Hoogleraar: hogere premie is logisch

Afschaffen van het gegarandeerd pensioen zal alleen maar tot duurdere en slechtere pensioenen leiden, vreest Bernard van Praag, emeritus hoogleraar economie.

Peter Borgdorff, directeur van het pensioenfonds PFZW, pleitte dinsdag in het AD voor het loslaten van het gegarandeerd pensioen en mensen in de plaats daarvan voor een individueel pensioenpotje te laten sparen. Garanties zijn boterzacht en peperduur dus die moeten zo snel als het kan overboord worden gezet.

In de plaats daarvan gaan pensioenfondsen hun best doen om het potje van de deelnemers zo vol mogelijk te krijgen. Maar garanties over de hoogte geven de pensioenfondsen niet meer. Van Praag is het daar totaal niet mee eens.

Pensioenfondsen luiden de noodklok. Kortingen op de pensioenen dreigen, dan gaat het toch slecht met de fondsen?

"Het gaat helemaal niet slecht met de pensioenfondsen. Maar De Nederlandsche Bank, de toezichthouder, stelt enorm strenge financiële eisen. Daarom lijken ze arm. Pensioenfondsen moeten enorme buffers aanhouden, maar dat is niet nodig.''

Pensioenfondsen willen ook lagere buffers. Maar de buffers komen pas vrij als de garantie verdwijnt. Dan kun je toch beter de garantie loslaten?

"Het probleem is de onnodig strenge eisen. Die moeten worden versoepeld. De garantie moet blijven, dat is goed voor de beleggingsdiscipline. Als ze geen gegarandeerd rendement meer hoeven te halen zul je zien dat de pensioenfondsen op de lange duur steeds defensiever gaan beleggen. Dat betekent weinig risico's, maar ook weinig rendement. Bovendien zullen de beheerskosten stijgen. Ze hoeven de kosten niet meer in de hand te houden. Dat gaat ten koste van de pensioenen.''

De pensioenen zullen dus dalen?

"De uitkomst is ongewis. Als je pech hebt en er zijn een paar slechte jaren op de beurs, zit er minder in je potje. Ik ken geen werknemers die voorstander zijn van een premiestelsel.''

Overstappen op een individueel potje betekent ook dat jongeren minder hoeven mee te betalen aan de pensioenen van ouderen.

"Het is een mythe dat ouderen de pot leegeten. Ik heb nog nooit een berekening gezien die die bewering ondersteunt. Nu korten de pensioenfondsen op de uitkering en indexeren ze niet. Dat is bedoeld om de reservepotten te vullen. Daar profiteren juist de jongeren van.''

Het huidige stelsel is dus goed houdbaar?

"Er is wel wat aan de hand. We worden steeds ouder met zijn allen. Dat betekent dat je meer pensioen moet uitbetalen. En dat betekent dat je een hogere premie moet betalen. Dat is logisch. Maar de werkgevers willen helemaal geen hogere premie. Ook de overheid, de grootste werkgever, niet. Bij een premiestelsel liggen de premies vast, dat is prettig voor werkgevers. Nu werken we gemiddeld één dag per week voor het pensioen. Dat zal in de toekomst zeker meer moeten worden."