Voor strandgangers is het duidelijk deze dagen: smeren, smeren, smeren. Maar buitenwerkers vergeten dat nogal eens, terwijl ze soms de hele dag in de zon staan. Onderzoeker Sanja Kežic van het Amsterdamse ziekenhuis UMC waarschuwt voor de gevaren: ,,Huidkanker zou erkend moeten worden als beroepsziekte.''
Hoe meer uv-straling, hoe hoger het risico op huidkanker, schrijft AD. ,,Op basis van verschillende onderzoeken onder buitenwerkers concluderen we dat het risico op bepaalde soorten huidkanker bij hen gemiddeld twee tot drie keer zo hoog is dan bij mensen die binnen werken'', vertelt Kežic. Daar moet wat aan veranderen. ,,Als je het mij vraagt is bewustwording het allerbelangrijkste, er moet een gedragsverandering plaatsvinden. Juist in de agrarische sector en op de bouwplaats is dat heel moeilijk. Ik denk toch een beetje machogedrag. Ah joh, dat zal mij niet overkomen.''
Lees ook: Hitterecords aan diggelen: bedrijven nemen rigoureuze maatregelen
Jaarlijks aantal meldingen niet meer dan handjevol
Het aantal meldingen bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten vallen mee, zegt Henk van der Molen. Sterker nog: het aantal meldingen is jaarlijks niet meer dan een handjevol. Van der Molen verklaart: ,,Of deze mensen melden zich niet bij de bedrijfsarts, of de huidkanker komt pas op late leeftijd, als werknemers al gepensioneerd zijn.''
Kežic heeft nog een aanvulling: ,,Meestal vragen huisartsen of dermatologen niet wat hun beroep is en dan wordt het niet geregistreerd als een ziekte die is ontstaan door werk.''
Huidkanker erkende beroepsziekte in Duitsland
In tegenstelling tot Nederland is huidkanker in buurland Duitsland wel een officieel erkende beroepsziekte. ,,Je ziet vanaf dat moment dat het aantal geregistreerde gevallen in Duitsland drastisch toeneemt'', zegt Kežic. ,,Het is een extra motivatie voor werkgevers om er iets aan te doen, net als bij bijvoorbeeld het werken met chroom-6 of asbest.''
Van der Molen: ,,Werkgevers moet altijd kijken naar de verschillende taken en werksituatie. Werknemers kunnen proberen direct zonlicht te voorkomen en als dat niet lukt zich bedekken en beschermen met uv-werende kleding of zonnebrandcrèmes.''
Lees ook: Grote zorgen in het mkb: personeel lijdt onder tijdsdruk
Werkgevers dakdekkers al verplicht gesteld
Een eerste stap in de goede richting in gezet: in de laatste cao van dakdekkers is het dit voorjaar verplicht gesteld dat werkgevers hun personeel moeten beschermen tegen uv-straling. Ze moeten voorzien in een zonnebril met uv-bescherming, een pet met flap in de nek, werkkleding die beschermt tegen de zon én zonnebrandmiddel. Het is voor het eerst dat dit in de cao van de dakdekkers is opgenomen, aldus FNV-woordvoerder Casper Schrijver. ,,Dakdekkers zijn bovenop het dak aan het werk. Het is evident dat ze veel worden blootgesteld aan de zon.''
De FNV wil dat werkgevers in de bouw ook verplicht worden medewerkers te beschermen tegen de zon. ,,Bij de vorige cao-onderhandelingen hebben we hier al over gesproken, toen is het niet gelukt'', vertelt Schrijver. ,,Eind dit jaar pleiten we hier weer voor.''
Potje zonnebrandcrème in de keet
Als het aan Kežic ligt, wordt bescherming tegen uv-straling verplicht bij beroepen of taken waar veel blootstelling is aan de zon. Een potje zonnebrandcrème in de keet zetten zou bijvoorbeeld al helpen om die gedragsverandering teweeg te brengen. Samen met onder andere Duitse collega's probeert ze in ieder geval drempels bij buitenwerkers in kaart te brengen en weg te nemen. ,,Bouwvakkers klagen bijvoorbeeld dat zonnebrand vettig is en dat dat niet prettig is bij het werk. Daar proberen we mee aan de slag te gaan.'' Ook periodieke controles bij oudere buitenwerkers zouden volgens Kežic een goede mogelijkheid zijn.
Lees ook: Advies: Bouwvakker beter belonen als hij goed presteert
Lastig onderscheid maken tussen zonuren op werk en in vrije tijd
Toch is de reden waarom er geen beleid is, ook best logisch. Wanneer ontstaat huidkanker door werk en wanneer doordat je in je vrije tijd ook regelmatig de zon op zoekt? Het onderscheid lijkt lastig te maken. Kežic: ,,In Duitsland hebben ze drie jaar lang, per beroepsgroep, van postbode tot wegwerkers en verschillende bouwvakkers, metingen verricht naar de blootstelling aan uv-straling. Daardoor kunnen ze goed in kaart brengen in hoeverre huidkanker wordt veroorzaakt door werk of door vrije tijd. Op die manier kun je ook daadwerkelijk vaststellen of het een beroepsziekte is.''
Bouwvakvakantie op veel plaatsen al begonnen
Deze hete dagen is het overigens de vraag in hoeverre bouwvakkers blootgesteld worden aan de zon. In het zuiden van het land is de bouwvakvakantie al even aan de gang. Deze week volgde Midden-Nederland. Verder zijn veel werkgevers overgegaan op een tropenrooster, waarbij werknemers eerder beginnen en zo de heetste momenten van de dag mijden. In de cao van de dakdekkers is vastgelegd dat werknemers mogen stoppen met werken als de temperatuur op 1,5 meter hoogte boven de werkplek meer dan 40 graden Celsius is.
