Adriaan de Jongh: 'Ik wil werken met mensen die iets te verliezen hebben'

Hij houdt wel van een beetje vunzig, en van het creëren van ongemakkelijke en intieme situaties. Zo laat de Amsterdamse gamedesigner Adriaan de Jongh (25) mensen vingervrijen of dansen in zijn games Fingle en Bounden, die wereldwijd al door meer dan zes miljoen mensen werden gespeeld. Een vette bankrekening levert zijn werk vooralsnog niet op. "Ik ben ook niet van plan een rijke jongen te worden." Special Succes

De Jongh heeft net een bizarre week achter de rug, waarin bekend werd dat hij op de Forbes 30 under 30-lijst staat. In de categorie Games geldt hij volgens het zakenblad als een van de grootste talenten ter wereld. Forbes prees hem voor zijn onderscheidende aanpak. Met games als Bounden en Fingle ontwikkelt De Jongh spellen die de gebruiker achter de computer vandaan halen en uitdagen om te dansen, aan te raken en fysieke interactie te hebben. "Het duurde even voor het hele mediacircus op gang kwam, maar na een paar dagen kreeg ik de ene na de andere aanbieding voor tv- en radio-optredens en interviews."

Tegeltjeswijsheden verboden, wat is jouw succesformule?"Ik ga altijd voor de dertigste of honderdste versie van het oorspronkelijke idee."

Leg uit."Bij het maken van games is het interactief proces het allerbelangrijkst. Je bent constant aan het schakelen met alle mensen met wie je samenwerkt, waardoor dingen keihard kunnen veranderen. Dat vind ik prachtig."

Forbes zegt onder meer dat je mensen uit de standaard game-situatie haalt en zorgt voor fysieke interactie. Waaraan denk je zelf dat je je plek op de lijst te danken hebt?"In de internationale gamewereld ben ik redelijk bekend. Ik ga veel naar buitenlandse evenementen, feestjes en borrels om met mensen over mijn games te praten. Daarnaast maak ik dus spellen waarbij sociale interactie een grote rol speelt, en daarin ben ik redelijk uniek."

Wat heeft de Forbes-lijst je tot nu toe opgeleverd? Worden Fingle en Bounden, je bekendste spellen, nu vaker verkocht?"Forbes doet niks met m’n sales, kijk maar (laat een app met z'n omzet zien op z'n telefoon), maar alle media-aandacht zorgt er wel voor dat Nederlanders straks weten dat games cool zijn. Want veel mensen denken bij games aan Candy Crush of aan zombies die onthoofd moeten worden, maar er zijn ook kleine ontwikkelaars die bijzondere games maken die ergens over gaan."

Wanneer ben je eigenlijk succesvol in de gamewereld?"Je kunt het vanuit twee kanten bekijken. Vanuit het ene perspectief ben je succesvol als je een nieuwe, radicaal andere game maakt. In dat hoekje zit ik. En aan de andere kant heb je mensen die bizar veel geld verdienen met games als Angry Birds. Dat zijn niet per se goede games, en de mensen die die games maken zijn vaak ook minder gepassioneerd bezig met wat ze maken."

"Om dit trouwens even toe te passen op Nederland: daar ben je al succesvol als je überhaupt een gamestudio kunt onderhouden."

Hoe komt dat?"Omdat het meeste in andere landen gebeurt. In Nederland is steeds meer gaande, maar er wordt nog niet veel geld verdiend. Daarbij zijn er in Nederland heel veel mensen die het leuk vinden om games te maken, maar niet om ze te verkopen. Dat missen we echt in de game-industrie, en da’s een gemiste kans."

Wat is jouw grootste succes?"Ik denk Bounden, een dansspel dat ik in vijf maanden heb gemaakt in samenwerking met Het Nationale Ballet. Als ik daar nu aan terugdenk, denk ik 'holy shit'. Het spel was, ook in de ontwikkeling, heel anders dan alle andere games. En om dan samen te werken met een logge partij, zelf vier of vijf verschillende rollen te vervullen en niet dood te gaan: da's echt sick."

Is vijf maanden zo weinig dan, om een game te maken?"Da's een lastige vraag, het hangt namelijk heel erg af van de game die je maakt. Maar je kunt ervan uitgaan dat je met het simpelste spelletje makkelijk drie maanden bezig bent."

