Martijn Aslander: 'Wat nu als Pieter Omtzigt een kamer-equivalent heeft bedacht van een zakenkabinet?'

Net als velen heb ik ook flink nagedacht over zijn keuzes en motieven. Gisteren liet ik in goed gezelschap het scheermes van Ockham los op deze puzzel.

Het scheermes van Ockham, ook wel bekend als "Ockhams scheermes", is een filosofisch principe dat vernoemd is naar de 14e-eeuwse monnik en filosoof Willem van Ockham. Het principe stelt dat wanneer men geconfronteerd wordt met concurrerende hypothesen (dat wil zeggen, mogelijke verklaringen) die dezelfde voorspellingen doen, men de hypothese moet kiezen die de minste aannames maakt.


Een vaak geciteerde formulering van het scheermes van Ockham is: "Men moet niet zonder noodzaak vermenigvuldigen met entiteiten." In eenvoudige bewoordingen betekent dit dat men de eenvoudigste verklaring moet kiezen die alle feiten verklaart, in plaats van complexere verklaringen met meer variabelen of aannames te introduceren.

Al sinds het begin van de zomer zie ik veel (maar zeker niet alle) kamerleden uit allerlei geledingen vertrekken. Wat een aantal van hen gemeen hebben is hun betrokkenheid bij vele kamervragen over situaties waarin burgers vastlopen in het systeem en zich erg onmachtig voelen ten opzichte van de staat.

Er speelt al jaren veel dat goed uitgezocht en gecorrigeerd moet worden. Pieter kennen we als een hardwerkende man die zijn rol als controleur van de regering erg serieus neemt. En terecht. Hij is geen klassieke machtspoliticus, maar eerder een uitmuntend analist die onvermoeibaar doorgaat met de vinger op de zere plek leggen, en zaken aan de kaak stellen.

Sinds zijn vertrek bij het CDA is hij daarmee doorgegaan, maar met veel te weinig ondersteuning en menskracht.

Maar wat als Pieter helemaal niet bezig is met een nieuwe politieke partij zoals we die kennen? Uiteraard moet je als je meedoet aan de verkiezingen je houden aan de spelregels. Dat weet hij als geen ander. Velen vrezen voor LPF- of FVD-achtige taferelen. Hoe kom je in hemelsnaam aan een lijst met betrouwbare kandidaten die bij voldoende stemmen de Tweede Kamer in kunnen? Dat is bij het klassieke concept van de huidige partijen inderdaad erg lastig.

Maar wat als hij helemaal niet van plan is om een regering te vormen? En geen klassieke kamerleden op een lijst wil hebben om mee te doen aan het politieke spel? Ik kan me maar niet losmaken van de gedachte dat hij een hack heeft bedacht van jewelste:

Hoe fijn het ook is om een regering de schuld te kunnen geven van wat voor ellende ook (vaak terecht overigens), de kamer zelf is vaak genoeg even schuldig geweest aan het veroorzaken van die ellende, wat tot teveel onuitvoerbare plannen heeft geleid, tot symboolpolitiek en tot een drama bij vele uitvoeringsorganisaties.

Wat nu als Pieter een kamer-equivalent heeft bedacht van een zakenkabinet? Om orde op zaken te brengen. Een oppositiepartij met maar één doel; het namens de kiezers controleren van de regering. Geen partij met standpunten over allerlei onderwerpen waarmee je kunt scoren, maar een doodsaaie (mijns inziens broodnodige) beweging om te analyseren wat er mis gaat, mis ging, anders moet en beter kan.

Stel je voor dat Pieter met 45 collega-controleurs de kamer in wil. Juristen, staatsrechtgeleerden, data-strategen, en WOO-deskundigen. Niet om de macht te grijpen en het land te runnen, maar om de lui die dat doen aan de tand te voelen. Om door te vragen op uitvoerbaar- of betaalbaarheid. Op zaken aan het licht te brengen en te corrigeren. Ondersteund met oneindig meer geld en hulp dan nu. Een research-machine van jewelste.

Desnoods een 4-jarenproject met alleen dit doel. Ik wed dat een deel van de kamerleden die zijn vertrokken met plezier weer aanschuiven bij zo'n hersteloperatie. Met een aantal duidelijke doelen, en punten die toetsbaar zijn. Helemaal transparant, met hulp van kundige burgers.

Ik denk dat veel bezorgde burgers acuut op hem zouden stemmen met zo'n plan. Omdat ze het politieke gekonkel zat zijn.

Ik hoop op zo'n interventie. Een strategische interventie, een fluwelen revolutie, maar dan liefdevol. Om het beter te maken.

Over een paar weken weten we het...

Naschrift redactie: deze expertblog is door Martijn Aslander geschreven voordat Pieter Omtzigt aankondigde inderdaad mee te doen met de Tweede Kamerverkiezingen.