Topondernemer Zehra Dogan gaat voor een divers en bewust BV Nederland

De stichting Dutch Dream Foundation (DDF) is in 2006 opgericht door Umut Akpinar en het ondernemersechtpaar Zehra Dogan en Atilla Aytekin. Van 2010 tot 2018 heeft de organisatie met het ‘Dutch Dream Program’ 220 startende ondernemers individueel begeleid en geholpen bij het realiseren van hun droom. Sinds twee jaar richt de DDF zich met hart en ziel op talentvolle, ondernemende en ambitieuze jongeren tussen de 15 en 25 jaar vanuit het Dream On Talent-project. Jongeren met een multiculturele achtergrond die hun dromen sneller en bewuster willen waarmaken vanuit maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo).

Het voornaamste doel? De jongvolwassenen omvormen tot de ‘toekomstige generatie leiders’. Volgens de organisatie heeft onze samenleving deze groep hard nodig om verder te groeien en de sociale segregatie te verkleinen. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat jongeren met een migratieachtergrond nog steeds achterstanden hebben en moeite hebben om hun positie te bemachtigen op de arbeidsmarkt. Ook kunnen organisaties deze jongeren lastig bereiken. Hierin vormt DDF een brug tussen vraag en aanbod. Dit vanuit de mvo-gedachte om de samenleving te inspireren en kennis te delen.

Jeugd in Turkije en Nijmegen

Wat De Ondernemer graag wil weten: wat drijft de ondernemers achter de Dutch Dream Foundation? En dan voornamelijk Dogan, sinds 2011 ook directeur van de organisatie? De drijfveren zijn voor een belangrijk deel te herleiden naar haar jeugd. Tot haar elfde woonde de topondernemer in haar geboorteland Turkije. Als tiener volgde ze haar ouders die zich inmiddels in Nederland hadden gevestigd voor een betere toekomst. Die periode was zeker geen gemakkelijke tijd voor de jonge Zehra, zo memoreert ze tijdens een inspirerend en levendig gesprek dat we met haar hebben.

,,Ik ben opgegroeid in een dorp op het Anatolische platteland, in de provincie Sivas, niet ver van Ankara. Voor een groot deel ben ik opgevoed door mijn oma. Zij was wat je noemt een wijze boerin. Een kleine, lieve vrouw met een groot hart voor iedereen. Mijn familie bestaat uit alevieten, een humanistische en vrijzinnige stroming binnen de Islam. Een stroming die heel dicht bij de natuur en de mens staat. Ik vergelijk het met de Sjamanen’’, vertelt Dogan. ,,Een belangrijke les die mijn oma me leerde was dat je mensen dingen moet gunnen zonder er iets terug voor te verwachten. Die les is mij altijd bijgebleven en het is ook wat ik tracht na te leven.’’

Maatschappelijk werk

Het kan niet altijd even eenvoudig zijn geweest voor de jonge Zehra. Ze geeft aan dat de verhuizing van het Turkse platteland via Ankara naar een achterstandswijk in het Nijmegen van de jaren zeventig en tachtig ‘pijnlijk’ waren. Zeker de eerste jaren in het koude Nederland waren soms best moeilijk. ,,Vooral toen ik op de mavo zat. De cultuur, de mindset. Die was hier zo anders. Wat ik deed – met steun van mijn ouders – was hard leren, nieuwsgierig zijn en mensen helpen. Door middel van maatschappelijk werk naast mijn studies, bijvoorbeeld. Ja, je kan best wel zeggen dat ik mijn passie voor het maatschappelijk verantwoord ondernemen van huis uit meegekregen heb.’’

Foto boven: Zehra Dogan met enkele DDF-teamleden.

Door die sociale en maatschappelijke inzet van Dogan zag en ziet ze ook het grote probleem rondom discriminatie en onwetendheid. Op school, op de arbeidsmarkt en in de maatschappij. ,,Discriminatie van beide kanten. Niet alleen van de kant van de autochtone Nederlander, ook aan de kant van de immigrant. Wij zijn allemaal mensen, niemand is perfect’’, benadrukt de DDF-directeur.

,,Ik weet nog in de tijd dat ik rechten studeerde in Nijmegen, een professor mij vroeg: ‘Zehra, ben jij nog niet uitgehuwelijkt?’ Hij vroeg het alsof ik mijzelf moest schamen dat ik op de universiteit zat! Ik zei tegen hem dat ik had verwacht dat hij als professor mij juist beter zou moeten begrijpen. Alle mensen met een Turkse achtergrond over één kam scheren, dat kan echt niet. Hij moest beter weten. De man kleurde rood en zei niets meer. Toen ik mijn verhaal vertelde tegen een andere professor, van Belgische afkomst, omarmde hij me en zei: ‘meid, ik spreek met een Vlaams accent, maar ben wel professor geworden!’. Of ik boos was op de Nederlandse professor? Nee. Ik ben een vrolijk mens. Geen rancune. We mogen fouten maken. Die professor en ik ook. Zolang je maar leert van je fouten. Daar gaat het om.’’

