Games als managementtool helpen je aan meer omzet

Hoe verschillend sollicitanten ook kunnen zijn, ze hebben één ding met elkaar gemeen: ze geven doorgaans de antwoorden die zij denken die jij wilt horen tijdens het sollicitatiegesprek. Maar hoeveel van hen gaan écht onvermoeibaar door totdat ze een oplossing hebben gevonden? En wie durft er écht beslissingen te nemen zonder te aarzelen?

Steeds meer bedrijven nemen de proef op de som en testen de eigenschappen en kunde van sollicitanten, middels een spelletje.

Doolhoven en raketten

Cosmic Cadet is zo'n spel. De app schotelt sollicitanten een reeks kleine games voor waarin spelers zich bijvoorbeeld een weg door een doolhof banen, of waarin ze een raket naar een planeet sturen door op tijd op de juiste knop te drukken. De keuzes – welke route neemt de speler, hoe lang duurt het voordat hij opgeeft en hoeveel risico neemt hij? – worden door de app verzameld en geanalyseerd.

Het resultaat: een rapport dat precies laat zien hoe goed een sollicitant bij de gevraagde functie-eisen past.

Serieuze spelletjes

Het door Arctic Shores ontwikkelde Cosmic Cadet is een voorbeeld van een applied game: een spel met een serieuze toepassing in het dagelijks leven. Games zijn namelijk allang geen lollige spelletjes meer. Ze worden ingezet door het leger, overheden en ziekenhuizen, en als trainingstool bij uiteenlopende zaken als crisismanagement, cityplanning, kennisoverdracht en managementtrainingen.

Bevlogen werknemers creëren

De Engagementgame is een voorbeeld van zo'n spel dat gebruikt wordt voor het trainen van managers. In de door de Rotterdamse spelmaker &ranj en TNO ontwikkelde game krijgt een speler de leiding over een in nood verkerend restaurant. De speler moet het financiële resultaat en de klanttevredenheid verbeteren, door middel van het beter aansturen van zijn werknemers. Want uit onderzoek blijkt dat bevlogen personeelsleden tot 18 procent productiever zijn. Wat hebben zij nodig om hun werk goed te kunnen doen? Hoe maak je hun werk minder stressvol? En hoe vorm je je werknemers om tot bevlogen personeelsleden? Door te experimenteren krijgt de speler inzichten die ook in het dagelijks leven zijn toe te passen.

Beleving vs oplepelen

De doelen van applied games zijn grofweg op te delen in drie categorieën: gedragsverandering, bewustwording en kennisoverdracht. “Uit onderzoek blijkt dat informatie beter blijft hangen als je het oppikt bij een beleving, dan wanneer het zomaar wordt opgelepeld”, weet Hans Luycks, operional manager bij IJsfontein. Die spelmaker is verantwoordelijk voor talloze applied games, die onder andere gebruikt worden in het onderwijs, de zorg, musea en het bedrijfsleven.

Spelenderwijs leren

'Playful learning', noemt Luycks het al spelend opdoen van nieuwe kennis. “Je complexe informatie over met behulp van spelprincipes. Wij proberen bij iedere game spelmechanieken te bedenken waarmee spelers op zoek kunnen naar informatie.” Een maker die dat concept prima in de vingers heeft is Loren Roosendaal. In 2016 lanceerde hij de app Knowingo, een platform waarmee organisaties de kennis van werknemers op een leuke manier kunnen bijspijkeren. Knowingo biedt medewerkers via een app op bedrijf en functie toegespitste trivia-quizzes aan, waarbij spelers zo snel mogelijk het juiste antwoord moeten geven op vragen uit hun vakgebied.

Van telecomaanbieders tot callcenters

“Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde medewerker maar 40 procent van de kennis bezit die hij nodig heeft om zijn werk goed te kunnen doen”, weet Roosendaal, die tevens directeur is van het Centrum voor Digitale Transformatie van Nyenrode Business University. Zijn app wordt gebruikt door diverse organisaties en bedrijven, van retailers en banken tot grote callcenters. Bij die laatste leren werknemers hoe ze om moeten gaan met klantvragen, zodat ze overal antwoord op weten zonder dat ze een collega om hulp hoeven vragen.

Roosendaal: “Dit levert al snel verbeteringen op in productiviteit en klanttevredenheid.”

Tussen de bedrijven door

Met Knowingo doen medewerkers spelenderwijs kennis op die ze nodig hebben. Een potje duurt volgens Roosendaal nooit langer dan een paar minuten. “Een training werkt het beste als een speler er niet speciaal voor hoeft te gaan zitten”, stelt ook Marinka Copier, directeur van het Expertisecentrum Creatieve Technologie aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Van 2009 tot 2015 deed ze met het lectoraat Play Design & Development onderzoek naar playful interaction en games.

Kennisoverdracht

Kennisoverdracht met behulp van applied games werkt volgens Copier het beste als de games geïntegreerd zijn in het dagelijks werk en betrekking hebben op de praktijk. “De kennis blijft het best hangen als je dat wat je geleerd hebt niet alleen in het spel kan toepassen, maar ook daarbuiten. Daarnaast is het belangrijk om een spel steeds een stapje verder te laten gaan. Door een game steeds uitdagender te maken, houd je de interesse van de speler vast.”

