Nieuwe pensioenwet: wat gaat er voor de zzp’er veranderen?

Overgang naar nieuwe pensioenstelsel

Tijdens de behandeling in de Eerste Kamer zei minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen (CU) toe dat fondsen uiterlijk op 1 januari 2028 moeten overgaan op het nieuwe stelsel, een jaar later dan de eerdere deadline. Bovendien kan nog worden besloten die deadline verder uit te stellen.

Het Nederlandse pensioenvermogen (van honderden miljarden) gaat van een collectieve pot naar grotendeels individuele potjes. De overstap naar deze nieuwe manier van pensioen opbouwen kost mogelijk tientallen miljarden en hoe het nieuwe stelsel precies uitpakt voor specifieke fondsen is nog niet helemaal duidelijk.

Zzp'ers mogen in het nieuwe systeem meer belastingvrij sparen voor hun pensioen

Veel partijen zien dat het pensioenstelsel in zijn huidige vorm niet meer van deze tijd is. Het nieuwe stelsel is flexibeler en past beter bij de huidige arbeidsmarkt. In tijden van economische voorspoed kan sneller meer pensioen worden uitgekeerd, bij slechte beursresultaten wordt eerder gekort. De nieuwe wet heeft grote gevolgen voor werkgevers en werknemers, maar ook zelfstandig ondernemers kunnen hun borst nat maken als het op pensioenen aankomt.

Het nieuwe pensioensysteem is volgens de voorstanders gunstiger voor mensen met flexibele banen en kortere contracten. Ook is het de bedoeling dat het eerlijker uitpakt voor jongere generaties omdat zij niet hoeven mee te betalen aan de hogere uitkeringen van oudere generaties. Daar staat meer risico en geen harde garanties over de einduitkering tegenover. Zzp'ers mogen in het nieuwe systeem meer belastingvrij sparen voor hun pensioen. En pensioenfondsen mogen experimenteren met deelname van deze zelfstandigen aan hun werknemerspensioenfonsen.

Dankzij alle maatregelen krijgen zelfstandigen net zoveel ruimte om fiscaal voordelig pensioen op te bouwen als werknemers via de zogeheten derde pijler (een individuele pensioenrekening). ,,Dit is een belangrijke stap om makkelijker pensioen op te bouwen als zelfstandig ondernemer en dit is wel zo eerlijk. Juist de derde pijler biedt de flexibiliteit in pensioenopbouw waar zelfstandigen vaak behoefte aan hebben’’, aldus Cristel van de Ven, voorzitter van het Netwerk Zelfstandig Ondernemers in een reactie op de nieuwe wet.

Allereerst, wat verandert er in het algemeen?

• Het pensioen van een deelnemer is voortaan alle premie die namens die deelnemer is betaald, plus het rendement dat dit geld heeft opgeleverd.
• In het vorige systeem werd het meeste pensioen opgebouwd aan het einde van de loopbaan en was er een impliciete subsidie van jong naar oud. Een andere baan of werkloosheid had aan het eind van de loopbaan daardoor extra grote gevolgen. De nieuwe wet sluit op deze manier beter aan bij dat mensen tegenwoordig niet meer veertig jaar voor één baas werken.
• In het nieuwe pensioenstelsel kunnen pensioenuitvoerders de opbrengst van hun beleggingen sneller gebruiken om de pensioenen te verhogen.
• Omgekeerd werkt het ook: als het flink tegenzit, kunnen de pensioenen ook omlaag.
• De nieuwe pensioenwet regelt wel dat er buffers zijn om dat zo veel mogelijk op te vangen.
• De nieuwe pensioenwet zorgt er ook voor dat het duidelijker en persoonlijker wordt hoeveel pensioen er is opgebouwd.

Wat verandert er specifiek voor de zzp’er?

• Zzp'ers mogen in het nieuwe systeem meer belastingvrij sparen voor hun pensioen.
• Pensioenfondsen mogen experimenteren met deelname van deze zelfstandigen aan hun werknemerspensioenfonsen.
• Hoewel niet per se een onderdeel van de pensioenwet wordt het wel vaak meegenomen in de berichtgeving: de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers. Met deze verplichte verzekering worden ook zelfstandig werknemers beschermd tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Een verplichte verzekering verlaagt volgens het kabinet ook de kosten en risico’s voor de samenleving (zie ook kader onder).

Voor alle werkenden (contract en zelfstandig) geldt:

In de Wet toekomst pensioenen is opgenomen dat de fiscale jaarruimte flink wordt vergroot. Dit betekent dat je veel meer kunt gaan inleggen en veel meer belastingvoordeel kunt krijgen, meldt BrightPensioen.

• Het opbouwpercentage (de jaarruimte) gaat van 13,3 procent naar 30 procent.
• Het inkomen waarover men pensioen (lijfrente) mag opbouwen wordt verhoogd
• Ook de franchise wordt verhoogd. Franchise is het deel van het inkomen waarover je geen pensioen mag opbouwen, omdat je straks AOW krijgt.
• Het absolute maximum aan jaarruimte komt uiteindelijk op 33.747 euro
• Sneller pensioengat dichten
• Men mocht altijd al de niet gebruikte jaarruimte inhalen. Dat heet reserveringsruimte of inhaalruimte. Dit kon alleen maar tot 7 jaar terug. En er golden flinke beperkingen. Dit wordt met de nieuwe pensioenwet veel beter: voor de reserveringsruimte mag men nu tot 10 jaar terug (in plaats van 7 jaar) per jaar maximaal 38.000 euro inhalen (dit was 17 procent van de premiegrondslag met een maximum van 8.065 euro). In totaal kan iemand dus maximaal 33.747 plus 38.000 = 71.747 euro per jaar inleggen.