Ziekteverzuim? Zo kun je er het beste mee omgaan

1. Vraag hoe je kunt helpen

,,Vanuit de wet Autoriteit Persoonsgegevens mag je als werkgever nog maar heel weinig,” zegt Linne van Straten. “Je mag zelfs niet meer vragen wat een zieke werknemer mankeert, terwijl hij of zij vaak wel z’n verhaal kwijt wil en behoefte heeft aan erkenning. Veel werkgevers weten niet hoe ze met die tegenstrijdigheden moeten omgaan, maar de vraag die je altijd mag stellen is: hoe kan ik je helpen? Zo zorg je ervoor dat de werknemer zich gehoord voelt, wat heel belangrijk is bij het herstel.”

2. Geef je werknemer een nuttig gevoel

,,Medewerkers die langere tijd ziek thuiszitten, voelen zich daar vaak schuldig over,” zegt Karin van Keimpema, verzuim-, preventie- en re—integratiecoach. ,,Zeker als hun werkgever niet zo vaak contact meer opneemt, krijgen ze het idee dat ze onbelangrijk zijn. Dat kun je voorkomen door samen te kijken naar wat de desbetreffende werknemer nog wel zou kunnen doen. Zo zorg je ervoor dat iemand toch binding houdt met het bedrijf en zich nuttig voelt. Daarmee wordt de drempel voor terugkeer verlaagd.”

3. Toon betrokkenheid

,,Als werkgever is het belangrijk om belangstellend te zijn en je hulp aan te bieden,” zegt werkpsycholoog Wouter Vrooland. ,,Neem snel contact op met de werknemer, de eerste of uiterlijk de tweede ziektedag. Vraag of je kunt helpen en wat die ander prettig vindt. Misschien is het mijn beroepsdeformatie, maar ik denk dat positieve psychologie altijd helpt. Zeg dat de werknemer wordt gemist en laat er geen weken overheen gaan voordat je weer iets van je laat horen, maar houd regelmatig contact. Elke twee weken een telefoontje of app zie ik als het minimum.”

4. Werk niet te snel naar ontslag

,,Als iemand langdurig ziek is, is het voor de werkgever vaak al snel einde oefening,” vertelt Karin van Keimpema. ,,Dat heb ik zelf meegemaakt toen ik borstkanker kreeg. Ik was op dat moment in loondienst en er werd zo snel mogelijk actie ondernomen om afscheid van mij te nemen. Maar kanker staat niet gelijk aan doodgaan. Ga niet meteen van het ergste uit, maar kijk samen naar de mogelijkheden. Voor de werkgever kost het ook alleen maar geld als iemand afgevloeid moet worden. Investeer dat geld liever in een duurzame arbeidsrelatie.”

5. Maak zaken bespreekbaar

,,Praat niet alleen op de formele momenten met je zieke werknemer, maar ga ook tussentijds het gesprek aan,” zegt Kristel Moedt, Head of People & Culture bij chocoladebedrijf Tony’s Chocolonely. ,,Wat is er op je werk gebeurd? Wat is er thuis gaande? Als je dat op een dieper niveau bespreekt, maak je inzichtelijk wat er aan de hand is. Je zorgt er daarmee niet alleen voor dat iemand zich opgevangen voelt, je kunt ook gericht samen op zoek gaan naar oplossingen.”

6. Wees transparant

,,Veel zieke werknemers voelen zich niet gehoord, omdat de werkgever laat doorschemeren dat ze geld kosten,” zegt arbeid- en organisatiepsychologie Linne van Straten, gespecialiseerd in arbo- en re-integratievraagstukken. ,,Die werknemers denken op hun beurt: hallo, ik zit niet voor mijn lol thuis! Dat kan een spanningsveld opleveren, wat je kunt wegnemen door te zeggen: ik begrijp het, ik zie wat je hebt, maar er is ook een zakelijke kant. Als je daar samen openlijk over kunt praten, kun je toewerken naar een win-winsituatie.

7. Voer zelf de regie over verzuim

,,De gemiddelde MKB-ondernemer gaat liever naar de tandarts dan dat hij een re-integratiegesprek met z’n medewerker voert,” zegt Claudia Westerink, eigenaar van GuHRu HR-consultants. “Uit angst om iets verkeerds te zeggen of een verkeerde vraag te stellen, wordt dat uitbesteed. Het nadeel daarvan is dat werkgever, bedrijfsarts en casemanager vaak langs elkaar heen schuiven. Goedkoper en efficiënter is om de regie in eigen hand te houden. Als werkgever ken je je medewerker en de mogelijkheden binnen je eigen bedrijf het best! Tachtig procent van het verzuim kunnen werkgever en werknemer samen oplossen.”

8. Wees creatief

,,Focus je niet op wat iemand niet kan, maar op wat er wel allemaal mogelijk is,” aldus HR-specialist Claudia Westerink. ,,Een zieke servicemonteur die jaarlijks 80.000 kilometer in de auto zit, kan op kantoor bijvoorbeeld deels zinvol werk doen bij werkvoorbereiding of in het magazijn. Misschien is er de behoefte om een dag minder te werken, of het werk in de buitendienst te kunnen combineren met binnen. Bijvoorbeeld lesgeven op een plaatselijke ROC of een intern opleidingsprogramma voor leerling-monteurs verzorgen. Er zijn samen vaak tal van opties te bedenken.”

9. Neem re-integratiemaatregelen

,,Als je zieke werknemer niet meewerkt aan re-integratie, bijvoorbeeld omdat hij of zij passende arbeid weigert, dan kun je een loonsanctie overwegen,” zegt advocaat arbeidsrecht Suzanne Meijers, die een gratis E-book schreef over de omgang met zieke werknemers. ,,Kondig schriftelijk aan dat je overgaat tot het stopzetten of opschorten van het loon en doe dat vervolgens ook. Als je werknemer vervolgens nog niet meewerkt, dan moet je een prikkel geven om dit alsnog te doen. Je bent als werkgever verplicht om re-integratiemaatregelen te treffen. Doe je dat niet, dan krijg je dat later misschien alsnog op je bord via een loonsanctie van UWV.”

10. Voorkom terugval

,,People happiness is een van onze belangrijkste KPI’s,” vertelt Eva Benderdouch, HR Manager van zonnepanelenbedrijf Sungevity Nederland. ,,We bieden daarom bijvoorbeeld gratis yoga- en kickbokslessen aan, zorgen voor gratis gezonde lunches, vergaderen met regelmaat in de buitenlucht en hebben een eigen meditatieruimte. Dit soort initiatieven zijn niet puur en alleen bedoeld als ziektepreventie, maar we zien wel dat gelukkige mensen minder vaak ziek zijn. Dat is onder meer het resultaat van jezelf blij en gewaardeerd voelen op je werk.