Groeimarkt

De markt voor, en potentie van applied games is volgens Copier groot. “Van alle bedrijven in de Nederlandse gamesindustrie houdt zich bijna de helft met dergelijke games bezig.” Ook de in 2015 verschenen tweede editie van de Games Monitor, een driejaarlijks onderzoeksrapport over de gamesindustrie in Nederland, bevestigt dat. In 2015 telde Nederland 128 bedrijven die zich of deels of volledig met applied games bezighielden. Dat is 44 procent van het totale aantal gamesbedrijven.

Bewustwording creëren

Steeds meer van die applied games richten zich naast het overbrengen van kennis op verandering van gedrag en het creëren van bewustwording. Zo laat het door IJsfontein ontwikkelde Delirium Experience verplegers zelf ervaren wat er in het hoofd van een patiënt gebeurt wanneer deze een waanvoorstelling ervaart. TNO probeert op zijn beurt mbo-leerlingen bewust te maken van hun eigen eetgedrag met de game Balance-it.

Simulatiegames

“Wie betrokken is bij een probleem ziet heel vaak zijn eigen rol wel, maar niet the big picture”, weet Heide Lukosch van de Technische Universiteit Delft, waar ze binnen het GameLab onderzoek doet naar de effecten van simulatiegames. “Met behulp van games kun je hen bewust maken van een situatie. Omdat het in een spel gebeurt ervaren spelers zelf de gevolgen van een gebeurtenis. Daardoor blijft kennis beter hangen.”

Inzichten bieden

Lukosch werkte zelf ook mee aan de ontwikkeling van een dergelijk spel. Plaitra – geen digitale game, maar een bordspel – bootst de ervaringen van humanitaire hulpverleners na. Het spel leert spelers welke middelen er in specifieke situaties nodig zijn, om hen ervan bewust te maken wat er nodig is om hulpverleners hun werk de kans te bieden hun werk goed te doen. Het Rode Kruis is een van de afnemers. Ook het Rotterdams Havenbedrijf en ProRail gebruiken games, bijvoorbeeld om werknemers te laten zien wat er op infrastructureel vlak nodig is om een nieuwe spoorlijn (Wat zijn de consequenties als we daar een nieuwe spoorlijn maken?) of een nieuw havengebied aan te leggen.

Leuk blijven en fouten maken

Games lijken hierdoor steeds meer op simulatiesoftware, maar wel met een aantal belangrijke verschillen. “Een applied game is pas goed als het je iets leert en als je die kennis naar de echte wereld kunt overbrengen. Maar een applied game moet ook leuk en uitdagend zijn, anders is de speler er snel op uitgekeken”, weet Lukosch. Anja Docter, game-based learning consultant bij Imason, vult aan: “Mensen zijn van nature gemotiveerd om een game te spelen: ze willen beter worden en winnen. Dat aspect komt heel sterk terug in games. Een ander belangrijk aspect is dat je in games de mogelijkheid hebt om fouten te maken. Gaat het mis, dan begin je gewoon opnieuw.”

Experimenteren met leiderschap

Docter stond zelf aan de wieg van Pengaruh, een bordspel dat leiderschap traint bij managers. Spelers opereren in teams, waarvan de leiders telkens plaatsnemen aan de speeltafel. Na iedere zet overlegt de leider van ieder team in een andere kamer of via zijn smartphone met zijn achterban over de volgende zet. De leider neemt de uiteindelijke beslissingen en kan experimenteren met wat voor manager hij of zij wil zijn (negeert hij of zij de input van teamgenoten, laat de manager zich daardoor sturen of kiest hij of zij ervoor een goede afweging te maken?) en welke aspecten van leiderschap het beste werken.

Docter: “De speler doet ervaring op in een veilige omgeving, zonder dat daar echte consequenties aan zijn verbonden. Applied games zijn daar uitermate geschikt voor.”

Analoog of digitaal

Of een applied game analoog of digitaal is, maakt volgens Docter niet uit. Bordspellen zijn in de regel goedkoper te produceren, terwijl digitale games de speler beter onderdompelen in het verhaal. Zolang de game maar een middel blijft, en niet het doel. Spelers moeten zich ook realiseren dat een game nooit de complete realiteit kan laten zien, stelt Lukosch. “Een gamemaker moet altijd kiezen voor een bepaald perspectief en kan nooit álle nuances meenemen.”

Denken als een game-designer

Games gebruiken binnen je organisatie om het games gebruiken, raadt ook Marinka Copier van de HKU af. Wie applied games goed wil inzetten, moet volgens haar op voorhand al gaan denken als een game-designer. “Een game-designer denkt bij een probleem aan drie dingen: welk doel willen we bereiken, wie gaat dit doel bereiken en hoe maken we de weg naar dat doel toe interessant en uitdagend voor de speler? Wie op die manier denkt zal zien dat de principes van game-design overal in toegepast kunnen worden.”