Zo vind je volgens de UWV-topman geschikt personeel

Het UWV als makelaar in opleiding en werk, waarom niet? zegt Fred Paling. ,,Ik leer dat van de collega's in Duitsland en België. Daar werken ze zo, met succes. Wij hebben het budget en de kennis om te wijzen: daar is werk, en daar is de opleiding.''

Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) regelt onder meer uitkeringen voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Maar de organisatie kan meer doen dan uitkeringen bepalen, betalen en controleren.

Dat is uw grote les van de crisis?

,,We moeten samen veel meer de regie pakken om in slechte tijden mensen voor te bereiden op een goede baan. Neem de zorg en de bouw. Veel ontslagen, maar tijdens de recessie wist iedereen al: straks komen we handen tekort en staan er tegelijkertijd mensen aan de kant. Dat kan beter. Neem bijvoorbeeld de schoolverlater die bij de gemeente aanklopt voor bijstand. Tot je 27ste moet je dan blijven leren. Regel dan leerstages in een sector met toekomst. Daarvoor moeten in de regio's werkgevers, gemeenten, scholen en het UWV samen naar hun werklozen en regionale arbeidsmarkt kijken. We moeten gewoon bij elkaar gaan zitten en het beschikbare geld slimmer inzetten.''

Vanwaar die haast?

,,De tijd is er rijp voor. De economie groeit. Het kabinet is nieuw. Ik ben nieuw als UWV-voorzitter. Van de haven in Rotterdam tot de auto-industrie in Limburg: in elk van de 35 regionale arbeidsmarkten zien we grotendeels nieuwe wethouders. Als we nu niet bij elkaar gaan zitten, krijgen we over een paar jaar chagrijnige gesprekken over grote groepen mensen die maar niet aan het werk komen. Mensen die het nú al zo moeilijk hebben. Dit is het moment.''

Hoe gaat het met de mensen die aan de kant staan?

,,Ik maak mij zorgen. Langdurig werklozen, 50-plussers en mensen met een arbeidshandicap profiteren niet mee. Pijnlijk, want tegelijkertijd zoeken bedrijven ontzettend veel mensen.''

Die mensen passen gewoon niet op de baan.

,,Waarom moeten we één set functie-eisen hebben? Uit de praktijk ken ik het voorbeeld van een prima jurist. Alleen kan hij door zijn arbeidshandicap niet meer dan vier uur per dag werken. Met collega's kijkt hij hoe hij in deeltijd zijn deel van de teamopdracht kan doen. Zo past het wél. Mijn oproep: werkgevers, wees creatiever. Pas het werk aan. Want die werknemer met het perfecte cv is al lang niet meer te vinden.''

Elke baas wil toch gewoon de beste?

,,Ik ben jarenlang naast mijn werk coach geweest in het topbadminton. Als er in de hoofdklasse topspelers wegvallen, wil je het liefst precies zulke goede mensen. Dat kan maar beperkt, net als nu in de banenmarkt. Je kunt beter zorgen voor een goed scoutingbeleid, een degelijke spelersopleiding en een ander wedstrijdplan. Dan krijg je minstens dezelfde resultaten. Het vraagt wel meer van de coach, de werkgever. Zulke creativiteit betaalt zich uit in een tijd met veel vacatures.''

Verder bent u voor uitzwaaien van werknemers van wie de baan nog bestaat?

,,Bij nogal wat bedrijven in sterk veranderende branches gaan de komende jaren veel banen verloren. Ik zeg tegen werkgevers: wacht niet tot je van grote groepen medewerkers afscheid moet nemen. Kijk nu al samen naar ander werk. Zoals banken, verzekeraars en energiebedrijven zich al de vraag stellen: wat als het werk ophoudt? Mensen moeten ontslaan is slecht voor de mensen en voor je imago. En het is duurder. Haal dat geld van die ontslagvergoeding naar voren, gebruik het voor omscholing.''

Makkelijk gezegd.

,,Wij doen het zelf ook. Gelukkig zijn er minder werklozen. Dat kost ons wel vijfhonderd banen. We hebben hier intern op tijd over gesproken. Zo stappen mensen over naar de zorg. Samen positief kijken naar de mogelijkheden is goed voor de sfeer op de werkvloer.''

Je bent werkzoekend mét baan?

,,De goed draaiende economie maakt veel uit. Er zijn nu kansen genoeg. Werkgevers en medewerkers moeten niet wachten op de volgende crisis. Wij weten: een nieuwe baan vind je het beste vanuit je oude baan.''

Veel geslaagde scholieren zoeken nog een studie. Wat is uw advies als makelaar in werk en opleidingen?

,,We zeggen nooit: kies niet voor die ene studie. We laten wel zien met welke opleidingen je veel kans op werk hebt, en waarmee dat echt minder is. We willen ouders en jongeren helpen de juiste keuzes te maken. Ik deed dat ook met mijn eigen dochter. Kijken waar je hart ligt, en wat toekomst heeft. Zo zoek je een mix van hart en hoofd. In haar geval is het de hbo-opleiding HRM geworden. Werk met een meer dan goed werkgelegenheidsperspectief. Het UWV zet handige lijstjes over studies op werk.nl. Voor thuis, maar ook de decaan op de middelbare school kan er zijn voordeel mee doen. Zo helpen we werkloosheid voorkomen.''