Steven van Eijck, voorzitter van de Mobiliteitsalliantie, laat de champagne nog niet knallen maar hij krijgt al wel de eerste felicitaties. Zijn alliantie van 25 partijen - van ANWB tot Schiphol en van de Fietsersbond tot de Bovag - boekt na jaren lobbyen resultaat. Nederlanders gaan in de tweede helft van dit decennium betalen per kilometer. De wegenbelasting vervalt en de bpm, de aankoopbelasting, eveneens. Niet het bezit maar het gebruik wordt belast.
,,Uiteindelijk heeft de financiële wal het schip gekeerd’’, zegt Van Eijck in het AD. ,,Het ministerie van Financiën ziet in dat op de ingeslagen weg de schatkist sneller dan gepland opdroogt. Als er alleen nog elektrische auto’s worden verkocht dan zijn er geen inkomsten meer van btw en accijns op benzine en diesel. Als je dan ook nog elektrisch rijden stimuleert dan heb je een groot financieel probleem want een krimpende groep met vervuilende auto’s zou de miljarden op moeten hoesten. Per jaar zo’n 17 miljard euro.’’ Om die miljarden ook in de toekomst binnen te krijgen moet het roer om. Zelfs de VVD - decennialang mordicus tegen - is er nu van overtuigd.
Veel is nog onbekend over plan in het regeerakkoord. Het kabinet Rutte IV gaat de komende jaren de revolutie in autoland uitwerken. Moet er in alle auto’s bijvoorbeeld een kastje komen dat de kilometers doorgeeft? Of gaat een chip in de auto of de smartphone communiceren met paaltjes langs de weg? En het voornaamste: wat gaat een kilometer met de auto kosten?
Prikkel om groener te rijden
,,Uit onze overleggen met het ministerie blijkt dat er een vlaktaks komt die niet gebonden is aan locatie of tijd. Een autokilometer ‘s avonds in noordoost Groningen wordt even duur als een kilometer op de A2 bij Utrecht tijdens de spits. Er komen wel verschillen in tarieven, maar die zullen gebaseerd zijn op de uitstoot.’’ Een kilometer met een elektrische auto wordt dus goedkoper dan die met een achtcilinder benzineslurper.
Het rekeningrijden, of ‘kilometerbeprijzing’ zoals Van Eijck het noemt, moet ook een prikkel zijn om groener te gaan rijden. ,,En dat gaat toch al hard. Een elektrische auto is nu al goedkoper in gebruik en vanaf 2024 zal een elektrische auto ook goedkoper zijn in de aanschaf dan een vergelijkbare auto op benzine.’’
Volgens Van Eijck wordt autorijden niet louter voor de welgestelden. Ook de Nederlanders die zich nu niet meer dan een oude auto kunnen veroorloven zouden mobiel moeten blijven, tegen de tijd dat rekeningrijden wordt ingevoerd zijn er meer elektrische tweedehands auto’s.
Lees ook: Wat betekent coalitieakkoord kabinet-Rutte IV voor ondernemers?
Duurdere rit is minder rijden
Rekeningrijden wordt gezien als hét middel om te voorkomen dat Nederland na corona weer vastloopt. Deze eeuw steeg het aantal personenauto’s van 6,3 miljoen tot 9,1 miljoen exemplaren, daar kan geen asfaltmachine tegenop. Door de rit duurder te maken wordt er onderaan de streep minder gereden. Volgens de Mobiliteitsalliantie wel 10 procent minder. ,,Mensen zullen gaan rekenen: wat is goedkoper, met de trein of met de auto.’’