Durfinvesteerder Eva de Mol: 'Steek je geld in een goed team'

Als Eva de Mol één ding weet, is het: ondernemen is een kwestie van een lange adem. Van heel, heel vaak nee te horen krijgen. De oprichter van investeringsfonds CapitalT is het inmiddels gewend, en is er ook niet meer bang voor. Wil ze iets? Dan vraagt ze er gewoon om. Aan het AD vertelt De Mol: ,,Ik krijg superveel nee. Soms weken achter elkaar.”

Ach, zegt ze monter op haar werkplek aan de Fred. Roeskestraat, in de schaduw van de Zuidas. “Ik hoor liever een ja, maar inmiddels weet ik dat het erbij hoort. Toen wij geld gingen ophalen voor ons fonds, dacht ik: het is zó’n goed plan, mensen gaan echt wel meedoen. Maar dat gebeurde gewoon niet.”

Steek je geld in een sterk team

In 2019 richtte Eva de Mol samen met Janneke Niessen CapitalT op; een venture capital-fonds, een fonds dat risico-investeringen doet. Durfkapitaal. Het geld voor die investeringen komt weer van andere investeerders. 50 miljoen euro wilden ze ophalen om te kunnen steken in innovatieve softwarebedrijven. Daarmee is het een van de grootste fondsen op dit terrein in Nederland. Het bijzondere aan CapitalT: in wie ze investeren wordt niet bepaald door een spreadsheet of een gelikt praatje, maar aan de hand van de kwaliteit van het team van de oprichters.

De Mol, gepromoveerd aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit van Berkeley en de VU, had een methode ontwikkeld om de prestaties van teams te meten. Haar theorie: je kunt beter je geld steken in een sterk team met een matig businessplan, dan in een fantastisch concept met mensen die niet goed samenwerken. Dat is de kern van hun bedrijf. Alle ondernemingen waar CapitalT in investeert, gaan eerst door de teamscan.

Spreadsheets en praatjes

,,Bedrijven door zo’n lens bekijken, dat was echt nieuw. Dit soort beslissingen werd eerst alleen genomen aan de hand van spreadsheets, van praatjes als ‘dit is mijn pitch, dit is wat we gaan doen, dit is de return die je krijgt’. Heel zakelijk, terwijl je als je net een bedrijf start eigenlijk alleen de mensen hebt die het willen gaan doen. Investeerders kiezen toch vooral op de persoon.”

Toch liepen Niessen en De Mol er steeds tegenaan dat mensen niet in hun plan geloofden. ,,Meestal was het zo, dat waar ik een ja verwachtte, het een nee werd. En andersom. Soms waren we ergens en stikte het van de mensen die potentieel konden meedoen, en dan reageerde niemand; soms kom je ergens waar je eigenlijk niet zou zijn en tref je iemand die dolenthousiast is, en die dan ook nog allemaal vrienden heeft die meedoen. Maar mensen die in iedereen investeren, van hen weten we inmiddels zeker: die doen dat niet in ons. We zijn dan toch te anders.”

Dat is wel de ultieme afwijzing.

,,Op een gegeven moment zaten we ergens en zei zo’n man: ‘Ja, meisjes,’ – en dan kwam bij Janneke al de stoom uit de oren van dat ‘meisjes’ – ‘die eerste twintig miljoen, die haal je gewoon op bij vrienden en familie… En dan ga je daarna pas zo’n roadshow doen.’ Toen keken Janneke en ik elkaar aan en zeiden: ‘Oké, we hebben echt dringend andere familie en vrienden nodig.’”

Goh, hebben jullie geen familie met twintig miljoen?

,,Daarom is het systeem ook zo fucked up. Als je geld wilt ophalen, moet je eigenlijk al een netwerk hebben. Anders red je het niet. We gingen een keer ons plan pitchen en werden uitgenodigd op de golfbaan. Als je die wereld niet kent, is het veel lastiger om je verhaal goed te doen.”

Hoe was het?

,,Vreselijk. Er was een man die zei: ‘Oké, mevrouwtje, je hebt een studie gedaan naar die teams. Hoe weet je dat het allemaal klopt?’”

Was jij daar niet op gepromoveerd?

,,Precies. En tegen Janneke zei hij: ‘Goh, moet je niet eerst zelf een start-up beginnen… ’ Janneke heeft twee bedrijven gehad, waarvan één met honderd miljoen omzet en tweehonderd werknemers.”

Laat me raden: die dag op de golfbaan heeft niets opgeleverd.

