Dit zijn 11 kantoorclichés waar je jeuk van krijgt

Toch blijven we massaal kantoortaal gebruiken. Vivien Waszink, werkzaam als taalkundige voor het Instituut voor de Nederlandse Taal, heeft een mogelijke verklaring: ,,Vaagtaal maakt ons werk dynamischer en flitsender. Als je zegt even te gaan stoeien met de data die je straks gaat inschieten in een overleg, heb je toch al snel het gevoel aan topsport te doen.”

Echter niet iedereen legt zich neer bij de overheersing van waardengedreven managers, agilecoaches die visies willen uitrollen of dialoogtafels waar mensen hun veranderopgaven moeten borgen. De koningin van de jeukwoordenstrijd is Japke-d. Bouma, columnist bij NRC. Ze vecht al jaren voor begrijpelijke taal: ,,Soms lijkt het wel alsof mensen in een parallel universum leven met een eigen taal die anderen niet begrijpen.”

Woorden verwijderen

De invloed van Bouma is inmiddels aan sommige vergadertafels al zo groot dat mensen afspreken ‘Japke-d-proof’ te vergaderen: ,,Dankzij mijn columns kunnen mensen makkelijker over hun ergernis praten. Al merk ik soms ook dat ze weliswaar de woorden uit mijn columns vermijden, maar net zo makkelijk weer nieuwe bedenken.”

Aan Bouma’s strijdlust zal het in elk geval niet liggen. En er zijn meer lichtpuntjes. Laura van Eerten, taalkundige bij het Instituut voor de Nederlandse Taal, ziet een positieve ontwikkeling bij de overheid: ,,Daar gaat het echt beter dan vroeger. De overheid doet steeds meer haar best om begrijpelijke taal te gebruiken die zoveel mogelijk burgers begrijpen.”

Relativeren

Waszink wil het kantoorleed ook nog wel relativeren: ,,Lelijke kantoortaal hoort bij bepaalde branches. Marketeers zijn er verzot op, maar bij MKB-bedrijven valt het reuze mee. En het is vooral spreektaal. In een analyse van krantenberichten kwam ik het bijna niet tegen.”

Bij de onderstaande lijst is gezocht naar kantoorwoorden met een hoog jeukgehalte en die een duidelijke link hebben met 2018. Woorden als agile, scrum, stip aan de horizon, neuzen die dezelfde kant op moeten, dingen waar een klap op moet en andere klassiekers hebben de lijst daarom niet gehaald. Gelukkig is er voldoende nieuwe werkvloer-terminologie bij gekomen.

1. Vanuit je purpose werken

Simon Sinek is de Jomanda van de managementconsultants. Wist met zijn Golden Circles miljoenen te inspireren met een idee dat nog slechter is onderbouwd dan de horoscoop in de Libelle. De omzet van de Brit is daarentegen stevig, en zijn invloed ook. Veel organisaties zijn druk bezig hun purpose te formuleren, gretig bijgestaan door goedgelovige consultants. Het resultaat is nóg meer lelijke taal, waarbij steevast de status quo moet worden gechallenged.

2. Chief Storytelling Officer

Interessantdoenerij begint natuurlijk bij je functieomschrijving. Grote bedrijven als IBM en Microsoft hebben daarom Chief Storytelling Officers rondlopen. Dat zijn bepaald geen uitzonderingen: op LinkedIn noemen meer dan 80.000 mensen zich zo. Terwijl: verhaaltjes vertellen doe je maar aan je kinderen. Daarvan weten we tenminste dat het nut heeft.

3. Op gelijke vlieghoogte komen

2018 was het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen. Formateurs hadden een zware taak om al die kleine partijtjes bij elkaar te brengen. Burgerstem Zwammerveen, Progressief Zwammerveen en Zwammerveen Vooruit moesten dus eerst ‘op gelijke vlieghoogte komen’ voordat ze in een coalitieakkoord konden opschrijven dat de burger weer centraal moest komen. De luchtverkeersleiding van Schiphol noemt dit overigens een ‘buitengewoon gevaarlijke ontwikkeling’.

4. Eigenaarschap tonen

Wie in een succesvolle organisatie wil werken, moest in de jaren tachtig een ‘bias for action’ hebben, in de jaren negentig een langetermijnvisie en vanaf 2000 een mission statement. Anno 2018 is de nieuwste onbewezen rage het tonen van eigenaarschap. Het werkt heel simpel: als het goed gaat bij uw organisatie, dan toont u eigenaarschap. En tegen mensen die hebben gefaald, zeg je dat ze geen eigenaarschap tonen.

5. Customer journey

Vroeger liep je een winkel binnen en vroeg je waar de boter stond. Tegenwoordig begin je al thuis aan je customer journey naar de supermarkt. Uit onderzoek blijkt dat de grootste verandering van alle aandacht voor de customer journey is dat marketeers vaker op vakantie gaan.

6. Duurzame inzetbaarheid

We laten werknemers ploeteren in ongezonde kantoortuinen. Callcentermedewerkers krijgen 10 minuten plastijd op een werkdag en een stijgende groep werkende Nederlanders kan amper van rondkomen van hun baan. Maar als we nu allemaal op de cursus duurzame inzetbaarheid gaan, komt het vast goed.

7. Vitaliteit

Bij sommige organisaties waren ze al jaren bezig met duurzame inzetbaarheid. Dan wordt zo’n term sleets. Kies dan voor vitaliteit. Uiterste houdbaarheidsdatum: 2021.

8. Liquid Leadership

Bij trainingsbureau De Baak kunt u alles leren over deze ‘nieuwe management strategieën’ waarin ‘decision making circles snel gemaakt en ontmanteld kunnen worden’. Gelukkig hoeft u niet meer te solliciteren op een leidinggevende functie: ‘Management is dan geen positie meer maar een rol die iedereen kan vervullen’. Vertel dus maar snel aan je eigen baas dat jij voortaan de baas bent!

9. Je rol pakken

Vroeger zeer gebruikelijk op de camping, tegenwoordig populair bij managers in maatpak. Als je lekker meedoet met de rest, pak je je rol. Wie zich kritisch opstelt of tegengas biedt, doet dat niet. Dan mag je je biezen pakken.

10. Transitie

We schijnen in een enorme transitie te zitten. Of we er ooit uitkomen, weet niemand. Maar dat het woord verandering niet meer toereikend is, daarover is het Gilde der Goeroes eensgezind. En wie geen transitie meer kan zien, kan altijd nog gaan kantelen of, zoals kantelgoeroe Jan Rotmans bepleit, omwentelen.

11. Gamechanger

Marieke Schoenmaker is Director Gamechanger. Gewoon, in Laren. En kijk in Breda vooral uit voor Stefan Picavet, die is namelijk Head Gamechanger. Ze spelen beiden geen spelletjes.