"En om nog even terug te komen op Bounden: dat ik dat heb mogen doen, is wel een van mijn grootste successen. Het mogen doen zie ik meer als een succes dan wat ik eruit haal, financieel gezien."

"Het effect van mijn games op mensen kun je trouwens ook wel een succes noemen. Mijn advocaat vertelde me dat hij een 'Fingle-baby' heeft. Naar de ins en outs heb ik maar niet gevraagd, maar zoiets is natuurlijk een life achievement."

Heb jij hard moeten werken om te komen waar je nu bent?"Ik heb er onmenselijk hard voor gewerkt. Ik doe veel concessies en het is nog steeds een worsteling om een balans te vinden tussen werk en vrije tijd. Toen ik op m’n achttiende leerde programmeren en dat vervolgens weken achter elkaar deed, kreeg ik m’n eerste burn-out. Ik had last van chronisch hyperventileren."

Eerste burn-out? Dus er volgde er nog een?"Ja, tijdens het maken van Fingle (een soort Twister dat je met je vingers speelt). Ik was net afgestudeerd, bezig met het maken van die game en met het opzetten van een eigen bedrijf. Gelukkig herken ik het nu als ik op de grens zit en heb ik mensen om me heen die op tijd aan de bel trekken."

Je bent vorig jaar gestopt met je bedrijf Game Oven en werkt nu als freelancer. Werkt dat beter voor jou?"Ja, veel beter. Ik heb gemerkt dat ik mijn eigen games het beste zelf kan verkopen. Ik kan m’n enthousiasme denk ik makkelijk overbrengen op anderen. Ik heb dat wel eens uit handen gegeven en dan wordt er goed, maar niet perfect mee omgegaan. En ik wil werken met mensen die iets te verliezen hebben, want dan leggen ze er hun hele ziel en zaligheid in, zoals ik ook doe. Daarnaast heb ik voor bijna elke game een ander team nodig, dus al met al was het beter om te stoppen met Game Oven."Welke rol speelt geluk in jouw vak?"Geluk speelt een gigantische rol. Het duurt lang om een game te maken: dat kan vijf maanden zijn, maar ook vijf jaar. Maar je release is maar één keer. Die dag moet je het geluk hebben dat er niet ook een andere grote game uitkomt, het geluk dat de app-store gewoon werkt, het geluk dat jouw game wordt opgepikt."

Dat geluk kun je ook voor een gedeelte afdwingen, toch?"Jazeker. Als je wordt uitgelicht in de app-store heb je bijvoorbeeld het grootste podium te pakken waar je terecht kunt komen. Ik heb daar een paar keer gestaan. Niet omdat ik de mensen ken die games uitlichten, maar ik ken wel mensen die die mensen kennen. En daar praat ik mee. Ik hou ze op de hoogte van waar ik mee bezig ben, ik spreek met ze af en laat ze mijn game spelen. Al heb ik maar drie minuten de tijd."

Waar ben je momenteel mee bezig?"Ik werk aan drie games: een game om mensen met niet-aangeboren hersenletsel beter om te leren gaan met prikkels, een nieuw soort dansgame en een game die heel anders is dan wat ik normaal maak. Die laatste is geïnspireerd op Where is Waldo. Denk daarbij aan zwart-wit en veel chaos. Dit wordt m'n eerste game die je in je eentje speelt, dus het voelt voor mij als een gigantische stap."

Geen sociaal spel dus?"Nee, maar dat vind ik niet erg. Het verbreedt mijn horizon. En, niet onbelangrijk, ik hoop er ook wat mee te verdienen. Deze game heeft namelijk, vergeleken met mijn andere spellen, meer visuele aantrekkingskracht. Het is voor mensen makkelijker te begrijpen waaróm het leuk is: bij Fingle en Bounden moet je het bijna spelen om te begrijpen wat er leuk aan is."

Wat hoop je te bereiken met jouw games?"Mijn ambitie is om mensen speelvoller te laten zijn. En mijn doel is dat ik kan blijven maken wat ik wil maken. Ik ben niet van plan een rijke jongen te worden, dat gaat ook niet gebeuren denk ik. Ik hoop door te gaan zoals ik nu bezig ben, da’s al een doel op zich."

Bounden - Gameplay Trailer from Game Oven on Vimeo.