Topman Krein Bons zwaait af bij grote liefde vanHaren: ‘Ik ben geen wonderdokter’

Het kan vreemd lopen. Krein Bons had de schoenenbranche eigenlijk wel gezien. Maar toen het Waalwijkse bedrijf vanHaren bij hem aanklopte, ging hij toch overstag. ,,Ik zou een paar jaar blijven, zo nam ik me zelf voor", blikt Bons in BN DeStem terug. ,,Het is iets langer geworden.” Bons is nu één van de langst zittende ceo's in Nederland. Ruim 26 jaar hield hij het vol, maar zet er nu per 1 juli echt een punt achter.

En ja, dat afscheid zal hem niet makkelijk vallen. De 63-jarige Bons voelt zich nog altijd nauw betrokken bij het wel en wee van het bedrijf. ,,Ik heb mijn ziel en zaligheid erin gestoken.” En niet zonder succes. VanHaren houdt zich overeind in een branche, die toch flinke klappen heeft gehad. Waar grote jongens als Schoenenreus en Macintosh het loodje legden, wist vanHaren de activiteiten en winkels zelfs uit te breiden.

Echte blikvangers langs de A59

Het hoofdkantoor en het grote distributiecentrum van het bedrijf zijn echte blikvangers langs de A59, met fraai uitzicht op het achterland van Waalwijk. ,,Toch had het niet veel gescheeld of vanHaren was zo'n tien jaar geleden naar Vlijmen verhuisd", vertelt Bons. ,,Toenmalig burgemeester Nol Kleijngeld trok hoogstpersoonlijk aan de bel. Het kon in zijn ogen toch niet zo zijn dat zo'n familiebedrijf hier weg zou gaan. Zijn boodschap was duidelijk: Waalwijk en vanHaren horen bij elkaar.”

Uiteindelijk kwam vanHaren in 2015 met hoofdkantoor en distributiecentrum aan de Van Liemptstraat te zitten, op bedrijventerrein Haven. ,,Onze gebouwen zijn niet te missen. We wilden het hier de vanHarenstraat noemen, maar die bleek ergens anders in Waalwijk al te bestaan.”

Teloorgang van de schoenindustrie

Het bedrijf kent dan ook een rijke historie in Waalwijk. Ivo van Haren begon in 1929 met de productie van schoenen van eigen fabrikaat. Niet veel later opende hij zijn eerste schoenenwinkel in Rotterdam. En daarna ging het snel. In een rap tempo kwamen er winkels bij. Het bedrijf breidde in 1939 uit met één van de grootste leerlooierijen van Nederland. VanHaren leek bezig met een onstuitbare opmars.

Maar ook het Waalwijkse bedrijf ontsnapte niet aan de teloorgang van de Europese schoenindustrie. In 1977 sloot de looierij in Waalwijk de deuren. Uiteindelijk is vanHaren verder gegaan als grootwinkelketen.

,,VanHaren worstelde een tijd met een wat stoffig, oubollig imago", weet Bons. ,,Het mocht allemaal wel wat aantrekkelijker, moderner. Vooral vrouwen gingen er niet graag meer naar binnen.” Dat hij zelf een belangrijke rol zou krijgen bij de metamorfose, had Bons 26 jaar niet geleden kunnen vermoeden. ,,Ik was op jonge leeftijd al bezig met ondernemen, en kwam na mijn militaire dienst bij Bata Schoenen terecht.”

Bons vervolgde zijn loopbaan bij een aantal grote kledingbedrijven. ,,Ik voelde me daar als een vis in het water. En ik wist één ding zeker: ik zou nooit meer in de schoenen gaan. Dat had ik wel gezien. Tot een headhunter mij in contact bracht met vanHaren.”

VanHaren in 1985 overgenomen door het Duitse bedrijf Deichmann

Bons zag kansen. Ook omdat vanHaren in 1985 was overgenomen door het Duitse bedrijf Deichmann: één van de grootste Europese schoenenreuzen en goed voor een miljardenomzet. ,,Wij kregen veel vrijheid om er iets moois van te maken. Eerst moesten we wel wat zaken sluiten. Daarna is hard gewerkt aan een andere collectie, inrichting en etalages van de winkels.” Bons trok daarbij nauw op met de andere directeur bij vanHaren Joost van Disseldorp. ,,Hij wist echt alles van inkoop en schoenen.”

