Regisseur Dick Maas (Flodder) verrast met boek over film als business

Liever spreekt Dick Maas over een leerboek voor jonge filmmakers die overwegen een speelfilm in Nederland op te nemen. De regisseur heeft een groot aantal Nederlandse filmsuccessen (waaronder De Lift, de Flodder-trilogie, Amsterdamned) op zijn naam staan, waarmee hij in totaal 7 miljoen bezoekers naar de bioscoop trok. ,,Maar ik vul de lessen wel aan met anekdotes uit mijn filmverleden.''

Praktische tips

Een artikel in De Volkskrant geeft enkele van deze lessen vrij. Zoals de praktische tip op bladzijde 229 in het handboek: 'Vooral als het koud is en je draait buiten, is het zaak om je warm aan te kleden.’ Maar ook dat 10 meter afstand niet veilig is als je op de set een kauwgomballenautomaat opblaast.

Dat je nooit ‘lelijke vrouw’ als personageomschrijving in het script moet zetten. Want dan zul je zien dat de regieassistent door z’n portofoon roept: ‘Kan de lelijke vrouw naar de set komen?’ En dat de bewuste figurant vervolgens weigert omdat ze beledigd is.

Dat je, omdat ‘cut’ in Nederland ‘zo onsmakelijk klinkt’, als regisseur ook gewoon ‘stop’ kunt roepen. Maas: ‘Behalve als het kut is natuurlijk.’

En, misschien wel het belangrijkste: dat als je zakenpartner Laurens Geels heet en die tijdens voorbereidingen voor de opnamen van Down in New Yorkhele hotelverdiepingen voor zichzelf huurt, maar geen kamer reserveert voor jou, toch de regisseur, het tijd wordt de boekhouding van je productiebedrijf.

Verhalenverteller

Maas zit vol verhalen. Niet altijd positieve, zoals over zijn laatste film Prooi. De leiding van Artis lag behoorlijk dwars waardoor Maas heel beperkt was in zijn mogelijkheden om daar te filmen. Of over de NS, die zelfs spoordiensten uit de buurlanden waarschuwde niet in zee te gaan met Maas, als die opa uit Flodder wil laten overrijden op de rails.

Maar Maas schuwt in de anekdotes zelfkritiek ook niet. Zo deelt het artikel in De Volkskrant hoe Willeke van Ammelrooy hem na afloop van de opnamen voor De lift een cursus ‘Werken met acteurs’ op cassetteband gaf (Maas luisterde ’m nooit af). Of die keer dat George Lucas hem (eenmalig) inhuurde voor de regie van een aflevering van de tv-serie The Young Indiana Jones (1993). Maas overtrad de montagewetten door ‘over de as’ te filmen, vond Lucas, die de opnamen van de Hollander toen maar spiegelde: wie goed oplet, ziet het stuur van de jonge Indy van links naar rechts springen. Al vindt Maas nog steeds dat Lucas ongelijk heeft.

Ook de vete met zijn voormalige producent Laurens Geels die hem ronduit beduveld heeft met de filmrechten van zijn grootste filmhits blijft niet onbesproken. ,,Zo is het niet bedoeld,'' zegt Maas, die de naam van zijn voormalige zakenpartner zo veel mogelijk vermijdt in zijn boek.

Voel jij je nog steeds bedonderd door Geels?

,,Ik had stil kunnen leven als ik die rechten van mijn werk niet had verloren door toedoen van Geels. Al de rechten van mijn films die ik voor 2002 heb gemaakt, ben ik kwijt. Als een Flodder-film ergens wordt uitgezonden, verdien ik er geen cent aan. Maar het kan nog erger. Voormalige medewerkers van ons bedrijf zijn door het faillissement zo in de problemen gekomen dat zij hun huis moesten verkopen.''

Wat kunnen jonge filmers leren van deze ervaringen?

,,Pas op met wie je in zee gaat. Als je succes hebt, komen er allerlei fantasten op je af die je proberen in te palmen. In de filmwereld wemelt het van de praatjesmakers. Geels beweerde dat hij huursoldaat is geweest. Geen woord van waar!''

Wat film je liever: seks- of actiescènes?

,,Actiescènes. Dat vind ik leuk om uit te dokteren. Het is heel leuk om alles achter je computer te bedenken, om het vervolgens in de praktijk te brengen, ondanks alle problemen die je moet zien op te lossen."

,,Met het draaien van seksscènes heb je toch te maken met ongemakkelijke situaties. Dat ervoer ik bij het maken van Flodder. Op een gegeven moment moesten Tatjana en René van 't Hof, haar halfbroer in de film, een bedscène spelen. Maar Tatjana - die als voormalig naaktmodel echt niet moeilijk deed over bloot in de film - wilde geen huidcontact. Daarom werd een laken tussen beiden gelegd, waaruit een stuk was geknipt. Toen René uit bed stapte, bleef hij haken aan het laken. Dat was een lullig gezicht.''

Wil iemand na het lezen van het boek eigenlijk nog wel een film maken in Nederland?

,,Ik hoop het. Het is en blijft een van de mooiste beroepen op aarde. Dat is het voor mij in elk geval wel.''

Dick Maas: Buurman wat doet u nu? – films maken in Nederland. Uitgeverij Parachute Pictures, € 24,95. Verkrijgbaar vanaf 12/4.