Ruim de helft van de bedrijventerreinen heeft geen capaciteit meer voor extra afname van elektriciteit. Drie op de tien locaties heeft voorlopig geen stroom beschikbaar. De wachtlijst voor nieuwe aansluitingen stapelt zich op. In februari stonden er 9400 aanvragen in de wacht. In juli vorig jaar waren dat er nog 6000. Bedrijven moeten in sommige regio’s tot zes of zeven jaar wachten op een aansluiting.
,,Dit heeft tot gevolg dat vooral het midden- en kleinbedrijf dreigt vast te lopen’’, zegt voorzitter Irene Flotman van NVM Business in het AD. ,,Dat is zorgwekkend, omdat het zowel het lokale bedrijfsleven als de nationale economie belemmert en de concurrentiepositie van Nederland verzwakt.’’
Lees ook: Overbelast energienetwerk belemmert groei mkb-bedrijven: ‘Zorgwekkend’
Slechts vijf procent van de bedrijventerreinen heeft nog voldoende transportcapaciteit beschikbaar, mogelijkheden om stroom bij bedrijven te krijgen. Daardoor komen uitbreidingsplannen van bedrijven en nieuwbouwprojecten op de tocht te staan. De problemen zijn het grootst in Noord-Brabant, Gelderland en Limburg. Daar is op meer dan 90 procent van de bedrijventerreinen geen nieuwe elektriciteitscapaciteit beschikbaar. Alleen in delen van Zuid-Holland, Friesland en Flevoland is er nog enige beschikbaarheid van stroom.
NVM noemt cijfers ‘ontluisterend’
Ook het gebrek aan locaties begint bedrijven op te breken. In vrijwel heel Nederland melden NVM-makelaars dat er onvoldoende aanbod is voor ondernemers die een pand zoeken. Beschikbare bedrijfskavels en uitbreidingsmogelijkheden zijn er nauwelijks. Doordat een aansluiting op het elektriciteitsnetwerk niet langer gegarandeerd is, worden bedrijven ook terughoudender met investeringen in nieuwe panden.
De NVM noemt de cijfers ‘ontluisterend’ en roept het nieuwe kabinet op met een plan te komen. De makelaarsvereniging waarschuwt dat de politieke aandacht niet alleen maar naar de woningbouw moet gaan. Bedrijventerreinen zijn de grootverbruikers van onze nutsvoorzieningen. Ze zijn verantwoordelijk voor ongeveer 50 procent van het totale gasverbruik en 30 procent van de elektriciteit in Nederland.
Netcongestie beperkt duizenden bedrijven door het hele land in hun energietransitie en hun duurzame groei
Jacco Vonhof voorzitter van MKB-Nederland
Niet alleen aandacht voor wonen
In een tijd van woningnood zijn bedrijventerreinen niet het meest sexy onderwerp om aandacht voor te vragen. Toch is het broodnodig, benadrukt NVM Business. ,,Bedrijventerreinen hebben een grote potentie als het gaat om urgente vraagstukken, zoals verduurzaming en de leefbaarheid van steden’’, stelt Flotman. Bovendien zijn ze essentieel voor de Nederlandse economie. Maar liefst 30 procent van de bevolking doet zijn werk vanaf een van die terreinen. Dan gaat het om 3,5 miljoen banen. En die zijn weer goed voor 40 procent van het bruto binnenlands product.
Als bedrijven nergens meer een nieuwe stekker kunnen inpluggen, ontstaat er dus een groot probleem. ,,Het is alsof de agenda alleen maar gericht is op wonen’’, zegt Flotman. ,,Daardoor komt een heel belangrijke component van het bedrijfsleven en de economie in het gedrang. Daar is wat ons betreft echt te weinig aandacht voor.’’
Zeker nu het bedrijfsleven het toch al lastig heeft. De economie kromp in het eerste kwartaal harder dan verwacht, met 0,5 procent. Verschillende sectoren zien hun marges onder druk staan door internationale spanningen, inflatie en gestegen kosten. De NVM wijst erop dat de tekorten op het elektriciteitsnetwerk bedrijven terughoudender maken met investeringen en uitbreidingen.
Niet voor niets deden MKB-Nederland en VNO-NCW deze week ook een oproep aan het nieuwe kabinet om genoeg ruimte te houden voor bedrijvigheid. De ondernemersorganisaties noemden het essentieel dat de bedrijven niet in gevaar komen door ‘oprukkende woningbouw of dossiers als stikstof.’
Versnellen
En dan is er ook nog de file op het elektriciteitsnetwerk. ,,Netcongestie beperkt duizenden bedrijven door het hele land in hun energietransitie en hun duurzame groei’’, ziet ook voorzitter van MKB-Nederland Jacco Vonhof. ,,Dit moet dan ook met voorrang worden opgelost. De netbeheerders werken hier met ons hard aan, maar meer is en blijft nodig om netten versneld aan te leggen.’’
NVM Business hoopt dat het nieuwe kabinet het probleem zo snel mogelijk gaat aanpakken. Daarnaast wil het dat bedrijven worden gestimuleerd om te verduurzamen. Dat heeft volgens de makelaarsvereniging nu een te lage prioriteit.
Op de korte termijn wordt creativiteit gevraagd. Via energy hubs bijvoorbeeld. Daarin stemmen ondernemers het gebruik van elektriciteit op elkaar af en kijken ze naar opwekking en opslag. Deze maand is in Tholen de eerste Nederlandse energy hub gerealiseerd. ,,Dit zou ook in andere regio’s navolging moeten krijgen’’, zegt Flotman. MKB-Nederland beaamt dat. ,,Van ondernemers wordt ondertussen maximale creativiteit gevraagd om slimmer om te gaan met stroom’’, erkent Vonhof. ,,Dus batterijen en stroom delen, flexibeler zijn, et cetera. Het is alle hens aan dek de komende tijd.’’
