'Als Den Haag niet luistert, komt er actie'

Hij heeft zijn eerste grote beproeving als FNV-voorzitter doorstaan: dwarse werkgevers slikken alsnog het eerder afgesproken behoud van drie jaar WW. De deuk in het vertrouwen is echter niet zomaar hersteld, zegt Han Busker, sinds 10 maart de voorman van de grootste vakbond van ons land. Vandaag spreekt hij de leden toe tijdens het vierjaarlijkse congres. ,,Ik wil gewoon zien dat die handtekening eronder gaat. Het is heel belangrijk voor mensen die hun baan kwijtraken dat ze een derde jaar WW krijgen.''

De polder is nog steeds hopeloos verdeeld over flexwerk, loondoorbetaling bij ziekte en het pensioen. Slechte timing, midden in de formatie.

,,Ja. We gaan kijken of we weer in gesprek kunnen. Maar als werkgevers het hard spelen, spelen wij het ook hard.''

Wat heeft uw hoogste prioriteit?

,,Er moet een eind komen aan de doorgeslagen flexibilisering. Daar is regulering van de overheid voor nodig, dit stopt niet vanzelf. Flex moet in de kern duurder worden dan vast werk. Dat kan door minimumtarieven in te voeren voor freelancers of werknemerslasten te verlagen. Het is een heel normaal marktprincipe: als je een auto huurt voor drie maanden, is dat goedkoper dan die auto elke dag opnieuw huren.''

In de politiek speelt het idee om vijfjaarscontracten in te voeren. Dan hebben werknemers voor vijf jaar zekerheid.

,,Dat is schijnzekerheid. Werknemers zullen zich na drie jaar alweer zorgen gaan maken en zoeken naar een nieuwe baan. Dan zijn ze niet meer bezig met hun werk, ik weet niet of werkgevers zich dat realiseren. Is het nou zo erg voor een werkgever om een goede werknemer een vast contract te geven? Ik snap dat niet. Het is alleen maar een model om de kosten naar beneden te brengen, waarbij de werknemer de rekening betaalt.''

Snapt u dan niet dat een kleine ondernemer geen mensen meer in dienst durft te nemen, vanwege de risico's die hij loopt?

,,Wij sluiten onze ogen daar niet voor. We zijn bereid om te praten over de twee jaar loondoorbetaling bij ziekte, dat kan best een minder zware last worden voor werkgevers. Hoe je dat collectief vormgeeft, is onderwerp van gesprek. Het mag alleen niet betekenen dat de zieke werknemer de rekening krijgt.''

De werkgevers willen tornen aan de rechten van het vaste contract. Is dat bespreekbaar voor u?

,,Ik zou niet weten waarom we dat zouden doen. Ik zie ook wel dat jongelui niet meer hun hele leven voor dezelfde baas werken, maar dat betekent niet dat ze hun hele leven - ook op hun vijftigste - in grote onzekerheid willen zitten.''

Vindt u dat de Wet werk en zekerheid van minister Asscher nu goed werkt?

,,Ja. We kunnen altijd kijken of hij nog effectiever kan, daarom hebben we afgesproken dat hij in 2020 wordt geëvalueerd. Als daaruit blijkt dat we de wet moeten bijstellen, zijn we daartoe bereid. Eerst maar eens kijken of daar aanleiding voor is.''

Veel mensen noemen de wet mislukt.

,,Emotie voert de boventoon, maar ik ga niet op basis daarvan een wet aanpassen.''

Ondernemers zeggen toch zelf dat ze minder mensen in vaste dienst nemen vanwege de flexwet?

,,Ik ben daar niet van overtuigd. Ik wil feiten zien. Ik vind het verbazingwekkend dat er al allerlei dingen worden geroepen, terwijl de wet nog maar net is ingegaan.''

Hoopt u dat de formatie tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks slaagt?

,,Ik had op een andere verkiezingsuitslag gehoopt, maar hier moet je het mee doen. Ik constateer dat een aantal partijen inhoudelijk verder van de FNV afstaat. GroenLinks staat natuurlijk het dichtst bij ons, maar ik ga ervan uit dat elke partij daar aan tafel zijn gezonde verstand gebruikt.''

De voortekenen zijn niet gunstig. De laatste keer dat VVD, CDA en D66 een kabinet vormden, Balkenende II, stond het Museumplein vol.

,,Ik zit ook niet heel relaxed te kijken wat er allemaal aan die formatietafel gebeurt. Kijk, wij hebben 1,1 miljoen leden. We zitten in alle bedrijven. We zijn de grootste maatschappelijke organisatie. Aan de formatietafel moet duidelijk zijn dat wij een belangrijke rol spelen in de samenleving. Dat zullen we laten horen. Als er besluiten worden genomen die averechts werken en tegen het belang van onze leden ingaan, dan laten we zien dat we het daar niet mee eens zijn. We laten niet zomaar allerlei verslechteringen op ons af komen. Als het nodig is, laten we zien dat we in staat zijn mensen te organiseren.''

De afgelopen vier jaar was er juist relatieve rust, vanwege het sociaal akkoord. Hoopt u op een nieuw akkoord voor de komende regeerperiode?

,,Als we goede afspraken kunnen maken, moeten we dat natuurlijk doen. Maar een sociaal akkoord is nu niet onze agenda.''

Verheugt u zich al op minister Halbe Zijlstra van Sociale Zaken?

,,Ik ga ervan uit dat de nieuwe minister, wie het ook wordt, goed zal luisteren naar de FNV. En als er in Den Haag niet wordt geluisterd, zullen we ons geluid op een andere plek laten horen. Als het nodig is, gaat de FNV gewoon actie voeren. Als het moet met een vol Museumplein.''