Nieuws Personeel
Taalbarrière opgelost: de voordelen van taalles op werkvloer
Bedrijven in Twente, waaronder VDL, Huuskes, Plukon, Europastry en Pentas, vertrouwen steeds meer op buitenlandse arbeidskrachten. Echter, de taalbarrière zorgt voor toenemende irritaties en problemen. De oplossing blijkt taalles op de werkvloer.
Lukasz Leszko van Pentas uit Almelo spreekt na anderhalf jaar al een aardig woordje Nederlands. Beeld: Wouter de Wilde | WDW Foto's
Lukasz Leszko doet de grondstoffen in de mal, drukt op de knop en laat zo de rotatiegietmachine draaien. Zo veranderen de ‘ingrediënten’ in een luchtkanaal van kunststof, even hiervoor heeft hij tanks voor ruitenwisservloeistof gefabriceerd. Naast hem kijkt Pentas-directeur Marthijn Koorn tevreden toe. „Mooi hè, die samenwerking tussen robot en mens', zegt hij tegen het AD.
Bij het Almelose familiebedrijf maken ze al sinds jaar en dag ‘holle’ kunststofproducten. Het begon ooit met windsurfplanken, later kwamen daar onder meer borden voor wegafzettingen, onderstellen voor picknicktafels en festivalurinoirs bij. Onderdelen waar vraag naar is, maar waar een klant er geen tienduizenden van nodig heeft. „Dat is ons nadeel”, zegt Koorn. „Het is veel handarbeid.”
"Wij zijn een familiebedrijf. We willen dat ze in het Nederlands ‘goedemorgen’ tegen elkaar kunnen zeggen. Dat iedereen met elkaar kan dollen. En we willen niet dat mensen als Lukasz ons als iets tijdelijks zien"
Tot drie jaar geleden was al het personeel nog Nederlands sprekend, maar door groei en een tekort aan jonge technici moesten ze ‘creatief’ worden, vertelt hoofd personeelszaken Thekla Noppers. Lees: Pentas moest mensen uit het buitenland halen. Vandaag de dag werken er een stuk of dertig, voornamelijk uit Polen. En dat was wennen.
Lees ook: 'Het is tijd dat we het debat arbeidsmarktkrapte en migratie eens wat rationeler gaan voeren'
Taal bleef barrière
Gaan ze na een paar maanden weer weg? Spreken ze Engels of Duits? Willen ze in Nederland een leven opbouwen? Zijn ze bereid de taal te leren? Stuk voor stuk vragen waar Noppers niet altijd een eerlijk antwoord op kreeg. Zo ging het met een groep Roemenen direct mis - het hoofd personeelszaken houdt het op ‘rommelig’ - waarna de selectieprocedure strakker werd.
Maar de taal bleef een barrière vormen, tussen de collega’s. „We zijn een familiebedrijf,” zegt Koorn, „en dat willen we graag zo houden. We willen dat ze in het Nederlands ‘goedemorgen’ tegen elkaar kunnen zeggen. Dat onze Nederlandse mensen ook hun grapjes kunnen maken, met elkaar in eigen taal kunnen dollen. En we willen niet dat mensen als Lukasz ons als iets tijdelijks zien.”
3,35 miljoen subsidie
En daarin staat Pentas niet alleen, zegt Stef van der Velden van het ROC van Twente. Het is inmiddels 2,5 jaar geleden dat het opleidingscentrum voor het eerst de vraag kreeg of het een docent Nederlands op een bedrijf les kon laten geven. Dat kon en het bleek een succes. Het sprak zich rond en inmiddels zijn er volgens Van der Velden bijna twintig bedrijven in Twente waar volledige, wekenlange taalopleidingstrajecten lopen.
Bij Huuskes beginnen na de vakantie twee groepen, van verschillende niveaus, bij VDL zelfs drie. Ook Plukon uit Goor heeft die intentie, bij Europastry in Oldenzaal is net een traject afgerond. Bedrijven konden er subsidie voor krijgen - die landelijke pot was in 2023 3,35 miljoen euro - maar dat geld was al snel op. „De meeste bedrijven betalen het uit eigen zak.”
Lees ook: Dit Zeeuwse restaurant heeft goud in handen met Oekraïens personeel
Hardloopwedstrijd en bouwvakborrel
Dat doet Pentas ook. Koorn vertelt dat hij het als een belangrijke investering in de toekomst van het bedrijf ziet. De laatste jaren zijn ze gegroeid, van 120 naar 150 medewerkers, maar dat was zonder de arbeidsmigranten niet gelukt. „De toestroom is krap, er is vergrijzing, schaarste op de arbeidsmarkt. In Twente zullen we nog veel meer moeten leunen op krachten van buitenaf.”
Het is de kunst om de Poolse mensen te integreren, en dat zal met vallen en opstaan gaan, maar de directeur gelooft dat ze op de goede weg zijn. Hij noemt de deelname aan een hardloopwedstrijd vanuit het werk en de aanwezigheid bij de bouwvakborrel als mooie voorbeelden.
Lees ook: Bedrijven voorzichtiger met nieuwe vacatures nu economie afkoelt
Vorderingen door taallessen
Door de taallessen op het werk zagen ze vorderingen, vooral bij de mannen die wekelijks kwamen. Het ‘goedemorgen’ zit er aardig in, Lukasz Leszko kan na 1,5 jaar al veel meer dan dat. „Ik denk dat het goed voor mij was”, zegt hij over de taalles. Hij investeert in zichzelf, omdat hij zijn toekomst hier ziet. „Ik heb hier een huis gekocht, mijn twee jonge kinderen zijn hier geboren.”
Het laat hoofd personeelszaken Thekla Noppers tevreden lachen. Ze gaf Lukasz een vast contract. Zoals hij mogen er meer komen. Voor hij verder gaat met zijn werk, slaat ze hem op de schouders. „Hij wordt een echte Nederlander.”
