan stukken moet rijten. Dat schrijft het AD donderdag.

Er wordt gelachen, er worden handen geschud en er wordt een shirt gepresenteerd met het logo van het bedrijf erop. Het lijkt op de persconferentie in perscentrum Nieuwspoort net of de deal tussen de Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU) en Unibet in kannen en kruiken is. Dat is het niet. Lang niet zelfs. Unibet-directeur Anne-Jaap Snijders: "We vieren vandaag feest, maar we hebben de slingers nog niet opgehangen." Dat is een eufemisme. De vierjarige deal voor zeven miljoen euro tussen Unibet en de KNWU is er een met talloze haken en ogen.

Zo is daar het haakje van de Nederlandse Lotto. Die loterij is een van de belangrijkste geldschieters van de Nederlandse sport; de bijdrage aan de KNWU is meer dan een miljoen euro - met andere aan de Lotto gelieerde loterijen zelfs 2,2 miljoen euro. De Lotto ziet Unibet als directe concurrent en reageerde gisteren als door een adder gebeten via een persbericht: "De Lotto is zeer teleurgesteld over de keuze van de KNWU. De Lotto doet een dringend beroep op NOC*NSF en de aangesloten sportbonden om de mogelijkheden voor het genereren van inkomsten voor Nederlandse sportbonden niet op het spel te zetten door overeenkomsten aan te gaan met buitenlandse concurrenten."

ConcurrentenHet is nog maar de vraag of de Lotto en online aanbieders als Unibet concurrenten van elkaar zijn - uit vergelijkbare situaties in andere Europese landen blijkt niet dat online aanbieders een deel van de winst van de bestaande aanbieders roven - maar het is niet uitgesloten dat de Lotto en NOC*NSF de geldkraan naar de KNWU deels dichtdraaien. Maar daar is KNWU-voorzitter Marcel Wintels niet bang voor: "De sport kan niet langer verdergaan met alleen oude, vertrouwde partners. De sport moet op zoek naar meer en vooral private financiers. We kunnen ons niet voorstellen dat topsportprogramma's straks niet gefinancierd worden omdat de wielersport een partner als Unibet heeft."

Maar het grootste struikelblok is de clausule die Unibet in het contract met de KNWU heeft laten opnemen. Die clausule gaat over de nieuwe kansspelwet die door de kabinetspartijen is opgesteld, en die over een paar maanden in werking moet treden: in het voorstel is opgenomen dat de online kansspelbelasting 29 procent bedraagt. Unibet wordt alléén voor vier jaar sponsor van de KNWU als de politiek dat percentage tetrugbrengt naar 20 procent; anders blijft het bij een eenmalige, zevencijferige bijdrage voor 2017. De redenatie van Unibet is als volgt: bij een tarief van 20 procent is er nog ruimte voor investeringen en sponsordeals in de Nederlandse sport, bij 29 procent is de winstmarge volledig afgeroomd en kan de sport fluiten naar sponsordeals. Snijders: "Dat 29-procentstarief was een totale verrassing voor ons. Dat is twee keer hoger dan in ons omringende landen. Maar het voorstel is er nog niet door; die race is nog niet gereden, om in wielertermen te spreken."

Online gokmarktDe deal tussen Unibet en de KNWU is daarmee een politieke bom. Jarenlang hield de politiek online aanbieders buiten de deur door een wet op de online gokmarkt te traineren. Daarmee gingen de partijen die tegen online gokken waren voorbij aan het feit dat er geen hek om het internet geplaatst kan worden: naar schatting wedden ongeveer vierhonderdduizend Nederlanders al online (en dus illegaal) op sport. En nu de Nederlandse politiek alsnog overstag is gegaan, als laatste land in Europa, is er een wet uitgerold die door vrijwel alle stakeholders wordt betiteld als een gedrocht. Zeer hoog tariefHet tarief van 29 procent is zeer hoog - niet alleen voor de Unibets van deze wereld, maar óók voor de Lotto's - en dat kost de sport linksom of rechtsom geld. Zo zegt Gerard Dielessen van NOC*NSF: "We bekijken het maar pragmatisch. Het is hoog tijd dat die wet op online kansspelen er een keer doorheen komt, dan gaan we daarna wel kijken of we dat percentage naar beneden kunnen krijgen."

Hoe en hoeveel?Verder is er in de wet niets geregeld over structurele afdracht aan de sport. Buitenlandse online aanbieders hebben aangegeven te willen praten over een structurele afdracht, maar er is niets mee gedaan.

De werkelijke, politieke vraag is of we als maatschappij bereid zijn om de sport te financieren. En zo ja: hoe en hoeveel? De Lotto heeft de Nederlandse sport de afgelopen decennia financieel gedragen, maar de opbrengsten lopen terug en de komende jaren is er een geldprobleem dat een hypotheek legt op het succes van Nederlandse sporters. Bij navraag in Den Haag blijkt dat er maar weinig parlementariërs zijn die zich daarmee bezighouden. Jeroen van Wijngaarden (VVD): "Er moet een debat komen over sportieve ambities en de middelen om die te verwezenlijken." Dat debat had al gevoerd moeten worden, in ieder geval vóór de invoering van de gokwet. Het resultaat van die politieke leegte is dat sportbonden het zelf invullen, zoals de KNWU.

Je kunt discussiëren over de vraag of de KNWU zich moet lenen voor een politieke lobby, maar de wielerbond en Unibet hebben de bal in ieder geval teruggebracht naar het speelveld waar hij hoort: dat van de politiek.