Nieuws Leiderschap
Zo houd je een succesvol functioneringsgesprek
Zelf het initiatief nemen voor je functioneringsgesprek. Waarom niet? Schrijver Evert Hatzmann (65) legt in gesprek met het AD uit hoe je de touwtjes in handen neemt tijdens een beoordelingsgesprek. Handig voor de werknemer én werkgever.

Afbeelding ter illustratie. Foto: Shutterstock.
Lees ook: Complimentje geven aan personeel? Denk goed na voor je wat zegt
Waarom verloopt een functioneringsgesprek vaak niet optimaal?
,,Veel managers zien het als een moment om te kijken hoe jouw werk nog beter kan en gaan doelen stellen. Of het nou een bilateraal, beoordelings- of voortgangsgesprek wordt genoemd, vaak komt het erop neer dat de manager jou gaat vertellen wat hij of zij van jouw functioneren vindt. Het gesprek is dus erg eenzijdig en al bij de start sta je met 0-1 achter.
Een functioneringsgesprek zou voor de medewerker moeten draaien om vragen als: 'Wat ik doe, sluit dat aan bij wat ik wil?' of 'Wat heb ik nodig om het werk leuk te houden?' Bij sommige organisaties doen ze het al op deze manier, maar dat gebeurt zeker niet overal. Managers vinden het 'traditionele gesprek' vaak makkelijker, omdat ze zich dan minder hoeven in te leven.''
Kun je daar als medewerker wat aan doen?
,,Zeker. Het gaat al mis op het moment dat je manager zegt: 'Ik wil graag een gesprek met je', want dan heb je al een bepaalde positionering ten opzichte van elkaar. Wees je leidinggevende voor en initieer het gesprek zelf. Stel een fijne locatie voor. Dat hoeft niet per se de kamer van de baas te zijn. Je kunt ook samen wandelen of in de kroeg afspreken, als je maar ongestoord met elkaar kunt praten. Je kunt ook voorstellen samen te lunchen. Betaal dan zelf, ook voor je leidinggevende. Je geeft hiermee aan wie jouw werkbeleving regisseert en dat je er niet bent om te halen, maar om te brengen.''
Wat breng je dan?
,,Het is goed om voorafgaand aan het gesprek bij jezelf na te gaan waar jij je werkplezier uit haalt en waar je minder blij mee bent. Ik maak onderscheid tussen motivatiekicks en motivatiekillers. Killers zijn omgevingsfactoren als baanzekerheid en de fysieke inrichting van je werkplek. Die moeten zo min mogelijk storend zijn. Je kicks komen voort uit waardering, groei, uitdaging en de mogelijkheid om creatief te kunnen zijn.
In de Job Reflector die ik heb ontworpen, kun je jouw kicks en killers ontdekken. Aan de hand van 38 vragen beoordeel je jouw werk en krijg je een apk-rapport, waarmee je het gesprek ingaat. Zo krijg je het echt goede gesprek. Een win-winsituatie, want een gelijkwaardig gesprek creëert meer verbondenheid. De werkgever krijgt en behoudt zo een gemotiveerdere werknemer.''
Waar moet je nog meer aan denken als het om de voorbereiding gaat?
,,Kondig van tevoren aan dat je het over je werkbeleving wilt hebben, zodat je je leidinggevende er niet mee overvalt. Vanuit de Job Reflector kun je de uitkomst naar je leidinggevende mailen en meteen een afspraak inplannen. Nog een tip: veel mensen denken dat het gesprek over salaris moet gaan. Maar als je meer loon krijgt, ben je daar meestal maar heel even blij mee.
Voor een optimale werkbeleving heb je andere dingen nodig, zoals succesbeleving, uitdaging in je werk en voldoening van dat wat uit je handen komt. Richt je daar dus op. Als je slapen buiten beschouwing laat, ben je het grootste gedeelte van je tijd met je werk bezig. Het is belangrijk om je ervaren werkgeluk regelmatig te meten en voor te leggen.''
Lees ook: Managementtrainers over goed leiderschap: 'Veel managers doen eigenlijk maar wat'