How-to Leiderschap
Dit kan een manager leren van de leiderschapskwaliteiten van ruiter Edward Gal
Als je een paard kunt berijden, dan kun je ook (goed) leiding geven aan je personeel. Het is in het kort de les die je kunt opsteken, als je het boek ‘Managen als een Ruiter - Leiding geven is net paardrijden’ leest. Schrijver Tineke Verhoeven putte uit haar jarenlange ervaring als hobbyruiter en manager van een groot aantal magazines binnen uitgeverij Sanoma, nu in handen van DPG Media.
Managers kunnen veel opsteken van hoe dressuurruiter Edward Gal zijn paard Total US leidde in Tokio. Foto: ANP
Dressuurruiter Edward Gal ‘managede’ Total US vaardig in Tokio. Hij werd met deze nog jonge hengst, afstammeling van wereldkampioen Totilas, zesde tijdens de individuele dressuurfinale op de Olympische Spelen. Hij was dik tevreden.
Verhoeven – ‘Gal is mijn held’ - haalt in haar boek een citaat aan van deze internationaal vermaarde topruiter: ,,Mensen denken wel eens: die ruiters doen niks. Die zitten erop en het paard doet alles. Maar zo werkt het dus niet."
De leider is toegankelijk en heeft volledige aandacht
Zo werkt het inderdaad niet, voegt Verhoeven toe. ,,Want wat doen ze dan, die ruiters die ik als de betere leiders zie, bij wie alles vanzelf lijkt te gaan? Tussen Gal en Total US was er sprake van een optimale samenwerking. Ze vertrouwen elkaar. Daarnaast is Gal positief, ontspannen”, noemt Verhoeven een paar zaken op die nodig zijn om tot een resultaat te komen, maar ze gaat nog even door. ,,Gal is voor Total US toegankelijk en heeft volledige aandacht voor hem en niet voor het publiek. Alle facetten die Gal en Total US tot een twee-eenheid maken, kun je ook gebruiken om leiding te geven aan een afdeling, divisie of een heel bedrijf.”
Lees ook: Tunga Talks (7): hoe Dennis van Marle (rb2) zichzelf niet verliest in het managen
Het verbaasde Verhoeven dat er geen managementboek was over wat (aankomende) managers kunnen leren van ruiters als Gal, Hans Peter Minderhoud en Anky van Grunsven. Zij verzamelde 21 principes die topruiters consequent – dit is zo’n principe – toepassen tijdens trainingen en wedstrijden.
Ze put uit decennialang leiding geven aan redacties van uitgeverij Sanoma: een kruiwagen waar de journalistieke kikkers permanent naar buiten willen springen, en waar maar moeilijk leiding aan valt te geven. Ze vertelt smakelijk hoe zij de ‘diva’s’ van het ooit vermaarde magazine Cosmo weer in de kruiwagen kreeg door net als bij een paard ‘contact te leggen’. ,,Met dwang managen werkt echt niet. Geef vertrouwen en aandacht en luister goed en je zult resultaat bereiken. Net als Gal werkte ik nooit vanuit ego, die moet je als manager op zij zetten. Maar ik ben wel tegen totale democratie en laisser-faire. Er moet een doel zijn en als manager moet je leiding geven om dat te bereiken.”
De tekst gaat onder de cover van het boek verder.
De kunst is om die kikkers op een stimulerende manier in de kruiwagen te houden
De schrijver van dit artikel heeft nog nooit paardgereden, maar werkt al zo’n dertig jaar in de journalistiek. Verhoeven geeft antwoord op de vraag hoe je contact legt met die kikkers, met mij dus, die constant uit de kruiwagen willen springen? Met benen, billen en teugels, is het verrassende antwoord.
,,Om een paard goed te managen gebruik je benen om hem in beweging te krijgen. Je moet dus stimuleren. Door rustig met de billen op een paard te zitten, gaat het allemaal beter. Faciliteer en blokker dus niet. Werk vanuit rust, wees positief, maar wel consequent. De teugels is het contact. Laat je die te los dan gebeurt er niets, of iets wat je beslist niet wilt. Maar trek je de teugels te strak aan, directief leiderschap, dan is er kans op burn-out. Geef dus vertrouwen, ingewikkeld maar wel belangrijk. De kunst van goed leiderschap, het gebruik van de teugels, is de juiste timing van meer of net even minder druk geven.”
“Niet alles is op te lossen met suiker. Soms moet je een paard aanpakken, maar doe dat dan met kennis van zaken”
'Zijn er problemen, dan ligt het vaak aan de ruiter en niet aan het paard'
Nog steeds worden (aankomende) managers volgens Verhoeven in het diepe gegooid en zie maar hoe je het redt. Ze sluit dan ook haar boek af met ‘Leiden moet je in aanleg kunnen, en willen. Maar leuker en beter leiden kun je leren.’ ,,Het valt inderdaad te leren. Denk je dat Gal dit niveau heeft bereikt door op een paard te klimmen en is gaan rijden? Nee, hij heeft goede leraren gehad. Zoek mentoren die je bijvoorbeeld helpen bij het ontwikkelen van zelfinzicht. Zijn er problemen tussen paard en ruiter, dan ligt het vaak aan de ruiter. Zorg dat je jezelf – lichaam en hoofd - dus goed kent.”
En het zoet na het zuur, de suikerklont, kan je maar beter zeer gedoseerd toepassen, als je zo naar Verhoeven luistert. ,,Paardenwijsheid: deel niet zomaar suikerklontjes uit als paard of medewerker niet iets heeft gepresteerd. Het zal dan niet als beloning werken, en je verliest aan kracht als leider.”
Wie is Tineke Verhoeven?
Verhoeven (70) studeerde Franse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, met als bijvakken psychologie en massapsychologie. Vervolgens werkte zij 34 jaar bij VNU, het latere Sanoma. Als hoofdredacteur van veel tijdschriften, en in andere leidinggevende functies zoals editorial en talentmanager. Ze begon bij de muziekbladen en was onder meer hoofdredacteur van Cosmo en Viva.
Omdat leiding geven, schrijven en paardrijden haar passies zijn schreef Verhoeven ‘Managen als een ruiter Leiding geven is net paardrijden – 21 leidprincipes’. Meer dan drie decennia paardrijden en managen komen in het boek samen waarin ze parallellen tussen de twee op een rij zet.
