Ziekteverzuim hoogste in 20 jaar, grote zorgen om uitval door stress en burn-outs

Het aantal Nederlanders dat kampt met sombere gevoelens, stress en andere psychische klachten steeg in 2021 tot recordhoogte. Cijfers over 2022 ontbreken nog, maar de verwachting is dat het aantal niet is gedaald. Van alle vrouwen van 12 jaar en ouder, zei 18 procent te kampen met psychische problemen, van de mannen gaf 12 procent dat aan. In beide gevallen was het percentage niet eerder zo hoog.

Gevolgen personeelstekorten en hoge werkdruk

Volgens Jurriaan Penders, bedrijfsarts en medisch directeur HumanCapitalCare, leidt de groei in het aantal mensen met psychische klachten tot een hoger ziekteverzuim. ,,Het is een jarenlange trend dat steeds meer mensen langdurig ziek thuis zitten”, zegt hij in het AD. ,,Dat komt niet alleen door werkdruk, maar ook de druk die mensen in de maatschappij voelen, als gevolg van stijgende rekeningen en polarisatie.”

Een werknemer met een burn-out is gemiddeld 279 dagen uit de roulatie. ,,Zowel kortdurend als langdurend verzuim vraagt van werkgevers en medewerkers om met elkaar in gesprek te gaan”, volgens Penders. ,,Door samen vooruit te kijken naar wat er nodig is, vind je sneller en betere oplossingen. Een arbodienst kan een werkgever ondersteunen bij het voeren van deze gesprekken en het opstellen van een arbobeleid om verzuim te voorkomen.”

Volgens de beroepsvereniging van bedrijfsartsen (NVAB) moet er snel iets gebeuren of anders zit veel personeel straks overspannen thuis. ,,Bedrijfsartsen zien dagelijks de gevolgen van personeelstekorten en hoge werkdruk”, zei NVAB-voorzitter Boyd Thijssens afgelopen zomer nog. ,,Mensen die altijd goed functioneerden, vallen om of dreigen om te vallen. Ze raken overspannen en lopen het risico op een burn-out.”

Kans besmetting op werkvloer beperken

Naast de aanhoudende stijging van het psychisch verzuim zorgde óók de terugkeer van de griep voor een flinke boost in het verzuim. In december leidde de huidige griepgolf tot vrijwel een verdubbeling van het aantal verzuimmeldingen door griepachtige klachten ten opzichte van de maand ervoor. En naar verwachting ligt het werkelijke verzuim nog veel hoger. Dat komt omdat een deel van de griepgolf samen met de kerstvakantie viel. Mensen die ziek zijn tijdens hun vakantie melden dit doorgaans niet bij hun werkgever.

In het geval van griep adviseren arbodiensten de werkgevers om te kijken naar maatregelen om de kans op besmetting op de werkvloer te beperken. ,,Denk aan wél of niet naar het werk komen met klachten, thuiswerken voor wie dat kan en in sommige gevallen het aanbieden van de griepprik aan werknemers in het najaar. Het positieve effect van een eenvoudige maatregel kan zeker in de huidige, krappe arbeidsmarkt groot zijn”, aldus Penders.

Onder andere regionale vervoerders kampen met een structureel ziekteverzuim, sommigen meer dan voor de coronacrisis, melden vervoerders Connexxion en Arriva. Ook restaurants, cafés en hotels hebben last van het grote aantal zieken in Nederland. Personeel is nog minder beschikbaar dan de afgelopen maanden al het geval was.

Impact van de griepgolf

De piek van het aantal verzuimmeldingen lag in de week voor de kerstvakantie. Toen was bij bijna 40 procent van de verzuimmeldingen griep de oorzaak. Voor elke 1000 werknemers waren er 78 nieuwe ziekmeldingen ten opzichte van 74 in november. ,,Het illustreert de impact die de huidige griepgolf heeft op werkend Nederland”, zegt Penders. ,,Normaal hebben vakantieperiodes een sterker dempend effect op het aantal ziekmeldingen. Deels omdat werknemers zich minder vaak ziek melden tijdens hun vakantie, deels omdat werkgevers meldingen soms pas later of niet doorgeven.”

De griepgolf was volgens Penders de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. ,,De emmer was eigenlijk al vol.” Hoe het kan dat het verzuim hoger ligt dan tijdens de twee coronajaren? ,,Dat komt grotendeels door de preventieve maatregelen. We zaten thuis in lockdown te werken. Dan melden mensen zich doorgaans minder snel ziek.”

ArboNed en HumanCapitalCare zijn beide onderdeel van HumanTotalCare. Samen werken ze voor ruim 63.000 werkgevers, die bij elkaar opgeteld goed zijn voor circa 1 miljoen werknemers. ,,Wij geven met onze veelzijdigheid aan branches een representatief beeld van de situatie in Nederland”, stelt Penders.