,,Niets. Dat was zo’n dag dat je terug naar huis rijdt en denkt: wat heb ik nou de hele dag zitten doen? Waar ben ik mee bezig? Ik had mijn baan ervoor opgezegd, had geen salaris, dan moet het wel lukken. Maar goed, dan is het toch een kwestie van blijven focussen op mensen die wel in ons geloven. En gewoon doorgaan.”

Dat lijkt me lastig.

,,Ik weet inmiddels dat het niet persoonlijk is. Als mensen nee zeggen, heeft het vaak met timing te maken, komt het voor henzelf niet goed uit. Het hoeft niet aan mij te liggen.”

Wat was de moeilijkste afwijzing?

,,Dat weet ik oprecht niet meer. Ik heb gelukkig een slecht geheugen. Dan zeg ik tegen mensen: we waren wel twee jaar aan het fundraisen! Zegt Janneke: Eef, het was tweeënhalf, bijna drie. Dat vergeet ik gewoon.”

Diversiteit zonder quotum

Inmiddels is het geld binnen, heeft Eva de Mol een column in Quote en is ruim de helft van die 50 miljoen alweer geïnvesteerd, in verschillende innovatieve softwaretechnologiebedrijven. Tussen de twee ton en drie miljoen euro gaat naar founding teams – de oprichters – die positief uit de teamscan rollen. Die voldoen aan De Mols criteria: passie, creativiteit, doorzettingsvermogen, een goede teamdynamiek.

Zoals haar eigen team: elf mensen – negen vrouwen, twee mannen – van totaal verschillende disciplines en achtergronden – onder wie Corine Vigreux, de vrouw achter TomTom. Ze heeft geen diversiteitsquotum, zegt De Mol, maar 50 procent van de bedrijven waarin ze investeren heeft een vrouwelijke oprichter, meer dan de helft van de bedrijven heeft een oprichter met een biculturele achtergrond.

,,Als ik iets organiseer, kijk ik altijd: hoeveel mannen, hoeveel vrouwen zijn er? Hoe doen we het demografisch? Als er een aspect ontbreekt, ga ik out of my way om dat toe te voegen.”

Welk bedrijf is nu echt succesvol geworden dankzij een goed team?

,,Adyen, dat het betalingsverkeer regelt. Die mensen hebben zo veel tegenslagen gehad en waren echt een pionier in fintech. En TomTom. De oprichters van TomTom vormden een complementair, divers team, maar geen enkele investeerder geloofde in ze. Uiteindelijk zijn ze helemaal zonder externe financiering gegroeid, doordat ze zo’n goed team hadden.”

TomTom had toch gewoon heel goede navigatiesoftware?

,,Om zo’n goed product te krijgen, heb je een heel goed team nodig. Wat dichter bij huis: wij investeren heel vroeg, ik ben vaak de eerste persoon die aan boord komt, als er alleen nog maar een idee is. Ik zie heel veel verschil tussen teams die elkaar aanvullen op het gebied van kennis en vaardigheden, maar wel een gedeelde visie hebben, en voldoende conflict."

,,Mensen moeten tegen elkaar durven zeggen: waarom heb je dit-en-dit niet gedaan, ga het doen! En er zijn teams die qua samenstelling minder goed zijn, die het te veel met elkaar eens zijn, of andere verwachtingen hebben. Dan kunnen ze precies hetzelfde idee hebben, maar dan is de uitkomst echt anders.”

Zie jij meteen of een team goed is?

,,Nou, niet meteen. Zo’n teamassessment helpt. Het blijft een sociale wetenschap, het is niet zo dat ‘de waarheid’ eruitkomt, maar ik geloof echt dat op die manier kijken veel waarde toevoegt. Het gaat niet om de spreadsheet, je investeert in personen. En zeker in mijn tak van sport: er zijn best wat bedrijven waar wij geld in hebben gestoken toen er nog niets was. Alleen een team, een heel goed plan en een markt – maar waar verder niemand in geïnteresseerd was.”

Dan heb je best een risico genomen.

,,Dat is ook zo. En negen van de tien investeringen mislukken. Daar moet je tegen kunnen. En hopelijk zit er eentje bij die het heel goed gaat doen.”

Dan zijn er dus dagen dat je een paar miljoen kwijt bent.

,,Vorige week had ik zo’n dag, toen kreeg ik alleen maar telefoontjes met wat er misging. Dat is lastig, maar dat hoort bij het vak. De mensen die in ons investeren, weten dat het een risico is. In 60 procent van de gevallen ligt het falen of succes aan het team. Statistisch gezien zouden de bedrijven waar wij in investeren het dus net wat beter moeten doen.”

Weet je dat nog niet?