Dutch Dream Program en Dream On Talent Program

Fouten maken mogen de jongeren die het Dutch Dream Program volgen ook, zegt de 54-jarige ondernemer. ,,De mens staat bij ons centraal. Ik vertelde je al, iedereen maakt fouten. Geeft niets. Het vorige bedrijf van Atilla, mijn man, ging failliet en daar hebben we zes jaar lang ellende van gehad. Gelukkig zijn we hoogopgeleid. Slim en mondig genoeg om na een val weer op te staan en opnieuw te beginnen. Werken aan een volgend succes met behulp van vrienden en familie. Dat is ondernemerschap. Het is een tool om mensen in hun kracht te zetten. Ook na tegenslagen. Want wat kan jij leren uit die tegenslagen en fouten? Ga ermee aan de slag zodat de kans dat het nog een keer voorvalt minimaal is. Dat is precies de kern van wat we met de DDF doen. In samenwerking met coaches. Topmanagers uit het bedrijfsleven die we kennen uit onze vriendenkring en netwerk.’’

Video boven: alles over het Dream On Talent-project.

Die coaches zijn niet de minste personen. Denk aan mensen uit de top van bedrijven als Siemens, KPN en Achmea. ,,Heel bijzonder. In het begin had ik niet verwacht dat ze zo graag mee wilden werken in de rol van coach om jongeren – van migrantenafkomst en met Nederlandse voorouders - verder te helpen. Het mooie is dat de jonge mensen en de ceo’s van elkaar willen en kunnen leren. ‘Dutch Dream’ biedt de brugfunctie tussen groot-klein, zwart-wit en man-vrouw. Het kweken van meer diversiteit in het bedrijfsleven, dat is wat we willen. Samen met drie andere pijlers: sociale innovatie, leiderschap en ondernemerschap zelf.’’

Partners zoals Manpower en Azerion

Dogan: ,,Sinds 2018 hebben we ons binnen het jongerenproject Dream On Talent voornamelijk gericht op bi-culturele jongeren tussen 15 en 25 jaar. Vanuit MVO-gedachte helpen wij deze jongeren om hun talenten bewuster en gerichter in te zetten op de arbeidsmarkt. Inmiddels zijn er bijna 300 jongeren bij ons gekomen via diverse netwerken en scholen, van mbo tot universitair geschoold. De behoeftes die we bij hen zien zijn als volgt: netwerken, advies over vervolgstappen, stages, werk en een onderneming starten. Samen met partners zoals Manpower en Azerion helpen we hen hierin. We hopen dat nog meer bedrijven dit voorbeeld volgen, zodat de talenten van deze jongeren goed ingezet en benut kunnen worden. Zo vormen we een brug tussen deze jongeren en het bedrijfsleven. Als ervaren coach en diversiteit adviseur weet ik als geen ander dat dit de enige weg is om onze samenleving te laten groeien en bloeien. Dare to have a Dream!''

Toekomstig leiderschap

Doel: het creëren van de ‘toekomstige generatie leiders’. Dogan: ,,Vrouwen, migranten, jongeren… Allemaal krijgen ze de kans om zo’n toekomstige leider te worden. Het zijn de doelgroepen die het verschil kunnen gaan maken. Onze steun is juist nu hard nodig. Je merkt dat deze jonge mensen extra geraakt worden door de coronacrisis. Ze zijn geholpen met steun en inspiratie. Ik ben momenteel samen met mijn co-writer Daniëla Postma bezig met het schrijven van mijn boek dat medio dit jaar verschijnt. De titel is ‘Het komt goed’. Een veel door mijn vader gebruikt zinnetje. En het klopt. Uiteindelijk komt het goed. Maar dan moet je wel werken aan een betere versie van jezelf. Steeds weer. Met hart en ziel. Het is precies wat ik de jongeren die we coachen meegeef.’’

Prachtige jonge topondernemers

Het werkt. Inmiddels zijn talloze DDF-alumni uitgegroeid tot succesvol ondernemer, iets waar Dogan terecht trots op is. Voorbeelden heeft ze legio. ,,Van de 220 mensen zijn er zeker vijftig die ver geraakt zijn met hun ambities. Ik ben trots op alle deelnemers, maar die vijftig kanjers gaan het in mijn ogen echt maken of doen het al. Zo ontwikkelt één van hen hoogstaande apparatuur voor in de zorg en een ander is docent aan de TU/Delft en heeft een succesrijk techbedrijf. Een ander voorbeeld is Sandra Ballij, bekend van het restaurant Ctaste waar je dineert in het donker. Met hulp van Bart Karis, de oud-topman van Zeeman, is ze gestart met Ctalents, een detacheerbedrijf dat de werkloosheid onder zintuiglijk uitgedaagden wil verkleinen. Het zijn stuk voor stuk prachtige jonge topondernemers. Het zijn slechts enkele voorbeelden. Fantastisch is dat. ’’