Werknemer begaat fout en er is schade: draait bedrijf ervoor op door werkgeversaansprakelijkheid?

Voor ondernemers kan werkgeversaansprakelijkheid grote gevolgen hebben, want je bent verantwoordelijk voor schade die een werknemer veroorzaakt tijdens werkzaamheden. Adi van Koningsveld, advocaat bij Van Koningsveld en Boomstra Advocaten, legt het uit in de podcast In Goed Overleg: „De werkgever is al snel aansprakelijk voor fouten die werknemers begaan, maar ook zzp’ers vallen daaronder.”

Het principe gaat verder dan je denkt. „Het gaat niet alleen om een werknemer die bijvoorbeeld een fout maakt op kantoor, maar het kan ook situaties betreffen buiten reguliere werkuren. Denk aan bedrijfsfeesten of sportactiviteiten in groepsverband.” Dan hebben we het over een breder juridisch kader waar ondernemers vaak geen rekening mee houden.

Lees ook: Werknemer is ziek maar declareert ineens reiskosten: moet ik die kosten als werkgever betalen?

Hoe ver gaat de werkgeversaansprakelijkheid?

Soms zijn de gevolgen van werknemersaansprakelijkheid helder. „Een bekend voorbeeld is een grote energieleverancier die beschadigde gasleidingen moest vervangen van een coffeeshop, dat ging mis en die coffeeshop explodeerde. Dat is een vrij voor de hand liggend voorbeeld waarbij de werkgever aansprakelijk is”, zegt Geert-Jan van der Snoek.

Maar het wordt ingewikkelder als aansprakelijkheid zich uitstrekt naar situaties buiten de standaard werkuren. Bijvoorbeeld een bedrijfsfeest waarbij medewerkers ‘voor de lol’ olie op een barbecuevuur gooien, wat resulteert in de complete verwoesting van het partycentrum. Geert-Jan bespreekt hoe ondernemers hiermee om moeten gaan: „Dit onderstreept hoe belangrijk het is dat een werkgever altijd het juiste voorbeeld geeft.” Werkgevers kunnen zelfs in een sociale of informele werksfeer juridisch verantwoordelijk worden gehouden.

Lees ook: Werknemer meldt zich na arbeidsconflict ineens ‘ziek’: mag de werkgever bepalen of dat terecht is?

Fouten binnen werkzaamheden of roekeloos handelen

Wanneer is een werkgever niet meer aansprakelijk? Adi wijst op het verschil tussen fouten binnen werkzaamheden en incidenten waarbij de medewerker opzettelijk of roekeloos handelt. „De wet spreekt over een fout begaan in de uitvoering van de werkzaamheden. Als je een feestje aan het vieren bent met elkaar, een bedrijfsuitje dus, zou je als jurist zeggen: dat valt niet onder een fout in de uitvoering van de werkzaamheden.”

Toch kan een werkgever in de praktijk niet zomaar een medewerker aansprakelijk stellen. „De reden daarvoor is dat een derde partij niets te maken heeft met de interne verhoudingen binnen de organisatie. Dus als er iets gebeurt, bijvoorbeeld een vrachtwagen die een huis binnenrijdt en waarop de naam van een bedrijf staat, kan de huiseigenaar het bedrijf gewoon verantwoordelijk houden’’, aldus Adi.

De rol van verzekeringen

Een verzekering kan een grote rol spelen in het afdekken van risico’s, maar biedt niet altijd volledige dekking. „Er is een misconceptie over verzekering’’, legt Adi uit. „Een groot aantal werkgevers is goed verzekerd. Maar daarmee is nog niet alles afgedaan. De eerste vraag is: ben jij als werkgever aansprakelijk? En zo ja, kun je dat dan verhalen op de werknemer? Die stap is heel moeilijk. Van opzet of roekeloosheid wordt niet snel uitgegaan. Dus het verhaal halen bij je werknemer als je niet verzekerd bent, is best wel een lastige stap.’’

Geert-Jan ziet in sommige gevallen juridische stappen als laatste optie. „Als de schade aanzienlijk is en je echt vindt dat het ongelooflijk onverstandig en roekeloos was, kan het zijn dat je toch besluit om het conflict aan te gaan. Maar meestal is goed overleg beter dan een juridische strijd.’’

Lees ook: Bijna miljoen zzp’ers zonder AOV: ‘Onderschatten financiële risico’

Het belang van risico-overleg

Om problemen te voorkomen, pleit Geert-Jan voor structureel overleg over mogelijke risico’s. „Bij mij is altijd het één-na-laatste punt in managementoverleggen: zijn er nog risico’s? Het dwingt iedereen om actief na te denken en voorkomt dat problemen zich later voordoen.”

Werkgeversaansprakelijkheid kan complex zijn, maar met het juiste advies en een proactieve aanpak kun je veel problemen voorkomen. Adi benadrukt: „Gebruik gezond verstand en zorg voor heldere afspraken. Als werkgever ben je niet onmachtig, maar je moet je verantwoordelijkheid serieus nemen.” Geert-Jan sluit zich daarbij aan: „Het kost veel minder tijd en energie om problemen in goed overleg op te lossen dan tegen iemand te procederen, want uiteindelijk draait het om de focus op je bedrijf en je team.”