,,Een investering heeft een looptijd van tien jaar, dus nee, maar we krijgen natuurlijk wel signalen. TestGorilla, bijvoorbeeld, heeft vorig jaar bij andere investeerders 70 miljoen opgehaald. Dat gaat dus de goede kant op. Zij doen ook iets waar ik echt in geloof. TestGorilla zegt: cv’s zijn bullshit, want daarmee beoordeel je mensen op hun opleiding, terwijl je moet kijken naar potentie en talent. Op hun platform kun je allerlei testen doen, aangepast per rol, bijvoorbeeld voor salesmensen of voor investeerders.

Wij gebruiken het zelf ook. Dat is heel interessant om te zien. Mensen van wie ik denk: die passen goed bij ons, die hebben dit werk eerder gedaan, scoren dan soms best laag op die testen, terwijl mensen van buiten mijn netwerk veel hoger scoren. Alleen zo krijg je dus de diversiteit en de kansengelijkheid die je zoekt. Inmiddels hebben ze meer dan 8000 klanten. Toen wij ze spraken, waren er alleen nog de oprichters en een plan. Dat vind ik tof, dat je zo het verschil kunt maken.”

Maar even voor mijn begrip: je investeert in 2019 en je eerste geld komt pas in 2029.

Lachend: ,,Wil je dat niet zo expliciet zeggen?”

Krijg je daar geen stress van?

,,Nee, helemaal niet. Je krijgt bij zo’n investering wel een management fee, dus ik heb gewoon een salaris, maar mijn drijfveer is helemaal niet om heel veel geld te verdienen. Dat beeld heerst vaak bij investeerders, maar ik haal mijn plezier uit spreken met ondernemers: waar gaat het met de wereld naartoe, wat zijn de oplossingen waarvan ik wil dat ze er over tien jaar zijn? Daar moet je nu in investeren."

,,Neem een van onze bedrijven, Overstory, dat verzamelt satellietbeelden van bomen en verkoopt dat door aan grote energiebedrijven om bosbranden tegen te gaan. Ze zijn best groot in de VS, maar in Nederland had niemand er nog naar gekeken. Maar het probleem van bosbranden wordt alleen maar groter. Straks kunnen ze ook gaan verkopen aan de verzekeringsmarkt. Het feit dat ik aan zo’n oplossing kan bijdragen, daar word ik blij van. Ik zit niet als een soort Dagobert Duck naar mijn bankrekening te kijken.”

Dat ondernemen, heb je dat van huis uit meegekregen?

,,Helemaal niet. Mijn moeder zegt nog steeds: niks lekkerder dan een loonstrookje. Mijn ouders vonden opleiding wel altijd heel belangrijk. Als ik thuiskwam met een zeven, zei mijn moeder: oké, wat ging er mis? Ze vond het heel belangrijk dat ik alles uit mezelf haalde. Ze was de eerste van haar familie die ging studeren en is uiteindelijk hoogleraar epidemiologie geworden. Mijn vader was hartchirurg in het AMC – ze zijn beiden hoogleraar geworden. Mijn moeder heeft me altijd gedrild: je moet een goede opleiding hebben, zodat je financieel onafhankelijk bent.”

Geneeskunde is een dure studie.

,,Die heeft ze helemaal zelf bekostigd, ze heeft altijd veel ernaast gewerkt. Ons hele gezin was gepassioneerd door werk. Nu mijn ouders met pensioen zijn, passen ze veel op bij ons – om maar bezig te blijven. Bij ons thuis gaat iedereen ergens helemaal voor. Als we een familie-uitje hebben, hebben we allemaal toch ook iets met werk. Zit er een boven te bellen, zit een ander op de laptop, en dan roept er iemand: wie doet de barbecue? Tja… Dan eten we gewoon maar een broodje.”

Geef je dit door aan je kinderen?

,,Misschien wel. Ik hoorde gisteren mijn dochter, die aan het spelen was bij de schommel, tegen haar broertje zeggen: ‘En dan was jij mijn collega…!’ Vierenhalf is ze.”

Toen je zwanger was van je jongste kind, schreef je in Quote dat in de voorwaarden van CapitalT stond dat je uit het bedrijf gezet kon worden.

,,In fondsdocumentatie staat niets over zwangerschap. Wel staat er dat als een fondsbeheerder langer dan een maand afwezig is, investeerders met een meerderheid dan het recht hebben jou weg te sturen. Ze hebben het niet gedaan, gelukkig, maar het kon wel.”

Wie bedenkt dat?

,,Het is meer dat niemand bedenkt dat dat anders moet. Ik belde onze notaris en vroeg: hoe moet ik dit regelen? Maar zij wist het niet, want ze had dit nooit eerder aan de hand gehad. Ik was kennelijk de eerste partner met een eigen fonds die zwanger werd.”

