Zelfstandigen gaan verplicht premie betalen voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Demissionair minister Mariëlle Paul (Sociale Zaken, VVD) heeft het wetsvoorstel daarvoor naar de Raad van State gestuurd.
De premie bedraagt 5,4 procent van de winst. Volgens het AD komt dat voor veel ondernemers neer op een bedrag tot 171 euro per maand. In ruil daarvoor is er recht op een uitkering ter hoogte van het minimumloon.
Lees ook: Zzp’er kiest vakantie boven inkomenszekerheid: ‘80 procent onverzekerd bij langdurige uitval’
Twee jaar wachttijd
De uitkering gaat pas in na twee jaar arbeidsongeschiktheid. In die periode moeten ondernemers hun eigen inkomen overbruggen, bijvoorbeeld met spaargeld of een aanvullende verzekering. Volgens Paul maakt die langere wachttijd de regeling uitvoerbaarder en betaalbaarder. Ook kan de Belastingdienst dan werken met definitieve inkomensgegevens, waardoor terugvorderingen minder vaak nodig zijn.
Een ongeluk of ziekte kan ons allemaal overkomen. Dan wil je dat er een fatsoenlijk vangnet is
Demissionair minister Mariëlle Paul (Sociale Zaken, VVD)
De basisverzekering loopt via het UWV, maar ondernemers hoeven daar niet per se gebruik van te maken. Ze mogen ook zelf een particuliere AOV afsluiten, zolang die voldoet aan de voorwaarden. Helemaal onverzekerd blijven is straks niet meer mogelijk. Paul: „Een ongeluk of ziekte kan ons allemaal overkomen. Dan wil je dat er een fatsoenlijk vangnet is. Tegelijkertijd behouden ondernemers de vrijheid om zelf iets te regelen.”
Waarom deze wet?
Nederland telt ruim 1,2 miljoen zzp’ers. Driekwart van hen is nu onverzekerd. Voor veel ondernemers is een particuliere AOV te duur, anderen worden geweigerd vanwege leeftijd of een medisch verleden. Vooral oudere zelfstandigen in fysiek zware beroepen lopen hierdoor het risico bij ziekte direct terug te vallen op een minimuminkomen.
Om dat te voorkomen, spraken kabinet, werkgevers en vakbonden al eerder af dat er een collectieve basisverzekering moest komen. Met dit wetsvoorstel lijkt die er daadwerkelijk te komen.
Lees ook: Wet verplichte AOV voor zzp’ers flink op de schop: premie kan omlaag
AOV herzien en aangescherpt
De verplichte verzekering is al vaker aangepast. De premie is omlaag gegaan van 6,5 naar 5,4 procent van de winst en de wachttijd verlengd naar twee jaar, schreef het FD eerder. Die veranderingen kwamen er na kritiek van zowel de Belastingdienst als het UWV, die het eerdere plan onuitvoerbaar vonden.
De regeling geldt straks mogelijk alleen voor IB-ondernemers, zoals zzp’ers met een eenmanszaak. Zelfstandigen met een BV en deeltijd-zzp’ers zouden erbuiten vallen. Voor die laatste groep - zo’n 600.000 mensen die ondernemen naast een baan - geldt al een vangnet via hun werkgever.
Europese druk
Het kabinet staat onder druk om haast te maken. De verplichte verzekering is onderdeel van afspraken die Nederland met Brussel maakte in ruil voor miljarden uit het Europese coronaherstelfonds. Zonder deze wet kan Den Haag 600 miljoen euro mislopen.
Lees ook: Bijna miljoen zzp’ers zonder AOV: ‘Onderschatten financiële risico’
Wanneer gaat de wet in?
De planning is dat de verplichte verzekering per 1 juli 2026 ingaat. Eerst moet de Raad van State advies geven en daarna moet de Tweede Kamer nog instemmen. Tot nu toe is er een ruime meerderheid voor een verplichte AOV.
