Amsterdamse start-up CocoPallet bouwt fabriek in Sumatra

Het blijft als oud vuil achter op de kokosplantages: de harde, harige bolster rond de kokosnoot, het bruine omhulsel dat de vrucht een zachte landing bezorgt. Een klein deel wordt gebruikt om kokosmatten van te maken. De rest blijft maar liggen rotten. De plantages zijn blij als je het komt ophalen, volgens Amsterdammer Michiel Vos.

Winnaar start-upprijsMet het idee het kokosafval nuttig te gebruiken, begon hij alweer vijf jaar geleden CocoPallet. Van de Universiteit Wageningen wist hij dat de bolster een grondstof kan zijn voor houtachtige platen. Vos besloot er pallets van te maken voor de containerschepen die vanuit Azië de wereldzeeën over gaan. En met succes: vorige maand werd CocoPallet in Parijs uit 3500 aanmeldingen één van de tien winnaars van start-upprijs Hello Tomorrow. Komend jaar bouwt CocoPallet zijn eerste fabriek, op Sumatra.

De bolster heeft als voordeel dat het een natuurlijk bindmiddel bevat, dat dure en milieubelastende synthetische lijmen overbodig maakt. Maar voor het samenpersen moesten eerst heel precies de juiste temperatuur en druk worden uitgedokterd. "Als één van de twaalf parameters niet goed is, valt het materiaal uit elkaar. Op een gegeven moment kregen we de pers helemaal niet meer open, omdat er te veel lijmstof was losgekomen."

Nuttige tegenslagenDe zoektocht dreigde een gebed zonder eind te worden. "Techneuten spreken allemaal Chinees en hun eerste reactie is altijd: het kan niet," zegt Vos. "Als ik naar al hun advies had geluisterd, was ik allang gestopt." Maar de tegenslagen hebben hun functie gehad, beseft hij nu. "Twijfel is essentieel in zo'n ontwikkeltraject. Meer nog dan geloof dat het goed komt."

Vos noemt zichzelf autodidact. Hij is Golfoorlogveteraan en handelt al jaren in natuursteen. Zekerheden zijn er niet voor CocoPallet, weet hij maar al te goed. "Misschien wordt het een ramp, dat kan," zegt hij luchtig. Even later, niet minder luchtig: "Als anderen ons idee kopiëren, prima. Dan halen nog meer arme kokosboeren hier een inkomen uit." Want CocoPallet betaalt de boeren voor het bijeenrapen en transport van de kokosbolster.

Positieve vooruitzichtenMaar inmiddels zijn de vooruitzichten goed. Vos heeft adviesbureau Spring Associates achter zich als investeerder. Behalve Hello Tomorrow wonnen ze ook al een innovatieprijs van adviesbureau Accenture. Volgende week gaat Vos mee op handelsmissie naar Indonesië, in het gevolg van onder meer premier Mark Rutte en staatssecretaris Sharon Dijksma (Milieu).

CocoPallet hoopt de komende vijf jaar drie tot vijf fabrieken te openen, om te beginnen op Sumatra - vlak bij de kokosteelt en langs een hoofdader van de wereldhandel. Want daar heeft hergebruik van de kokosbolster het grootste nut, denkt Vos. Voor pallets wordt nu zacht hout naar het Verre Oosten verscheept, helemaal vanuit Nieuw-Zeeland, de Baltische staten en Siberië. CocoPallet denkt de komende jaren vijf miljoen pallets te produceren. Dat zou ruim een half miljoen bomen sparen.

Tal van voordelenMaar de kokospallets hebben meer voordelen. Omdat ze zich compact laten stapelen zijn ze goed herbruikbaar, terwijl houten pallets na één overtocht worden afgedankt. Door de verhitting bij het samenpersen is bovendien geen behandeling tegen ongedierte meer nodig. Alles wat erin zit, is dood. De hoge dichtheid van het materiaal doet de rest. "Termieten lusten het niet en ze komen er niet in."

Nog een voordeel: het materiaal is brandvertragend, waardoor CocoPallet rekent op veel afzet in de chemische industrie. Dat maakt het materiaal op den duur wellicht geschikt om er bijvoorbeeld de hoedenplank van een auto van te persen. Want het is ook nog licht.

Van dit soort sterke punten moet CocoPallet het hebben om houten pallets te verdringen. Dat het beter is voor het milieu, zal uiteindelijk niet de doorslag geven, weet Vos sinds hij al eens vergeefs probeerde een hardhoutvervanger in de markt te zetten. Hij trekt een knuppel van geperste bamboe tevoorschijn, een handzaam en toch loeizwaar slaghout. "Het lukte niet, omdat het duurder was dan illegaal gekapt hardhout."

Dat was ook weer één van de tegenslagen op zijn pad op weg naar CocoPallet. "Weer een les geleerd, al heeft het me veel geld gekost. Wie weet komt het nog eens van pas als de prijzen voor hardhout gaan stijgen en dat gáát gebeuren." De les voor de kokospallets: met alleen een beter product ben je er niet. "Niemand betaalt een premie voor een oplossing die duurzamer is." Die moet ook goedkoper zijn. "Dat is het enige wat bedrijven tot verandering beweegt."