Het is een intensief avontuur geweest, benadrukt Bons. ,,Neem alleen ons logo. Hoeveel tijd daarin is gestoken. Het moest precies de juiste kleur oranje worden. Niet te hard of fel, want dat schrikt af. Zo'n nieuw bedrijfslogo kan heel fout pakken. Kijk naar dat bonte logo van V&D. Dat werkte helemaal niet.”

'Vreet je je eigen handel niet op’

In 2010 besloot vanHaren ook online zijn collectie te verkopen, en liep daarmee voorop. ,,Ik had eerst ook wel mijn twijfels", geeft Bons aan. ,,Wie gaat er nu via internet schoenen kopen? Mensen willen zo'n product toch kunnen voelen, dacht ik. En wat betekent dit voor onze winkels? Ben je zo niet je eigen handel aan het opvreten?”

Het bleek achteraf de juiste keuze. Bedrijven die online de boot misten, hebben nu een inhaalslag te maken. En dat blijkt vaak lastig. De keerzijde van het verhaal is dat internet wel degelijk een grote concurrent is voor de 'gewone’ winkel. In tien jaar tijd is bijvoorbeeld het aantal schoenenzaken in Nederland gehalveerd: van 3.700 naar zo'n 2.000.

VanHaren heeft het aantal winkels juist fors kunnen breiden. Dat komt vooral door de entree die het bedrijf vijf jaar geleden in België maakte. Zo nam het de winkels over van de failliete FNG-keten Brantano. In België behoort de schoenenformule met 57 vestigingen inmiddels ook tot de top drie in de branche. In Nederland heeft vanHaren 143 winkels, en is met 1.423 werknemers een belangrijke speler in de schoenenwereld.

,,Ik ben zeker geen wonderdokter", benadrukt Bons. ,,Ondernemen is risico's nemen. Dat maakt het zo mooi, al kan het soms fout gaan. We handelen nu in schoenen, riemen, tassen, sportkleding en soms een enkel ander product als daar markt voor is. Een eerdere keuze om echt van alles te verkopen, tot aan waterkokers toe, sloeg niet aan. Je moet geen tweede Kruidvat willen zijn. Ook een eigen kledinglijn was geen succes. Maar zoiets valt niet altijd te voorspellen.”

'De oorlog in de Oekraïne, corona, het hakt er flink in'

En soms gebeuren ook dingen, waar je als ondernemer geen invloed op hebt. ,,De oorlog in de Oekraïne, corona, het hakt er flink in", weet Bons. ,,Je kunt je er moeilijk op voorbereiden, maar moet wel snel handelen.” Vooral de coronatijd zette hem aan het denken. ,,Ik worstelde zelf ook heel lang met de naweeën van het virus. Het werd tijd om het rustiger aan te doen.”

Na zijn vertrek zal hij zich in ieder geval niet vervelen. Bons is nog altijd voorzitter van vakorganisatie InRetail, die namens 15.000 winkels knokt voor een gezond winkelklimaat. ,,Mensen komen misschien minder vaak naar de stad, maar gaan vaak wel gerichter winkelen. Je moet ze dan wel wat kunnen bieden.” Dat een gemeente als Waalwijk miljoenen pompt in het centrum, juicht hij dan ook toe. ,,Maar de ondernemers zullen ook goed samen moeten werken om er iets moois van te maken.”

Een eigen restaurant zit er niet in

Bons trekt zich overigens niet helemaal terug uit de zakenwereld. Hij blijft vanuit zijn woonplaats Breukelen een eigen evenementenbureau runnen. ,,Wij verzorgen onder meer sloepvaartochten in Loosdrecht.” Maar ook begeleidt Bons startups van jonge ondernemers, met ambitieuze plannen. ,,Ik had ook graag wat met mijn grote liefde horeca gedaan. Maar een eigen restaurant zit er niet in. Ik werk nu tachtig uur per week, dat moeten er niet meer dan 30 worden. Ik kan soms wel gaan helpen bij de horecazaak van vrienden.”

Het hoofdstuk vanHaren sluit hij echt af. Bons wil zijn opvolger Han Sterk niet voor de voeten lopen. Maar dat betekent niet dat hij het werk niet zal missen. Integendeel. ,,Dit was zo'n bijzondere missie. Ik zal echt wel even moeten slikken als dit allemaal voorbij is.”