Fotograaf Hermès: 'Shockeren zou ordinaire drijfveer zijn'

De woorden saai en volgzaam ontbreken in het woordenboek van Carli Hermès (53). De jubilerende Brabantse topfotograaf houdt al drie decennia van experimenteren, de grenzen opzoeken en van het verkennen van verschillende genres en circuits.

Daarom hangt zijn werk zowel in het Groninger Museum, op grote kunstbeurzen zoals die van Miami en ook in talloze Nederlandse bushokjes.

SuitsupplyWant al jaren fotografeert hij de campagnes van budgetpakken-keten Suitsupply. Opmerkelijk vanwege de locaties - op de rand van een New Yorkse wolkenkrabber, in een raket, voor De Nachtwacht - maar ook inhoudelijk steevast voer voor discussie.

Woedende criticasters noemden begin dit jaar zijn beelden van halfblote vrouwen in suggestieve poses seksistisch, evenals zijn close-ups van decolletés en derrières.

Hermès zelf vindt die verwijten overdreven en ergert zich aan het gemak waarmee mensen roepen dat hij enkel uit effectbejag provoceert. Daarbij stoort het hem dat zijn mening niet of nauwelijks werd gevraagd, vertelt hij in zijn studio - een omgebouwde gymzaal - middenin de Amsterdamse Jordaan. ,,Fotograferen om het shockeren? Dat zou een te ordinaire drijfveer zijn. Zo zit ik niet in elkaar. Sterker: mijn broek zakt alleen al af bij die gedachte. Om de een of andere reden denken velen dat ik vooral blote vrouwen vastleg en daarbij het randje opzoek. Overdreven: in slechts 4 van de 25 Suitsupply-campagnes figureren vrouwen. Bovendien: wat is er extreem aan een blote vrouw? Of een blote man?

,,Wie goed kijkt, ziet dat de vrouw de baas is over de man in mijn Suitsupply-series. Hij is de ene keer het kind in het verhaal. Dan weer het speeltje van haar. Het was mijn bedoeling om die spanning op een uitvergrote manier over te brengen. Zoals ik met al mijn werk de verbeelding van de kijkers wil prikkelen en stimuleren en daarbij heus wel het randje op zoek. Ook in mijn vrije werk waarin energie, expressie en kleuren domineren", aldus Hermès die voor zijn jubileum 200 foto's selecteerde uit ruim 6.000 beelden voor zijn nieuwe boek.

Daarin surrealistische taferelen: landschappen van mensenvlees, een jonge vrouw gefotografeerd als het melkmeisje van Johannes Vermeer, maar wel met een iPhone op haar oren. ,,En ook bij modefoto's wil ik het net even anders doen dan andere merken. Ik weiger een model te reduceren tot kleerhanger, puur om producten te verkopen. Dat vind ik oninteressant.''

G-StarDaarom waagde hij het begin jaren 90 als eerste in Nederland om modefoto's af te leveren zonder dat er een millimeter stof of ander draagbaar materiaal in beeld kwam. Namens wereldhit en jeansmerk G-Star - destijds een start-up met vijf medewerkers - trok hij internationaal de aandacht met close-ups van monden, ogen, handen en voeten in plaats van shirts, spijkerbroeken en blouses te tonen. Een trend die later veel navolging vond. Hermès: ,,Het gaat mij om gevoel en emotie. Ik wil dat iedereen zijn eigen fantasie kan loslaten op de foto's, deels zijn eigen invulling geeft. Er bestaat niet één waarheid.''

Door die instelling zag hij in de jaren 80 af van zijn oorspronkelijke plan om reportagefotograaf te worden. Als zoon van een fervent hobbyfotograaf groeide hij op met het toestel van zijn vader binnen handbereik. ,,Ik ging naar de Academie in Den Haag. Daar bleek dat ik niet alleen maar de realiteit wilde vastleggen. Ik ging dingen toevoegen, in scène zetten, verzon zelf onderdelen van taferelen. Dat kan natuurlijk niet in de journalistiek.''

In de jaren 90 beproefde Hermès zijn geluk in New York waar het fenomeen supermodel in opkomst was. Hij werkte er met toppers als Karen Mulder en Frederique van der Wal in de gouden tijd waarin de dollars niet aan te slepen waren. Na de geboorte van zijn tweede kind, en bovendien de aanslagen op 11 september 2001, besloot hij zijn aandacht weer te verleggen naar Nederland, waar hij nu commercieel en artistiek werk combineert met het fotograferen van sterren als George Clooney voor bladen als Linda. Ook schoof hij aan als jurylid van RTL's afvalrace Holland's Next Top Model. Een stap die vooral in de kunstwereld met argusogen werd bekeken.

,,Sowieso merk ik dat collega's in de kunstwereld drie keer moeten slikken voordat ze mij serieus nemen. Het is hier eigenlijk nog steeds not done dat je zowel commercieel als artistiek fotografeert. Amerikanen kijken daar totaal anders naar: zij vinden het juist mooi en goed als een fotograaf succesvolle reclames maakt. Het helpt mij nu dat mijn werk in verschillende musea, waaronder het Groninger Museum, hangt. En dat alle foto's die ik onlangs exposeerde op de kunstbeurs in Miami ter plekke zijn verkocht."