Hoe is het uiteindelijk geregeld?

,,Niet. Dat was extreem a-relaxed. We zaten in het laatste jaar dat we geld moesten ophalen voor CapitalT, en ik had geluk dat het de coronatijd was. Ik kon veel online doen. Er zijn momenten geweest dat ik bij een live meeting Janneke alleen liet gaan, omdat ik bang was dat investeerders zich anders zouden terugtrekken.”

Omdat ze zouden zien dat je zwanger was?

,,Er is nog enorm veel zwangerschapsdiscriminatie. Sowieso, als je naar de cijfers kijkt: van alle investeringen die worden gedaan, gaat maar 0,6 procent naar vrouwelijke ondernemers, zoals Janneke en ik. Dat is bizar weinig. Naar diverse teams, van een man en een vrouw, gaat 5 procent. De rest gaat dus allemaal naar mannen. Naar witte mannen, want de cijfers van mensen met een niet-Nederlandse achtergrond zijn al helemaal ernstig. Die krijgen minder dan 0,01 procent van de investeringen. Zo bot.”

Heb je getwijfeld over je derde kind?

,,Ja natuurlijk. Vooral voor mijn zakenpartner, ik wilde niet dat mijn keuze een negatief effect had op haar. We moesten nog zo veel geld ophalen.”

Het is ook een raar verhaal om aan je kinderen te vertellen. ‘Jullie hebben geen broertje of zusje, want Eva moest geld ophalen voor haar bedrijf.’

,,Dat vond mijn man ook. Hij zei: zo’n kinderwens is groter dan je werk. Hij werkt in private equity, dus hij kent de wereld wel.”

Maar dat hij drie kinderen heeft…

,,No one cares. Zo frustrerend. Totaal uit balans.”

Je kunt het niet snel goed doen als vrouw.

,,Mijn ouders waren altijd aan het werk, die waren nooit ergens bij, en dat was prima. Ik kon mijn gang gaan, en er werd in die tijd ook minder verwacht van ouders. Nu moet je als ouder de hele tijd komen opdraven. Mijn dochter zit op djembéles, daar moet dan weer gekeken worden. Ik kan er natuurlijk voor kiezen om niet te gaan, maar voor mijn kind ben ik dan de enige moeder die er niet is. Als ik een paar dagen naar Amerika ga voor werk, appen mijn vrienden zonder kinderen: enjoy! Moeders van school schrijven: je zult je kleintjes wel missen.”

Het lot van een werkende moeder.

,,Ik werkte een keer ergens waar op dag één werd gevraagd: eet je vanavond mee? Eh, nee, zei ik, ik moet mijn zoon van de crèche halen. Als je daar dan niet bij bent, is het meteen al game-over.”

Moeten mensen dan maar niet meer samen eten?

,,Het is ingewikkeld. Net als met borrels die georganiseerd worden, waar mensen die geen alcohol drinken zich vaak niet welkom voelen. En daarom is zo’n uitstapje naar de golfclub zo’n tekenend voorbeeld. Dat is zo’n symbool van ongelijkheid. Investeerders in de VS vragen mensen soms te komen pitchen in de hottub.”

In je bikini? Zijn er echt vrouwen die dat doen?

,,Als jij je bedrijf wil komen pitchen, dan kom je daar dus in je bikini. Ik zou dat nu niet meer doen, nee. Maar het beeld is nog zó achterhaald. Ik heb ook weleens een mail gehad: ‘We vinden jullie echt te gek, maar we hebben dit jaar al in een vrouw geïnvesteerd. Er is nog een wereld te winnen. En dat moet ook, want het lijkt misschien een heel andere wereld, dat durfkapitaal, maar de grootste bedrijven ter wereld zijn ermee gebouwd. Google, Apple, Meta."

,,En het geld daarachter komt van een compleet homogene groep mensen: witte mannen. En daarmee creëer je niet-inclusieve producten. Auto’s met airbags die afgestemd zijn op het mannenlichaam, soap dispensers die alleen maar reageren op witte handen – omdat niemand van kleur ze heeft getest. Kolfapparaten! Die kunnen niet door een vrouw zijn bedacht, je kunt daar geen normaal leven mee leiden. En je wilt niet weten wat er gebeurt als ChatGPT nog groter wordt en die kunstmatige intelligentie alleen gevoed wordt door bepaalde groepen mensen.”

,,Dat is mijn missie. Iedereen kan een plan opsturen, hopelijk lukt het ons om meer jonge mensen een kans te geven selfmade te worden. En niet alleen een selecte groep.”