Adviesbureau Metabolic genomineerd voor DAM Prijs

Reinigende planten zuiveren hier de bodem, zoals ook het afvalwater door natuurlijke filters gaat. Kruiden voor in de keuken van het snel populair geworden café worden in een kas op het terrein gekweekt. Ze groeien met behulp van de meststof struviet uit in de toiletten gewonnen urine. Uiteindelijk wil het café koken op ter plekke opgewekt biogas.

Visitekaartje circulaire economie

Het heeft De Ceuvel en Metabolic meteen tot het visitekaartje gemaakt van de hele circulaire economie. Dat ideaal om kringlopen te sluiten zodat afvalstoffen verderop in de economie weer grondstoffen worden, is een beetje een 'modewoord' geworden, erkent innovatiedirecteur en mede-oprichter Chris Monaghan. "Aan de andere kant: het blijft goed hangen."

Vooral bij politici en grote bedrijven viel het begrip meteen in de smaak. Opeens was er een veelbelovende theorie die milieubewustzijn en economische groei hand in hand laat gaan. Opeens leek het mogelijk de kool en de geit te sparen. Maar of het echt kan, eindeloos verder groeien? Monaghan: "Dat is niet altijd waar."

Wat wordt onder groei verstaan?

"We discussiëren er onderling veel over en komen vaak uit op de vraag wat je nu helemaal verstaat onder groei. Als je in de sommetjes ook een plek geeft voor de vooruitgang in geluk en gezondheid, voor biodiversiteit, innovatie en levenskwaliteit, ja, dan is nog veel groei mogelijk. Maar de omzet van goederen en materialen neemt niet per se toe."

"Als het gaat over circulaire economie wordt vooral gedacht aan afval," vervolgt hij. Maar de economie als geheel zou er meer bij winnen als we al bij het ontwerp van goederen bedenken hoe ze zich schoner en beter laten recyclen. Afvalverwerking wordt nu maar afgewenteld op verre landen - uit het oog, uit het hart. "Dat waardevolle materialen uit elektronica terugkomen als grondstoffen is belangrijk, maar niet als het vuile werk wordt gedaan door kinderen in Cambodja."

Wilde plannen

Na vijf jaar telt Metabolic zo'n 25 medewerkers en doet het advieswerk voor grote bedrijven (onder meer: DSM, Rabobank en Philips), ngo's als WNF en overheden als Schiphol en de gemeente Amsterdam. Vlak bij De Ceuvel komt volgend jaar SchoonSchip, een drijvende buurt voor 46 huishoudens die de duurzaamste van Europa moet worden. Verder werkte Metabolic nog mee aan het ontwerp om van Buiksloterham een circulaire stadswijk te maken.

Zelf heeft Metabolic ook wilde plannen. Eind volgend jaar hoopt het de bouw te beginnen van een nieuwe, grotere en - anders dan De Ceuvel- blijvende circulaire broedplaats. "Behalve dat het tijdelijk is, is het nu ook wat verbrokkeld. En ik vind De Ceuvel geweldig, maar er zijn nou niet direct innovaties te zien die zomaar in de grote steden van de westerse wereld kunnen worden geadopteerd. Daar zijn ze niet geholpen met composttoiletten."

Green Light District

'Green Light District' moet een plek krijgen op Buiksloterham - de vijf bestaande gebouwen die Metabolic op het oog heeft tellen 8000 vierkante meter! - met een voortdurend veranderende campus daaromheen. De eindeloze mogelijkheden om daar te pionieren moeten toponderzoekers met verstand van bouwtechniek, energie, stadslandbouw en circulair ontwerpen naar Amsterdam trekken. Volgens Monaghan hebben Waternet, Alliander, HvA, Waag Society, Pakhuis De Zwijger en het instituut voor stadsonderzoek AMS al belangstelling getoond om mee te doen.

Volgens Monaghan zal het enigszins lijken op FabCity, de tentoonstelling voor de stad van de toekomst die vorig jaar verrees op het Java-eiland. Tegelijk moet het een open laboratorium worden waar ook Amsterdammers hun licht opsteken als ze zich willen verdiepen in de nieuwe, circulaire economie. "Ons ideaal voor over een jaar of twintig is een teststad waar mensen leven en zelf ook praktisch onderzoek doen naar bijvoorbeeld voedselproductie en recycling."